بخشنامه شماره مب/۳۲۴۴ مورخ ۱۳۸۶/۰۸/۰۳; حداقل الزامات تحت عنوان "مجموعه رهنمودها برای مدیریت موثر ریسک عملیاتی"

شماره: ۳۲۴۴
تاریخ: ۱۳۸۶/۰۸/۰۳

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم کلیه بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه ارسال گردید.
با احترام؛
همان گونه که استحضار دارند از جمله مهمترین ریسکهایی که تقریباً تمامی فعالیت های موسسه اعتباری در معرض آن قرار دارند ریسک عملیاتی است. ریسکی که ناشی از نامناسب بودن و عدم کفایت فرآیندها و روشها افراد و سیستمهای داخلی و یا ناشی از وقوع رویدادهای خارج از موسسه اعتباری است تاثیرات این شاخه از ریسک گاه ممکن است به حدی گسترده باشد که به ورشکستگی موسسات اعتباری بیانجامد از این رو مراجع نظارتی و موسسات اعتباری در سراسر دنیا تلاشهای فراوانی را جهت شناخت دقیق و مدیریت موثر این ریسک آغاز نموده اند. اقدامات یاد شده در صدد تعریف و تبیین ریسک عملیاتی پیش بینی رفتار و در نهایت کاهش آن هستند و در قالب سه محور شناسایی ارزیابی و اندازه گیری پایش و گزارش دهی و کنترل و کاهش ریسک عملیاتی پیگیری میشوند.
اگرچه اهمیتی که به این شاخه نسبتاً جوان ریسک داده میشود در درجه نخست مرهون گستردگی حیطه عملکرد آن و تاثیرات بالقوه زیادی است که گاه ممکن است یک موسسه اعتباری را تا آستانه ورشکستگی سوق دهد لیکن پس از منظور نمودن مقادیری برای پوشش آن در نسبت کفایت سرمایه توافق نامه بال ۲، جایگاه این ریسک اهمیتی دو چندان یافت.
نظر به اهمیت و لزوم برخورداری بانکها و موسسات اعتباری کشور از نظام مناسبی برای مدیریت اثر بخش ریسک عملیاتی به پیوست مجموعه رهنمودها برای مدیریت موثر ریسک عملیاتی جهت اجرا و فراهم سازی بستر لازم برای مدیریت موثر این ریسک ابلاغ می گردد. در این خصوص لازم است بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی با طراحی سازمان مناسب و تمهید ساز و کارهای اجرایی لازم زمینه اجرای موثر این بخشنامه را فراهم آورده برحسن اجرای آن نظارت دقیق و مستمر نمایند.
شایان ذکر است که در تهیه این مجموعه از منابع تخصصی فراوانی به خصوص اسناد کمیته نظارت بانکی بال از جمله توافق نامه کفایت سرمایه بال (۲) استفاده شده است. از آنجا که رویکرد بانک مرکزی هدایت تدریجی شبکه بانکی کشور به سمت پیاده سازی توافق نامه بال ۲ می باشد و اجرای محور اول این توافق نامه در زمینه کفایت سرمایه منوط به کمی نمودن ریسک عملیاتی است اجرای موثر این رهنمود بسیار ضروری میباشد.
در ضمن مجموعه پیوست در بخش پایانی خود مشتمل بر الزامات احتیاطی مهمی است که تحت عنوان مباحث ویژه مدیریت ریسک عملیاتی تدوین شده اند. این مباحث شامل الزامات احتیاطی برای هر یک از موضوعات فرآیندها"، ریسک قانونی (ریسک حقوقی)، کارکنان محصولات و خدمات جدید، استمرار عملیات کاری، برون سپاری امور، سیستم های فن آوری اطلاعات سیستم ها و خدمات پرداخت و شناسایی کافی مشتریان است و اجرای موثر این رهنمود مستلزم رعایت دقیق مفاد الزامات هر یک از این مباحث میباشد.
با عنایت به مراتب فوق خواهشمند است دستور فرمایند رهنمودهای پیوست - پس از اتخاذ تدابیر لازم در سطوح هیات مدیره و مدیریت ارشد - به تمامی واحدهای ذی ربط در آن بانک موسسه ابلاغ و ضمن نظارت موثر برحسن اجرای آن - پس از مدت ٦ ماه - گزارشی از پیشرفت کار در زمینه مذکور برای این بانک ارسال شود.
 

 اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمید تهرانفر   صدیقه رهبر شمس کار