محاسبات مالیات بر ارث

مالیات بر ارث یکی از موضوع هایی است که چندان جدی گرفته نمی شود و از طرفی به دلیل اینکه خیلی کم استفاده می شود قوانین مربوط به آن فراموش می شود و وقتی که فردی به آن نیاز دارد به مشکل بر می خورد یا اینکه بر اساس میل خود عمل می کند. مالیات بر ارث نکات فراوانی دارد و از ماده 17 قانون مالیات های مستقیم شروع و تا ماده 26 ادامه دارد که در این مطلب قصد داریم ماده 17 را بررسی کنیم.

مالیات بر ارث

ماده 17 قانون مالیات های مستقیم

ماده 17- اموال و دارایی‌هایی که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می‌یابد، به شرح زیر مشمول مالیات است:

نسبت به سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار به استثنای موارد مندرج در بند (2) این ماده و سودهای متعلق به آنها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه^* تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آنها به نرخ سه درصد (3%)

مانده حساب بانکی فرد در هنگام فوت ضرب در ۳%

تسلیم اظهارنامه فوت اجباری نیست و اگر پر نکنیم به روش ماده 17 محاسبه می شود و جریمه هم نمی شویم، ولی اگر بخواهیم مصالحه کنیم باید اظهارنامه پر کنیم.

مهلت ارسال اظهارنامه یکسال هست و اگر تا قبل از یکسال به عنوان مالیات چیزی پرداخت کنیم، بعد از ارسال اظهارنامه می توان مبلغ را عودت داد و مفاصا حساب مالیاتی گرفت.

بهترین حالت آن است که بدهی خود را به سازمان مالیاتی پرداخت کنیم تا اموال آزاد شوند سپس در فاصله یکسال از فوت اظهارنامه خود را تسلیم کنیم تا مبلغ مالیات قطعی مشخص شود.

محاسبه سپرده متوفی :  50.000.000 * 3% = 1.500.000

نکته : سهام و سپرده به نرخ روز حساب می شوند و آخرین مبلغ رو در نظر می گیرند.

برای تمام اموال متوفی نحوه محاسبه ارزش دارایی به تاریخ روز هست یعنی اگر سال 95 فوت کند و 98 ورثه به سازمان مالیاتی مراجه کنند اداره دارایی اموال را به تاریخ 98 محاسبه می کند و جریمه تاخیر ندارد.(تاریخ روز محاسبه جایگزین جریمه می شود)

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

نسبت به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها یک و نیم (1/5) برابر نرخهای مذکور در تبصره (1) ماده (143) و ماده (143 مکرر) این قانون طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث

گفته در تاریخ ثبت انتقال یعنی به تاریخ روز حساب می شود.

توضیحات ماده 143 که در این بند آمده:

• سهام پذیرفته شده در بورس (بهای 5% نرخ معامله) مالیات تعلق می گیرد
• اگر غیر بورسی باشد 4% ارزش اسمی سهام

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

• نسبت به حق‌الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده است، به نرخ ده درصد (10%) ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث

هر نوع اموال، سرقفلی، حق امتیاز و حق اختراع تماماً توسط کارشناسان دادگستری بررسی می‌شود و در ۱۰% ضرب می‌گردد.

نکته : اگر اموال در بانک های مجاز باشند مشمول جدول ماده 17 و در صورتی که در موسسات و بانک های غیر مجاز باشند مشمول همین بند قانونی(10%) می باشد.

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

• نسبت به انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی به نرخ دو درصد (2%) بهای اعلامی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث

وسایل نقلیه موتوری مثل تراکتور، ماشین سنگین، هوایی و قایق موتوری و … پس از ارزیابی دارایی در ۲% ضرب می‌شوند.

وسایل نقلیه و مابقی اموال به نرخ روز حساب می شود  نتیجتا این بند به سود وراث می باشد چرا که بعد از مدتی ارزش وسایل نقلیه کم می شود.

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

• نسبت به املاک و حق واگذاری محل یک و نیم (1/5) برابر نرخهای مذکور در ماده (59) این قانون به مأخذ ارزش معاملاتی املاک و یا به مأخذ ارزش روز حق واگذاری حسب مورد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث

1.5 برابر نرخ های ماده 59 رعایت می شود.

نکته : اگر سند به شرط صلح عمری باشد هنگام فوت مالیاتش محاسبه می شود و ورثه مشمول درامد اتفاقی می شود.

حتما بخوانید : هزینه های قابل قبول مالیاتی ماده ۱۴۸

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

4- نسبت به اموال و دارایی‌های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی‌ها پرداخت شده است به نرخ ده درصد (10%) ارزش ماترک که مأخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته است. در صورت عدم شمول مالیات بر ارث در کشور مزبور به مأخذ ارزش روز انتقال یا تحویل به نام وراث

ارزش مال در کشور خارجی ملاک است. مالیاتی که از طرف متوفی به آن کشور پرداخته *10%

اگر مالیاتی به کشور خارجی پرداخت نکرده از طریق کنسول گری به ارزش روز محاسبه می شود.(به نرخ روز تسعیر می شود)

تبصره 1- محاسبه و أخذ مالیات بر ارث در مورد متوفیان قبل از لازم الاجراء شدن این قانون (1/1/1395) اعم از اینکه پرونده مالیاتی برای آنها تشکیل شده یا نشده باشد، مشمول حکم این ماده نخواهد بود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

تبصره 2- نرخهای مذکور در این ماده مربوط به وراث طبقه اول است. در صورتی که وراث طبقات دوم و سوم باشند، نرخهای مذکور در این ماده به ترتیب دو و چهار برابر خواهد شد.

نرخ های ماده 17 برای وراث طبقه اول است.

برای طبقه دوم و سوم نرخ 2 برابر و 4 برابر می شود. یعنی :

مالیات بر ارث

  ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

تبصره 3- درصورتی که متوفی و وراث، تبعه خارجی باشند، اموال و دارایی‌های متوفی که در ایران واقع است، مشمول مالیات به نرخ وراث طبقه اول خواهد بود.

اگر یک فرد خارجی در ایران فوت کند مالیاتش به نرخ طبقه اول محاسبه می شود.

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

تبصره 4- در مواردی که وراث سهم خود از اموال موضوع بندهای (2)، (4) و (5) این ماده را به اشخاص ثالث یا وراث دیگر انتقال دهند، علاوه بر مالیات بر ارث به شرح این فصل، مشمول مالیات طبق مقررات فصول مربوط خواهند بود.

یعنی اگر وراث سهم خود را به یکی از دستگاه های دولتی (شهرداری، وزارتخانه و…) انتقال دهند علاوه بر میزان درصدی که در ماده 17 گفته شد درصدی دیگر هم گرفته می‌شود که در ادامه گفته می‌شود.

 ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

تبصره 5- حقوق ناشی از عقود اجاره به شرط تملیک^* با بانکها و سایر نهادهای مالی و اعتباری، نسبت به عرصه و اعیان املاک بر اساس ارزش معاملاتی در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث محاسبه خواهد شد.

چنانچه این اموال مورد ارث در زمان مرگ شخص به اجاره داده شده باشد باید وراث صبر کنند تا زمان پایان اجاره تمام شود برای بانکها و نهادها چنانچه به شرط تملیک بوده باشد (یعنی اختیار تام به مستأجر داده می‌شود نسبت به اموال مورد اجاره) می‌توانند از همان تاریخ انتقال اجاره نامه جدید با نرخ جدید ثبت شود.

این مقاله بخشی از کتاب قانون مالیات را قورت بده به نوشته محمد جواد عظیمی فرد می باشد