7- بخشنامه شماره 85470/93 مورخ 02/04/1393; ابلاغ ترجمه مدل نظارتي بانک مرکزي اسپانيا

شماره: ۹۳٫۸۵۴۷۰
تاریخ:  ۱۳۹۳/۰۴/۰۲ 
 

با سلام احتراماً همان گونه که استحضار دارند بانکها و مؤسسات اعتباری با تجهیز منابع خود در قالب جذب سپرده های بانکی و تخصیص آن در قالب اعطای تسهیلات به بنگاههای اقتصادی، نقش مهم و حیاتی را در اقتصاد هر کشور ایفاء مینمایند در کشورهای در حال توسعه بانکها به علت فعالیت محدود سایر مؤسسات مالی به مراتب از نقش حساس تری در خصوص بخشهای اقتصادی سرمایه گذاری و همچنین تامین مالی برخوردارند. همچنین فعالیت بانکی به طور اجتناب ناپذیری مستلزم پذیرش ریسک میباشد. بطور خلاصه ریسکهایی که بانکها در معرض آن قرار دارند از ماهیت فعالیت و همچنین ویژگیهای خاص ساختار مالی آنها نشات می گیرد به نحوی که فعالیت اصلی بانک ها بر واسطه گری وجوه مبتنی بر دریافت سپرده با ماهیت عندالمطالبه لزوم پرداخت قطعی به محض مطالبه سپرده گذار و پرداخت تسهیلات و اعتبار مبتنی بر قول و تعهد طرف مقابل استوار میباشد. به طریق مشابه ترکیب ساختار مالی آنها نیز به گونه ای است که در بخش سمت چپ ترازنامه اتکا اصلی آنها بر بدهی ها یا سپرده ها عمدتا کوتاه مدت بوده در حالی که در بخش سمت راست ترازنامه عمدتاً دارایی ها در قالب تسهیلات بلند مدت مطرح میباشند. بدیهی است که این امر موجب عدم تطبيق سررسید دارایی ها و بدهی ها شده و در نتیجه عملیات بانک را در معرض انواع ریسکها از جمله نقدینگی و اعتباری قرار میدهد. لذا تداوم فعالیت و حیات بانک ها و به عبارت دیگر بزرگترین سرمایه هر بانک و موسسه اعتباری همانا حفظ اطمینان و اعتماد عمومی به نظام بانکی میباشد. بنابراین صیانت از این مهم بزرگترین دغدغه مدیران بانکها و مقامات نظارتی هر کشور به شمار میرود. از طرف دیگر ماهیت عملیات بانکی دارای ویژگیهایی است که در صورت بروز مشکل یا اخلال در یک بانک میتواند به سرعت به دیگر بانکها سرایت نماید و نهایتاً نظام مالی و اقتصادی کشور را تحت تاثیر خود قرار دهد.
لذا دارا بودن ویژگی هایی مانند درجه اهرمی بالا عدم تناسب زمانی سررسید بین دارانی ها و بدهی ها لزوم حفظ اعتماد عمومی و دائمی سپرده گذاران و آحاد جامعه وجود ریسک های متنوع در مسیر فعالیت بانک امکان تسری مشکلات بانکها به یکدیگر و در نهایت تاثیرگذاری مستقیم بر شرایط کلان اقتصادی کشور از جمله مواردی است که موجب گردیده همواره بانک ها و موسسات اعتباری در مقایسه با سایر شرکتهای تجاری تحت نظارت رسمی و دقیق تری قرار گیرند. با عنایت به مراتب پیش گفته مدیریت کل نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری به منظور آگاهی از آخرین توصیه های نهادهای مالی بین المللی و همچنین فرایند نظارتی در سایر کشورها مطالعه تطبیقی اسناد و متون تخصصی و نظارتی سایر کشورها به ویژه کشورهای پیشرو در این زمینه را مطمح نظر داشته و تلاش نموده تا در حد مقدورات و امکانات در این مسیر گام بردارد. در همین راستا ترجمه " مدل نظارتی بانک مرکزی اسپانیا که در برگیرنده فرایند اهداف ارزیابی ریسک ها و روشهای متداول نظارتی آن بانک میباشد جهت بهره برداری تقدیم می گردد. امید است که در آینده ای نه چندان دور بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز از ساختارها و رویه های نظارتی مطابق با استانداردها و الگوهای روز دنیا برای نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری کشورمان بهره گیرد. 

مدیریت کل نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری
اداره نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری
امیرحسین امین آزاد / علی نصیری