11- بخشنامه شماره 162253/95 مورخ 23/05/1395; ابلاغ ترجمه سند اصول 23 گانه ارايه شده در "رهنمود مديريت ريسک نقدينگي براي مؤسسات ارايه‌دهنده خدمات مالي اسلامي"

شماره: ۹۵٫۱۶۲۲۵۳
تاریخ: ۱۳۹۵/۰۵/۲۳ 
جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک موسسات اعتباری غیر بانکی بانک مشترک ایران - ونزوئلا و بانک بین المللی کیش ارسال میشود.
با سلام
احتراما همان گونه که استحضار دارند یکی از مهمترین ریسکهای فراروی بانکها و مؤسسات سپرده پذیر ریسک نقدینگی است که ناشی از عدم تطابق زمانی داراییها و بدهیهای آنها میباشد. این موضوع از آن چنان اهمیتی برخوردار است که میتواند بانکها را تا استانه توقف و حتی ورشکستگی پیش برد لذا ضرورت دارد بانکها و مؤسسات اعتباری برای برخورداری از توان و ظرفیت مناسب نقدینگی جهت ایفای مؤثر نقش واسطه گری وجوه از سازوکار مناسب مدیریت ریسک نقدینگی برخوردار باشند به نحوی که علاوه بر انجام فعالیتهای عادی دارای توان کافی جهت رفع مشکلات نقدینگی و گذر از شرایط حساس و بحرانی احتمالی باشند تجربه بحران جهانی اخیر نیز نشان داد که برخی بانکها با وجود سرمایه کافی با مشکلاتی روبرو شده اند که عمدتا ناشی از عدم مدیریت مناسب نقدینگی بوده و در واقع برخی از مشکلات پدید آمده برای آنها ناشی از کاستی در اصول اساسی مدیریت ریسک نقدینگی بوده است. مستحضرند که مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانکها و مؤسسات اعتباری برای ایفای تعهدات کوتاه مدت مالی و سرمایه گذاریهای بلند مدت آنها در طول زمان بوده و در مقاطع زمانی مختلف روزانه هفتگی، ماهانه و ... صورت می پذیرد بانکها و مؤسسات اعتباری به منظور ایفای تعهدات خود از قبیل اعطای تسهیلات بازپرداخت سپرده ها و همچنین افزایش داراییها نیاز به نقدینگی دارند بنابراین نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی آنها را با ریسک با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده مواجه میسازد. از طرفی نگهداری مقادیر بیش از حد نقدینگی نیز نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سودآوری بانکها و مؤسسات اعتباری و کاهش سود پرداختی به سپرده ها و در نتیجه از دست دادن بازار می شود. با توجه به علل پیدایش ریسک نقدینگی که همانا خروج سپرده ها قابلیت پایین تبدیل داراییهای غیر نقد به نقد، حجم سرمایه گذاریها و شکاف زمانی داراییها و بدهیها میباشد متداول ترین روشهای اندازه گیری ریسک نقدینگی در بانک ها و مؤسسات اعتباری در تعیین منابع و مصارف نقدینگی را باید محاسبه نسبت های ترازنامه شاخص نقدینگی، محاسبه شکاف تأمین مالی و تخمین وجه نقد لازم برای تامین آن و اندازه گیری ارزش فعلی خالص ترازنامه دانست مدیریت ریسک در ترازنامه تابعی از مدیریت دارایی و بدهی است. لذا، مهمترین اقدام در مدیریت داراییها و بدهیها تخصیص منابع تجهیز شده بانکها و موسسات اعتباری به دارایی های درآمدزا به نحوی که ریسک عدم بازپرداخت به حداقل کاهش یافته و ریسک نقدینگی ناشی از خروج سپرده ها حداقل گردد. می باشد. با عنایت به اهمیت مدیریت ریسک نقدینگی در مؤسسات اعتباری و به منظور کمک به ارتقای دانش مدیریت ریسک نقدینگی در شبکه بانکی کشور ترجمه سند اصول ۲۳ گانه ارایه شده در رهنمود مدیریت ریسک نقدینگی برای مؤسسات ارایه دهنده خدمات مالی اسلامی به استثنای مؤسسات بیمه اسلامی (تکافل) و طرح های سرمایه گذاری جمعی اسلامی مارس (۲۰۱۲) که توسط هیات خدمات مالی اسلامی (IFSB) در مارس ۲۰۱۲ تهیه شده در دستور کار قرار گرفت که به پیوست نسخه ای از آن جهت استحضار تقدیم است. در پایان ضمن اعلام این که ترجمه سند مزبور در پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی زیر بخش نظارت بانکی در دسترس است خواهشمند است دستور فرمایند سند پیوست جهت مطالعه و هرگونه بهره برداری در اختیار واحدهای ذیربط قرار گرفته و در صورت وجود هرگونه نظر و پیشنهاد اصلاحی و تکمیلی این بانک را از نظرات خود بهره مند فرمایند.

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشوئی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
عبدالمهدی ارجمند نژاد