خبر خوب: کتاب "قانون مالیات رو قورت بده" موجود شد! (کلیک کنید)

بخشنامه شماره 97/444630 مورخ 1397/12/13; ابلاغ ترجمه "اصول آزمون بحران"- سند جديد منتشره توسط کميته نظارت بانکی بال در سال 2018

جزییات بخشنامه

شماره: 97/444630
تاریخ:  ۱۳۹۷/۱۲/۱۳

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک موسسات اعتباری غیربانکی و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ارسال میشود.
با سلام؛
احتراما، همانگونه که استحضار دارند آزمون بحران Stress Testing) یکی از ابزارهای اساسی و مهم مدیریت مؤثر ریسک بانک ها محسوب میگردد. این ابزار توسط بانکها و همچنین مقامات ناظر بانکی به منظور ارزیابی میزان تاب آوری و مقاومت بانکها در برابر بحرانهای احتمالی با یک رویکرد آینده نگر مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین استفاده از نتایج آزمون بحران از نظر مدیریت انواع ریسکها و همچنین با هدف ایجاد یک رویکرد آینده نگر نسبت به مسائل و مشکلات احتمالی ناشی از بحرانهای آتی بسیار با اهمیت است. استفاده از انواع آزمونهای بحران به ویژه توسط مقامات ناظر بانکی بعد از بحران مالی سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ اهمیت بیشتری پیدا کرد بر این اساس کمیته نظارت بانکی بال نیز رهنمودهای قبلی خود در خصوص انجام آزمون بحران را به روزرسانی نمود که ماحصل آن سندی با عنوان اصول آزمون بحران» (Stress Testing Principles) میباشد که در اکتبر سال ۲۰۱۸ انتشار یافته است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز با عنایت به اهمیت موضوع در سالهای گذشته اقداماتی را در خصوص معرفی آزمون بحران به شبکه بانکی کشور انجام داده است که حاصل آن ابلاغ بخشنامه شماره ۹۲٫۳۲۹۱۵۲ مورخ ۱۳۹۲٫۱۱٫۱۰ به بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی میباشد. در ادامه و همگام با به روزرسانی انجام شده در اسناد کمیته بال سند جدید منتشره توسط کمیته نظارت بانکی بال در سال ۲۰۱۸ با عنوان اصول آزمون بحران نیز در بانک مرکزی ترجمه شد که به پیوست جهت استحضار و بهره برداری ایفاد می گردد.
ضمن اعلام این که از هرگونه پیشنهاد اصلاحی و تکمیلی در خصوص متن ترجمه استقبال می شود. شایان ذکر می داند، آزمون بحران به تنهایی قادر نیست تمامی ریسکهای پیش روی یک بانک را نشان دهد ولی میتواند علاوه بر مشخص نمودن بخشی از ضعفها در مورد پیامدهای نامطلوب و غیر منتظره ریسکها به مدیریت بانک ها هشدار دهد. همچنین با استفاده از آزمون بحران میتوان دریافت برای تامین زبانهای ناشی از بحرانهای احتمالی در آینده بانک و یا شبکه بانکی کشور به چه میزان سرمایه نیاز دارد. امید است ترجمه این قبیل استاد و به اشتراک گذاردن آنها به تعمیق و پیاده سازی مفاهیم نوین مدیریت ریسک در نظام بانکی کشور کمک نماید و اجرای چنین استانداردهایی را تسهیل کند.
 
مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی    محمد خدایاری

 
اصول آزمون بحران
(Stress Testing Principles)
از انتشارات کمیته نظارت بانکی بال
 
عنوان شماره صفحه
مقدمه 4
1- چارچوب های آزمون بحران باید به صورت شفاف بیان شده و اهداف آن به صورت رسمی پذیرفته شده باشد 6
2- چارچوب های آزمون بحران باید شامل ساختار مدیریت مؤثر باشد 7
3- آزمون بحران باید به عنوان ابزار مدیریت ریسک و اطلاع رسانی در باب تصمیمات تجاری استفاده شود 9
4- چارچوب آزمون بحران باید ریسک های با اهمیت و مرتبط و بحرانهایی با شدت بالا را نمایش دهد 11
5- ساختار سازمانی و منابع باید به میزان کافی با اهداف چارچوب آزمون بحران مطابق باشد 13
6- آزمون بحران باید توسط داده های دقیق و با جزییات کافی و با سیستم تکنولوژی اطلاعات قوی حمایت شود 14
7- دل ها و روشها برای ارزیابی تاثیر سناریوها و تحلیل حساسیت ها باید با اهداف مطابق باشد 16
8- مدل ها، نتایج و چارچوبهای آزمون بحران باید دارای بازبینی منظم و چالشی باشد 18
9- شیوه ها و یافته های آزمون بحران باید در داخل و سراسر کشورها به اشتراک گذارده شود 19

مقدمه
کمیته بال پیش از این اصول آزمون بحران را در می ۲۰۰۹ منتشر کرده است. اصول سند منتشره در سال ۲۰۰۹ به منظور رفع نقاط ضعف شیوه های آزمون بحران که پس از بحران مالی جهانی بحران بزرگ مالی نمود پیدا کرد طراحی شد. از آن زمان نقش آزمون بحران به سرعت در حال تکامل بوده و اهمیت آن در کشورهای مختلف افزایش یافته است. در حال حاضر آزمون بحران یک عنصر مهم مدیریت ریسک برای بانکها و ابزار مهمی برای ناظرین بانکی و مقامات مسئول سیاست احتیاطی کلان مقاماتی که در تلاش برای کاهش ریسک در کل سیستم هستند1 است. آزمون بحران مبنایی برای مدیریت ریسک و نظارت بانکی است در این صورت به مدیریت بانک و مقامات نظارتی در رابطه با بوجود آمدن نتایج غیر منتظره مخاطره آمیز که ناشی از ریسکهای مختلف است هشدار داده و شاخصی را به بانکها و مقامات ناظر در خصوص منابع مالی ارایه میدهد که ممکن است برای جذب زیان ناشی از وقوع شوک های بزرگی مورد نیاز باشد.
با توجه به تحول سریع آزمون بحران در سالهای اخیر کمیته بال بررسی دقیق نظارت فعلی و شیوه های بانکی را بر عهده گرفت با این بررسی مشخص شد که چارچوب آزمون بحران که از زمان بحران بین المللی توسعه یافته به مراتب فراتر از مواردی است که در سال ۲۰۰۹ در هنگام تدوین اصول آزمون بحران پیش بینی شده بود با توجه به افزایش اهمیت آزمون بحران همراه با طیف وسیعی از رویکردهایی که توسط مقامات نظارتی و بانکها اتخاذ شده این کمیته تصمیم گرفت اصول آزمون بحران منتشره در سال ۲۰۰۹ را بروز رسانی نماید با توجه به تکامل روشهای آزمون بحران به منظور هدایت تمام عوامل چارچوب آزمون بحران مناسب جهت استفاده تمامی کشورها مجموعه اصول آزمون بحران شامل اصول عالی قابل استفاده برای بانکها و کشورها تدوین گردید.
این اصول شیوه های آزمون بحران مناسب را پوشش میدهند و با توجه به کاربرد در بانک های بزرگ و بین المللی فعال و برای مقامات ناظر و سایر مقامات مالی مرتبط کشورهای مختلف عضو کمیته بال تنظیم شده است. با این حال بانکهای کوچک و مقامات ناظر در تمام کشورها میتوانند با توجه به نوع تأثیر احتمالی سناریوهای نامطلوب در کسب و کار خود حتی اگر از آزمون بحران رسمی نیز استفاده نکنند از بکارگیری روشهای ساده تر بهره میبرند بنابراین این اصول بر اساس مقتضیات اعمال  میشود و به اندازه پیچیدگی و مشخصه ریسک بانک و بخشی که مقام ناظر نسبت به آن مسئول است. بستگی دارد.
اصول مذکور به عنوان استانداردهایی نمیباشد که کمیته بال انتظار داشته باشد تمامی اعضاء و بانکهای بین المللی تحت نظارت آنها به طور کامل اجرا نمایند بلکه دستور العملهایی است که بر عوامل اصلی چارچوب آزمون بحران شامل اهداف مدیریت خط مشی ها فرآیندها روش شناسی منابع و مستندسازی که فعالیتها را هدایت کرده و استفاده اجرا و نظارت آنها را تسهیل می کند تمرکز دارند. با این وجود کارشناسان کمیته بال انتظار دارند که برای بانکهای فعال بین المللی آزمون بحران به عنوان یک مولفه مهم مدیریت مناسب ریسک و نظارت وجود داشته باشد و چنین آزمون بحرانی مفاد این اصول اصولی که در ادامه ذکر میشود را مورد توجه قرار میدهد.
هر کدام از اصول دارای شرح مختصری از ملاحظات برای بانکها و مقامات است. این توضیحات با دو مجموعه نکات اضافی برای بانکها و مقامات همراه است:
  • نکات اضافی بیشتر برای بانکها این موارد نکات اضافی که به طور ویژه مرتبط با آزمون بحران داخلی بانکها و مشارکت در نظارت بر آزمونهای بحران نظارتی هجوم مشتریان (سپرده گذاران)2 است را پوشش میدهند.
  • نکات اضافی برای مقامات این نکات اضافی موارد مرتبط با آزمون بحران هجوم ناظران3 و مقاماتی که نقشی در آزمونهای بحران هجوم مشتریان دارند را پوشش می دهد. همچنین این نکات نقش مقامات ناظر در نظارت بر آزمون بحران داخلی بانکها را نیز پوشش میدهند. 
اصول آزمون بحران
1- چارچوب های آزمون بحران باید به صورت شفاف بیان شده و اهداف آن به صورت رسمی پذیرفته شود.
چارچوبهای آزمون بحران باید به صورتی طراحی شود که مطابق با اهداف مستند و مصوب هیات مدیره و یا در سطح مناسب مدیریت ارشد نهاد حاکمیتی4 باشد. اهداف باید پایه ای برای تعیین الزامات و انتظارات چارچوب بوده و با چارچوب مدیریت ریسک مقامات ناظر یا بانک و ساختار کلی مدیریت آن همگون باشد.
کارکنانی که در اجرای چارچوب آزمون بحران همکاری میکنند باید درک درستی از اهداف چارچوب آن داشته باشند زیرا این امر میتواند هرگونه موارد اختیاری یا قضاوتی را در آنها هدایت کند.
نکات اضافی برای بانکها:
برای چارچوب آزمون بحران داخلی بانکها اهداف مرتبط سطح بالا باید متناسب با اشتهای ریسک و چارچوب مدیریت ریسک بانک باشد و ممکن است به عنوان مثال مرتبط با استفاده از آزمون بحران برای اطلاع از برنامه ریزی سرمایه و نقدینگی یا نقش آنها به عنوان عنصر داخلی مدیریت ریسک باشد.
نکات اضافی برای مقامات:
  • برای مقامات اهداف سطح بالا ممکن است به عنوان مثال با موارد زیر مرتبط باشد:
  • ارزیابی کفایت سطوح سرمایه یا نقدینگی بانکهای تحت نظارت؛
  • تقویت توانایی مدیریت ریسک و آزمون بحران بانکها؛
  • پشتیبانی از سایر فعالیتهای نظارتی (به عنوان مثال بازرسی حضوری تجزیه و تحلیل عمیق تر)؛
  • ارایه یک ارزیابی کمی از مشخصه ریسکی بانکها (برای هر کدام از بانک ها و برای کل شبکه بانکی در مجموع)؛
  • کمک به ایجاد اعتماد به بازار یا تقویت نظم بازار.
مقامات باید در مورد اهداف و استفاده های مورد نظر آزمون بحران پیش از اقدام به بانکهای مشارکت کننده اطلاع رسانی نمایند.
 
2- چارچوبهای آزمون بحران باید شامل ساختار حاکمیت مؤثر باشد.
چار چوبهای آزمون بحران باید شامل ساختار حاکمیت مؤثر که شفاف، جامع و مستند است باشد. این چارچوبها باید نقشها و مسئولیتهای مدیر عامل نهادهای نظارتی5 و افرادی را که مسئول تداوم عملکرد چارچوب آزمون بحران میباشند مشخص نماید. این چارچوب مدیریتی باید سایر ذینفعان6 را شناسایی و از وجود نظارت و پایش کامل و همسان در مراحل مختلف فرآیند آزمون بحران اطمینان حاصل کند.
نقش ها و مسئولیتها باید در رابطه با تمام جنبه های چارچوب آزمون بحران شامل توسعه و تصویب سناریو توسعه و ارزیابی مدل گزارش و به چالش کشیدن نتایج و استفاده از نتایج آزمون بحران مشخص باشد. نقشهای خطوط دوم و سوم دفاعی باید مشخص باشد به عنوان مثال به ترتیب مدیریت ریسک و تطبیق و حسابرسی داخل خط مشی ها و رویه ها باید تمام جنبه های چارچوب آزمون بحران را پوشش دهند به صورت واضح مستند شده و به روز نگهداری شوند و همچنین توسط مدیر عامل یا هیأت مدیره تصویب شده باشند.
همچنین چارجوب ازمون بحران باید از همکاری تمام ذینفعان مورد نیاز و ارتباط مناسب بین ذینفعان ،فروض ،روشها سناریوها و نتایج آزمون بحران اطمینان حاصل نماید. ساختار تعامل باید چالشهای محتمل چارچوب آزمون بحران را چه در سطح کارشناس فنی و چه ارشد نه فقط در رابطه با فروض بلکه ارزیابی تداوم عملکرد و اثر بخشی و اصلاح مواردی که توسط ذینفعان شناسایی شده است. تسهیل نماید.
نکات اضافی برای بانکها:
برای چارچوب آزمون بحران داخلی بانکها تمام جنبه های ترتیبات مدیریتی باید توسط بانک و مطابق با رعایت بهترین شیوه های بین المللی از جمله اصول کمیته بال در رابطه با حاکمیت شرکتی بانک ها7 مشخص شود هیأت عامل بانکها8 باید مسئولیت نهایی در کل چارچوب آزمون بحران شامل نظارت بر آن را بر عهده داشته باشند توسعه و اجرای چارچوب آزمون بحران ممکن است به مدیر عامل یا کمیته آزمون بحران محول شود. انتظار می رود هیأت مدیره یا سطح مناسبی از مدیریت ارشد درک درستی از جنبه های با اهمیت چارچوب آزمون بحران داشته باشند که آنها را قادر سازد تا به طور فعال در گفت و گو با مدیر عامل و کارشناسان فنی مسئول آزمون بحران شرکت کرده و فروض اصلی مدل سناریوهای انتخابی و فرضهای آزمون بحران را به چالش کشند.
برای نظارت بر آزمون بحران هجوم مشتریان بانکها باید ترتیبات مدیریتی که نقش مشخص آنها را در آزمون بحران مشخص میکند مستند نمایند برای مثال می توان از مسئولیت های مرتبط مانند کنترل کیفیت داده ها تعامل با مقامات نظارتی در مورد مسایل تفسیری و انتخابهای مدلسازی در مواردی که توسط مقامات مشخص نشده است. نام برد. واحدهای بانک که باید در انجام آزمون بحران درگیر شوند شرکت کنند، به عوامل متعددی از جمله اهداف چارچوب یا آزمون بحران ویژه نوع آزمون بحران در گستره بانک یا بیشتر اعم از این که آن یک آزمون بحران داخلی باشد یا آزمون نظارتی در خصوص هجوم مشتریان و ساختار ویژه بانک بستگی دارند مثالهایی از واحدهای بانک که احتمالاً با آزمون بحران مرتبط هستند شامل واحدهای اقتصادی ،ریسک مالی استراتژی و واحدهای عملیاتی است.
نکات اضافی برای مقامات:
مقامات باید اطمینان حاصل کنند که ساختار مدیریت جامعی برای تمام جنبه های چارچوب آزمون بحران توسط ذینفعان طراحی شده است. این فرایند باید توصیف نقشهای تمام افراد مرتبط به چارچوب آزمون ،بحران هماهنگی بین ادارات و ماهیت و تناوب تبادل نظر در خصوص نتایج را مستند سازی نماید.
آزمون بحران اغلب شامل واحدهای مختلف دارای اختیار است؛ ساختار مدیریت باید. هماهنگی بین واحدهای احتیاطی خرد و کلان را هدایت کند به عنوان مثال هماهنگی در رابطه با ایجاد سناریو اشتراک گذاری اطلاعات اعتبار داده ها و استفاده از خروجی تمام آزمونهای بحران).

3- معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آزمون بحران باید به عنوان ابزار مدیریت ریسک و ابزاری جهت اطلاع رسانی برای تصمیمات تجاری استفاده شود.
به عنوان ابزار مدیریت ریسک اینده نگر آزمون بحران یک ورودی مهم مرتبط با فعالیتهای بانکها و مقامات در خصوص شناسایی پایش و ارزیابی ریسک است. همچنین آزمون بحران باید به شکل گیری و پیگیری اهداف استراتژیک و اهداف خط مشی کمک کند.
هنگام استفاده از نتایج آزمون بحران بانکها و مقامات باید درک شفافی از فروض و محدودیتهای مهم به عنوان مثال از منظر ارتباط سناریو پوشش و مدل ریسک داشته باشند. اگر آزمون بحران ابزار با اهمیت مدیریت ریسک باشد باید به طور مرتب انجام شود. در حالی که آزمون بحران ویژه و خلاصه9 ممکن است برای دلایل مشخصی انجام شود، البته معمولاً آزمون بحران باید بر اساس برنامه مشخصی انجام گیرد. تناوب مناسب به عوامل متعددی شامل اهداف چارچوب آزمون بحران گستره آزمون بحران و اندازه و پیچیدگی بانک یا شبکه بانکی و تغییر در محیط اقتصاد کلان بستگی دارد.
نکات اضافی برای بانکها:
بانک ها باید اطمینان حاصل کنند که نتایج آزمون بحران و سایر یافته های مرتبط به طور مؤثر مطابق با اهداف و خط مشی داخلی و رویه های چارچوب آزمون بحران استفاده می شود. این استفاده ها به مدیر عامل و هیات مدیره بینشی برای اطلاع از هم جهتی تصمیمات مهم و مدیریت بانک ارایه میدهد به این منظور نتایج آزمون بحران باید به مدیر عامل و هیات مدیره به صورت منظم در سطوح مربوطه گزارش شود. این گزارشها باید شامل مدل ها و فروض اصلی سناریو و محدودیتهای قابل توجه باشد.
نتایج آزمون بحران باید در صورت لزوم اطلاعاتی در خصوص درجه بندی بانک در مورد میزان اشتها و محدودیتهای پذیرش ریسک و طرحهای مالی و سرمایه ای بانک نقدینگی و ارزیابی ریسک مالی طرح های احتمالی و طرحهای بازیابی و حل و فصل را ارائه دهد. برای مثال آزمون بحران داخلی باید از ارزیابی داخلی کفایت سرمایه و ارزیابی داخلی کفایت نقدینگی پشتیبانی کند به علاوه، نتایج آزمون بحران باید در صورت لزوم برای پشتیبانی از مدیریت پرتفوی فرآیند تصویب تولید تجارت جدید و اطلاع رسانی درباره فرآیند سایر تصمیم گیری شرکتی به عنوان مثال ارزیابی گزینه های استراتژیک استفاده شود.
نکات اضافی برای مقامات:
مقامات باید اطمینان حاصل کنند که آزمون بحران بطور کامل مورد بررسی و نقد قرار گرفته است و بطور یکپارچه همسان با برنامه های نظارتی و ثبات مالی همراه با سایر ابزارهای سیاستی و تحلیلی موجود مورد استفاده قرار می گیرد.
مقامات ممکن است از نتایج آزمون بحران به عنوان یک خروجی برای فرآیند نظارت استفاده کنند برای مثال نتایج کمی و کیفی آزمون بحران باید به شناسایی ریسک ها و آسیب هایی که بانکها در معرض آن قرار میگیرند ارزیابی کفایت نقدینگی و سرمایه بانکها و در صوت لزوم اطلاع از بازبینی ترتیبات مدیریت داخلی و مدیریت ریسک بانک کمک کند. آزمون بحران به طور کلی برای اندازه گیری و اطلاع از ریسکها طراحی شده است و به عنوان یک خروجی (نتیجه ممکن است با توجه به اهداف شامل نرخ یا آستانه های موانع ۱۰ نرخ مینا يا حد نصاب باشد. هنگامی که مقامات از آزمون بحران برای ارزیابی کفایت نقدینگی و سرمایه بانکها به عنوان مثال از طریق رکن (۲) استفاده میکنند باید به واکنشهای نظارتی مناسب با ناکاراییهای شناسایی شده توجه کنند که این واکنشها میتواند شامل انتظار برای سرمایه اضافی کاهش ریسک یا مدیریت ریسک افزایش یافته متکی به رویکرد مقام نظارتی باشد.
  • همچنین مقامات ممکن است در صورت لزوم و وجود ارتباط از نتایج آزمون بحران برای اهداف احتیاطی کلان شامل موارد زیر استفاده کنند:
  • شناسایی و ارزیابی ریسکها و آسیب پذیری در سطح سیستمی، احتمالاً شامل منابع اضافی بحران به عنوان مثال بازخورد اثرات دور دوم؛
  • اندازه گیری نیازهای سرمایه ای در سطحی سیستمی در زمان بحران؛
  •   اطلاع از میزان ابزارها و خط مشی ها کلان احتیاطی.
هنگامی که اقدامات مدیریت جزئی از نتایج آزمون بحران نظارتی بانک ها باشد، مقامات باید توجه نمایند که آیا اقدامات پیشنهادی بخشی از سایر برنامه های استراتژیک بانک است. به عنوان مثال طرح بازیابی ) یا خیر.

۴- چارچوبهای آزمون بحران باید ریسکهای با اهمیت و مرتبط را پوشش داده و بحرانهایی شوکها که به اندازه کافی شدید هستند را مورد استفاده قرار دهد.
چار چوبهای آزمون بحران باید ریسکهای با اهمیت و مرتبط شناسایی شده توسط فرایند مناسب ریسک را پوشش دهد. این فرایند شناسایی ریسک باید شامل ارزیابی جامع ریسک های که در بردارنده تأثیرات منابع در معرض ریسک زیر یا بالای خط ترازنامه آسیب پذیری ریسک عملیاتی و سایر عوامل که بر توانایی مالی یا وضعیت نقدینگی بانک مؤثر است باشد یا بانکها در موارد ازمونهای بحران نظارتی.
سناریوهای آزمون بحران باید به نوعی طراحی شود که ریسکهای مرتبط و با اهمیت شناسایی شده در فرآیند شناسایی ریسک را پوشش دهد و متغیرهای مهم هر سناریو باید به صورت درونی سازگار باشد. همچنین توضیحی مبنی بر این که چطور سناریو، ریسک ها را پوشش میدهد وجود داشته باشد. اگر ریسکهای مرتبط و حایز اهمیت از سناریوها حذف شود این موارد باید توضیح داده شده و مستند شود. این سناریوها باید با توجه به اهداف آزمون بحران به منظور ارایه آزمونهای معنادار در رابطه با تاب آوری11 بانک ها به اندازه کافی سخت و متنوع باشند. این سناریوها باید به اندازه کافی سخت و شدید ولی قابل قبول باشند.
سناریوها و تحلیل حساسیتهای استفاده شده در آزمون بحران باید به صورت دوره ای بازبینی شود تا اطمینان حاصل شود که کماکان مرتبط باقی مانده اند. وقایع تاریخی و حوادث فرضی آتی که در بردارنده اطلاعات جدید و ریسکهای در حال ظهور در زمان حال و آینده قابل پیش بینی است را باید مدنظر قرار داد سناریوهایی که بر اساس اتفاقات تاریخی و مشاهدات نیستند، اگر آسیب پذیریهای جدید و مهم شناسایی شود یا اگر اطلاعات تاریخی شامل دوره های بحرانی نباشد میتواند برای برخی یا همه ریسکها ، استفاده شود. سناریوها و تحلیل حساسیت ها باید شرایط فعلی اقتصاد کلان و محیط مالی را مدنظر قرار دهند.
نکات اضافی برای بانکها:
سناریوها و تحلیل حساسیتهایی که بانکها برای آزمونهای بحران داخلی استفاده می کنند نباید محدود به استفاده از آزمونهای بحران نظارتی باشد اگرچه الگو قرار دادن آزمون بحران نظارتی میتواند اقدام مفیدی باشد بانکها باید اطمینان حاصل کنند که سناریوها مناسب کسب و کار آنها باشد و آسیب پذیرهای ویژه بانک را نیز مورد توجه قرار دهند. آزمون بحران معکوس سناریوهایی را که میتواند به طور بالقوه منجر به شکست بانک شود، تعیین میکند و بنابراین میتواند به بانکها برای شناسایی آسیب پذیری اصلی کمک کند. در طراحی سناریو خود بانکها باید به دقت ویژگی هر ستاریو را شامل شدت شوک و انواع ریسکهایی که در نظر گرفته میشود به گونه ای که منعکس کننده اشتهای ریسک هیأت مدیره و اهداف باشد مشخص کنند فرآیند طراحی باید برای ذینفعان داخلی و ذینفعان مرتبط خارجی شفاف باشد مانند ناظرین بانک.
بانک ها باید آزمونهای بحران داخلی خود را در سطوح مرتبط با سازمان به گونه ای که با اهداف خود سازگار باشند انجام دهند به عنوان مثال سطح پرتفوی سطح واحد تجاری یا سطح شرکت (تلفیقی انفرادی تلفیقی فرعی 12) اگر به ریسکها در سطح بانک نگاه می کنیم باید توجه ویژه ای معطوف به تمرکز ریسک باشد گرایش استراتژی بانک و محیط اقتصادی باید به همین ترتیب در هنگام تعیین گستره و سناریو آزمون بحران مورد توجه قرار گیرد.
نکات اضافی برای مقامات:
هنگام گسترش سناریوهای آزمون ،بحران مقامات باید ویژگیهای شناسایی شده یا آسیب پذیری هر بانک به عنوان مثال مشخصه ریسک آنها و مدل تجاری و یا شبکه بانکی به صورت کلی را مدنظر قرار دهند در صورت امکان همچنان آنها باید ریسکهای نوظهور را در صورتی که مرتبط با اهداف آزمون بحران است مورد توجه قرار دهند. به علاوه مقامات می توانند پیشرفت در سناریوهای داخلی و تجزیه و تحلیل حساسیت داخلی بانک ها را در نظر بگیرند.
با توجه به اهداف آزمون بحران مقامات باید ارزیابی نمایند که آیا سناریوهای متداول برای کل شبکه بانکی قابل اجرا است یا خیر یا آیا سناریوهای اختصاصی برای بخش خاصی از شبکه بانکی مناسب تر خواهد بود یا خیر.

5- ساختار سازمانی و منابع باید به میزان کافی با اهداف چارچوب آزمون بحران مطابق باشد.
چارچوب آزمون بحران باید ساختار سازمانی که به میزان کافی مطابق اهداف خود باشد را دارا باشد. فرآیند مدیریت باید اطمینان حاصل کند که کفایت منابع برای آزمون بحران از جمله اطمینان از وجود منابع دارای توانایی مناسب برای اجرای چارچوب آزمون وجود داشته باشد. تصمیم گیری در خصوص منابع باید این موضوع را در نظر بگیرد که ازمون بحران در طی زمان پیچیده تر میشود و این امر نیاز به پرسنل ماهرتر و سیستم و زیر ساخت فناوری اطلاعات پیشرفته تر را افزایش میدهد.
فرآیندهای مربوط به حصول اطمینان از منابع دارنده مجموعه مهارتهای مناسب شامل ایجاد مهارتهای پرسنل داخلی تضمین انتقال دانش به پرسنل داخلی و استخدام پرسنل با مهارتهای کافی آزمون بحران میباشد. معمولاً مجموعه مهارت مورد نیاز شامل او نه محدود به تخصص در ریسک نقدینگی ریسک اعتباری ریسک بازار قوانین سرمایه حسابداری مالی مدلسازی و مدیریت پروژه است.
نکات اضافی برای بانکها:
بانک ها باید اطمینان حاصل کنند که خط مشها و کنترل داخلی مؤثر برای مدیریت سیستمها و فرآیندهای استفاده شده در آزمون بحران داخلی و مشارکت آنها در نظارت بر آزمون بحران هجوم مشتریان وجود دارد.
بانک ها که رویکرد متمرکز را برای آزمون بحران اتخاذ میکنند باید اطیمنان حاصل کنند که سیستمهای مدیریت باید برای تسهیل دیدگاه خطوط کسب و کار به عنوان مثال این که چطور سناریوهای بحران بر پرتفوی آنها مؤثر است وجود داشته باشند بانک ها که رویکرد غیر متمرکز اتخاذ میکنند باید خط مشی ها رویه ها و کنترلهایی در سطح گروه را به منظور حصول اطمینان از وجود سازگاری کافی در مورد چگونگی تبدیل سناریو بحران به تأثیراتی که نشان دهنده یک دیدگاه منسجم در مورد ریسکهای پیش روی بانک است دارا باشند. اگر خدمات ارایه شده شخص ثالث توسط بانک برای تکمیل منابع داخلی استفاده شود خط مشی ها و رویه ها باید شناسایی دقیق نظارت و کنترل سازگار با مدیریت ریسک صحیح شخص ثالث را ایجاد کنند.
نکات اضافی برای مقامات:
نظارت بر آزمونهای بحران هجوم مشتریان و ناظران میتواند نیازمند به منابع متمرکز پرسنل متخصص سیستم و زیر ساخت فناوری اطلاعات باشد مقامات باید اطمینان حاصل کنند که منابع و ساختار سازمانی با توجه به پیچیدگی و اجرای آزمون بحران کافی باشد. برای مثال، مقامات باید منابع مورد نیاز برای تعامل بانکها که در آزمون بحران مشارکت میکنند به عنوان مثال فرآیندها و زیر ساختها برای پاسخ دادن به سوالات شفاف بانکها و تعامل بین بانک ها برای بررسی کیفیت اطلاعات اختلافات و ارائه بازخورد به بانکها در رابطه با نتایج آزمون بحران را مورد توجه قرار دهند.

6- آزمون بحران باید توسط دادههای دقیق و با جزییات کافی و با سیستمهای فناوری اطلاعات قوی حمایت شود.
در رابطه با شناسایی ریسک و قابل اطمینان بودن نتایج آزمون بحران اطلاعات استفاده شده باید دقیق و کامل باشد و با جزئیات کافی و به موقع در دسترس باشد. جزئیات اطلاعات باید با اهداف آزمون بحران مطابقت داشته باشد (اصل (۷).
بانکها و مقامات باید دارای زیر ساخت اطلاعاتی قوی باشند که قابلیت پردازش بازیابی و گزارشگری اطلاعات استفاده شده در آزمون بحران برای اطمینان یافتن از این که این اطلاعات دارای کیفیت کافی برای مطابقت با اهداف چارچوب آزمون بحران است را دارا باشد. فرایندهایی باید برای حل مشکل کمبود شناسایی هرگونه اطلاعات با اهمیت استفاده شود.
 نکات اضافی برای بانکها:
قابلیت های زیربنایی بانکها باید به میزان کافی برای بازیابی اطلاعات به منظور استفاده از آزمون بحران داخلی و بانکهایی که در نظارت بر آزمون بحران هجوم مشتری مشغول هستند انعطاف پذیر باشد در صورت لزوم بانکها باید اطمینان حاصل کنند که منابع پردازش و تجمیع اطلاعات بطور سازگار در آزمون بحران وجود دارد بانکها باید اطمینان حاصل کنند که اطلاعاتی که برای اهداف آزمون بحران تولید شده است با چارچوب کلی مدیریت ریسک آنها سازگار است.
همچنین بانکها باید با کیفیتی اطمینان بخش اطلاعات تاریخی مرتبط با چارچوب آزمون بحران داخلی را جمع آوری و نگهداری کنند بانکها باید اطمینان حاصل کنند که قادر به تجمیع دقیق اطلاعات مرتبط با ادغام و تملیک و مجموعه اطلاعات تاریخی میباشند.
اصول تجمیع اطلاعات ریسک مؤثر و گزارش ریسک ۱۳ کمیته بال در نظارت بانکی باید بانک ها را در ایجاد تجدید نظر و ارتقای قابلیت استفاده آنها از اطلاعات برای افزایش توانایی شناسایی و مدیریت ریسک در سطح بانک هدایت نماید به طور خاص توانایی تجمیع اطلاعات ریسک بانک ها باید:
  • تحت ترتیبات نظارتی قوی قرار گیرد؛
  • توسط معماری اطلاعات و زیر ساخت تکنولوژی اطلاعات کافی پشتیبانی شود؛
  • قادر به نشان دادن و جمع آوری تمام اطلاعات ریسکهای با اهمیت گروه بانکی باشد.
زیر ساخت باید به میزان کافی انعطاف پذیر باشد تا امکان انجام آزمونهای بحران هدفمند و اضطراری در شرایطی که بازار به سرعت در حال تغییر شرایط است و به منظور این که با تقاضاهای ناشی از نیازهای داخلی و خارجی ناشی از خواسته های نظارتی مطابق باشد فراهم آید.
نکات اضافی برای مقامات:
مقامات باید تا حد امکان از اطلاعاتی که پیش از این توسط بانکها به عنوان مثال از طریق گزارشهای نظارتی بانکها به مقامات آرایه شده استفاده مضاعف نمایند. مقامات بایداطمینان حاصل کنند اگر تجمیع اطلاعات در نظارت بر آزمونهای بحران یا آزمونهای بحران مختلف وجود داشته باشد منابع اطلاعات تا حد امکان با یکدیگر سازگار باشند.
مقامات باید اقدام به بازبینی و ارتقای کیفیت اطلاعات و قابلیت تجمیع اطلاعات ریسک بانک ها به عنوان بخشی از نظارت مداوم آنها نمایند.

7- مدل ها و روش ها برای ارزیابی تأثیر سناریوها و تحلیل حساسیت ها باید با اهداف مطابق باشد.
روش ها و مدلهای استفاده شده برای تخمین بحران و اثرات آن باید با اهداف و استفاده مورد نظر آزمون بحران منطبق باشد به این معنی که موارد زیر در نظر گرفته شود:
  • نیاز به توضیح کافی پوشش تقسیم بندی و جزئیات اطلاعات و انواع ریسک در راستای اهداف چارچوب آزمون بحران در مرحله مدلسازی؛
  • تناسب سطح پیچیدگی مدل با اهداف آزمون بحران و نوع و اهمیت پرتفویی که با استفاده از مدل پایش میشود؛
  • موجه و مستند بودن مدلها و روشهای استفاده شده برای آزمون بحران.
توسعه مناسب مدل نیازمند همکاری متخصصان مختلف است توسعه دهندگان مدل باید با ذینفعان برای کسب دیدگاهی در مورد ریسکهای مدل ارتباط داشته و برای شناسایی اهداف تجاری محرکهای تجارت عوامل ریسک و سایر اطلاعات مرتبط با کسب و کار که منجر به اهداف از پیش تعیین شده چارچوب آزمون بحران است همکاری نمایند به عنوان مثال بازار محصول یا انواع پرتفوی ماهیت و اهمیت منابع در معرض ریسک) تصمیمات انتخاب و تصحیح مدلسازی باید با توجه به تعامل بین انواع مختلف ریسک و ارتباط بین مدلها باشد. در این رابطه ارتباط توانایی مالی و بحران نقدینگی باید در نظر گرفته شود. همکاری توسعه دهندگان مدل و ذینفعان به ویژه برای آزمون بحران در سطح بانک به منظور اطمینان از این که شامل تمام ریسکهای با اهمیت و جمع آوری مناسب نتایج است با اهمیت می باشد.
آزمونهای بحران سطح مشخصی از قضاوت کارشناسان شامل فروض مدل یا روش شناسی را در بردارد. در برخی موارد پوششهای مدل مناسب است. مانند مدل ها این پوشش ها یا قضاوت کارشناسان باید به خوبی توجیه مستند و متناسب با چالشهای معتبر باشد (در صورت لزوم شامل اعتبار سنجی و یا بازبینی مستقل).
نکات اضافی برای بانکها:
ترکیب خطوط تجاری بانکها استراتژی مشخصه ریسکی فعالیتها و منابع در معرض ریسک و اهداف آزمون بحران باید راهنمایی برای توسعه مدلهای مناسب باشد. بانک ها باید طیفی از روشها را برای اندازه گیری تأثیر بحران برای مثال رویکرد زمان ایستا برای تخمین پویایی پیشرفته که فعالیتهای تجاری و اقدامات مدیریتی آتی را منعکس می کند در نظر بگیرند.
بانک ها باید اطمینان حاصل کنند که مدل مناسب و فرآیند مدیریت مدل همراه با فعالیت آزمون بحران شامل یک اعتبار سنجی قوی برای مدل باشد. مستندسازی مدلهایی که برای آزمون بحران استفاده میشود شامل آزمون عملکرد باید حفظ شود و برای مدیریت عامل و سایر ذینفعان داخلی و خارجی مانند ناظران در دسترس باشد.
نکات اضافی برای مقامات:
مقاماتی که از آزمون بحران برای دستیابی به اهداف کلان احتیاطی استفاده میکنند باید نتایج مدل بانک ها را مورد بازبینی و چالش قرار دهند برای مثال از طریق پس آزمایی ۱۴ یا الگوبرداری جفت (همتا)15همچنین مقامات میتوانند از معیارهای ارزیابی خود استفاده نموده از طریق فرآیند نظارت از بانکها ارتقای مدلها و رویه های مدیریت مدل را در صورت ضرورت مطالبه کنند به عنوان بخشی از فرایند ارزیابی مقامات میتوانند مدل های خود را برای معیار سنجش یا اهداف مذکور توسعه دهند.
هنگامی که مقامات اهداف احتیاطی کلان دارند مدلهای آنها ممکن است ویژگی های متقابل بانک به عنوان مثال بازخورد یا سرایت در سطح سیستم را شامل شود.

8- مدل ها، نتایج و چارچوبهای آزمون بحران باید مورد چالش قرار گرفته و دارای بازبینی منظم باشد.
چالش و بازبینی منظم گامهای مهمی در فرآیند ازمون بحران برای بانک ها و مقامات می باشند. آنها برای ارتقاء اطمینان نسبت به نتایج آزمون بحران کمک به درک محدودیت ها و شناسایی بخشهایی که آزمون بحران نیاز به بهبود دارد و اطمینان بخشی از این که نتایج آزمون بحران به گونه ای استفاده میشوند که با اهداف چارچوب همگون باشد، مهم هستند. این بازبینیها باید پوششی برای تمام جنبه های چارچوب آزمون بحران به صورت دوره ای فراهم آورد و باید به منظور اطمینان بخشی از چارچوب آزمون بحران که حفظ و به صورت منظم به روز می شود استفاده شود.
نکات اضافی برای بانکها:
طرح چالش در طی انجام آزمونهای بحران باید در مراحل مختلف و سطوح متفاوت بانک اتفاق بیافتد. بازبینی ها باید شامل اعتبار سنجی و سایر انواع بازبینیهای مستقل مؤلفه های مهم فرآیند آزمون بحران به عنوان مثال بازبینی فروش روشها و سناریوها و تخمین های زبان بحران پیش بینی درآمد و نقدینگی باشد. انتظار میرود که بازبینی شامل ارزیابی کفایت کل اقدامات به عنوان مثال پس آزمایی نتایج یا سایر معیارهای مقایسه و تجزیه و تحلیل حساسیت نتایج نسبت به فروض شود.
چالش در مورد بخشهای تجاری فروض و قابل اعتماد بودن نتایج مرتبط با تجربیات بازار برای تفسیر نتایج مفید بوده و اطمینان حاصل میکند که آزمون بحران صرفا یک روش آماری یا فرضی نیست.
هنگامی که آزمون بحران در سطح بانک به منظور تصمیمات استراتژیک تجاری که ممکن است سلامت مالی مؤسسه را تحت تأثیر قرار دهد استفاده میشود هیأت مدیره بانک یا سطح مناسب مدیریت باید فرآیندها فروض به عنوان مثال سناریوها و تحلیل حساسیت ها و خروجی های ازمون بحران را مورد چالش قرار دهند همانند هر فرایند مدیریت مهم در بانک واحد حسابرسی مستقل باید به طور منظم چارچوب آزمون بحران بانک و اجرای آن را برای انجام آزمون بحران داخلی و برای نقش بانک در اجرای آزمون بحران هجوم مردم (سپرده گذاران بازبینی نماید. این بازبینی ها باید جامع بوده و بازخورهایی از بهبود وضعیت بانک ارایه دهد.
نکاتی اضافی برای مقامات:
هنگامی که مقامات از نتایج آزمون بحران برای اهدافی در حوزه خود استفاده می کنند باید فرآیند تسهیل فروض ایجاد کننده خروجی ها و نتایج و همچنین فرایند در نظر گرفتن محدودیت های مدل و ریسک را به چالش بکشند این امر بدون در نظر گرفتن این است که آیا آزمون بحران با استفاده از تخمینهای بانک انجام می شود یا خیر.
مقامات باید به طور منظم چارچوبهای ازمون بحران داخلی بانکها را بازبینی نمایند. ناظرین باید نتایج آزمون بحران را به عنوان بخشی از بازبینی فرایند داخلی ارزیابی کفایت سرمایه16 و مدیریت ریسک نقدینگی بانک ها بررسی کنند به طور خاص ناظرین باید در نظر گیرند که آیا چارچوبها تمام حوزه های ریسکهای با اهمیت را به طور مناسب نشان می دهند یا خیر و نتایج آزمون بحران آینده نگر را به عنوان بخشی از ارزیابی کفایت سرمایه و نقدینگی بانک مورد توجه قرار دهند.
همچنین مقامات باید سایر جنبه های آزمون بحران بانک را از نظر تطابق با اهداف اعلام شده و ترتیبات مدیریت بررسی نمایند ناظرین لازم است برای حل کمبودهای با اهمیتی که در چارچوبهای آزمون بحران شناسایی میشود شامل عدم بکارگیری کافی نتایج آزمون بحران در فرایند تصمیم گیری بانک مدیریت لازم را انجام دهند.

9- شیوه ها و یافته های آزمون بحران باید در داخل کشورها و بین آنها به اشتراک گذارده شود.
به اشتراک گذاردن اقدامات آزمون بحران بین ذینفعان مرتبط داخلی و خارج از کشور می تواند برای بانکها و ناظرین مفید باشد به اشتراک گذاردن نتایج میتواند در صورت لزوم چشم اندازهای مهمی در مورد ریسکهایی که در غیر این صورت قابل دسترسی برای بانک و مقام ناظر نخواهند بود ارایه دهد.
افشای نتایج آزمون بحران از طریق بانکها یا مقامات میتواند به ارتقای نظم بازار و اطمینان از انعطاف شبکه بانکی در مقابل بحرانهای شناسایی شده کمک نماید بانک ها و مقامات که تصمیم به افشای نتایج آزمون بحران میگیرند باید به دقت راههایی برای اطمینان از درک کامل شرکت کنندگان در بازار در مورد اطلاعات افشا شده شامل محدودیت ها و فروضی که بر مبنای آن بنا شده است را مورد توجه قرار دهند. همچنین اهداف و چارچوب آزمون بحران می تواند هنگامی که بانکها و مقامات ناظر تصمیم به افشای اطلاعات میگیرند افشا شود. این افشا به کاهش ریسک شرکت کنندگان بازار که برگرفته از نتایج غلط در مورد انعطلاف پذیری بانک ها با نتایج متفاوت و منفی است کمک می کند.
نکات اضافی برای بانکها:
بانکها باید فرآیندی برای پشتیبانی از همسویی و به اشتراک گذاری منظم بین واحدهای آزمون بحران در سطح گروه و شعب بانکی یا سایر نهادهای قانونی ( اعم از داخل کشورها یا بین آنها داشته باشند.
این مهم است که گروه بانکی قادر به تجمیع و گزارش نتایج آزمون بحران در سراسر نهادهای قانونی بوده و باید به دنبال ایجاد هماهنگی در روشها و تأثیرات در بین کشورها باشند.
نکات اضافی برای مقامات:
در صورت لزوم مقامات باید شفافیت در فرایندها و نتایج ازمون بحران را ارتقا دهند و فرایندهایی برای اشتراک گذاری و هماهنگی آزمون بحران با سایر مقامات داخلی به عنوان مثال مقامات ناظر بانک مرکزی مقامات حل و فصل و در صورت ارتباط تنظیم کنندگان رفتار بازار را تعیین نمایند.
ارتباط سازنده بین مقامات و صنعت بانکداری میتواند به ارایه دیدگاه عمیق تر در باب آسیب پذیری در سطح صنعت کمک نماید و به انجام آزمون بحران و ارتقای کیفیت نتایج نهایی آن کمک نماید.
ارتباطات بین کشورها شامل به اشتراک گذاری نتایج آزمون بحران بین ناظرین کشور مبدا و میزبان ۱۷ بانکهای فعال بین المللی با توجه به محدودیتهای قانونی قابل اجرا و هماهنگی بین المللی و همکاری فعالیتهای آزمون بحران میان کشورها که منجر به هم افزایی های مفیدی خواهد شد میگردد. اصول کمیته بال برای نظارت موثر بر سازمانهای نظارتی به طور خاص مشوق اشتراک اطلاعات آزمون بحران بین سازمانهای نظارتی است. به طور کلی مقامات باید گستره همکاری خارج از مرزهای آزمون بحران را در صورت امکان مثلاً از طریق سناریوهای رایج و به اشتراک گذاری شیوه های بهتر مورد توجه قرار دهند.
1  Macroprudential authorities
Bank-run supervisory stress 2
Supervisor-run stress tests 3
Governance body 4.
Oversight bodies 5
Stakeholders 6
Basel Committee's Corporate governance principles for banks 7
Banks boards of directors 8
Ad hoc stress tests 9
 10 Hurdle rates٫thresholds
11  Resilience
Subconsolidated 12
13 Principles for effective risk data aggregation and risk reporting
Backtesting 14 
Peer benchmarking 15
Internal capital adequacy assessment process 16
Home and host supervisors 17

مطالب مرتبط

اخبار و اطلاعیه‌ها

28 خرداد 1403

صفحه اختصاصی بخشنامه ها

1

دقیقه مطالعه

2

دقیقه مطالعه

1

دقیقه مطالعه

آموزه های مالیاتی

20 اسفند 1400

جدول معافیت مالیات حقوق سال ۱۴۰۰

1

دقیقه مطالعه

آموزه های مالیاتی

13 خرداد 1401

احکام مالیاتی قانون بودجه سال 99

2

دقیقه مطالعه

دیدگاه کاربران

0 دیدگاه