تفویض اختیار گمرکات در خصوص در خواست استرداد

در راستای اهداف عالی سازمان و اصل تمرکز زدایی جهت تسریع و تسهیل روند رسیدگی به درخواست های استرداد حقوق ورودی اخذ شده از عین کالاهای وارداتی که از کشور صادر می گردد و مواد، کالاها و لوازم بسته بندی واردات قطعی به کار رفته در تولید، تکمیل یا بسته بندی محصولات صادراتی (موضوع مواد 66 لغایت 70 قانون امور گمرکی)، اختیار بررسی درخواست های استرداد حقوق ورودی و صدور احکام استرداد وجوه اشاره شده، جهت اقدام از تاریخ 6‏/5‏/97 با رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه و در چهارچوب ضوابط مقرر در این بخشنامه به آن گمرک تفویض میگردد. لذا شایسته است نسبت به ایجاد «واحد استرداد حقوق ورودی» در آن گمرک و تخصیص تعدادی از کارشناسان امور گمرکی به آن واحد (متناسب با میزان و حجم درخواست های واصله) اقدام نموده و بر حسن اجرای امر نیز نظارت مستمر معمول دارند. حیطه شمول اختیار تفویض شده: بررسی درخواست ها و صدور حکم استرداد حقوق ورودی متعلق به واحدهای تولیدی که در آن استان واقع شده اند. بررسی درخواست ها و صدور حکم استرداد حقوق ورودی متعلق به واحدهای بازرگانی که کارت بازرگانی ایشان در آن استان صادر گردیده است.
تبصره‏- اختیار تفویض شده به آن استان فارغ از آن است که عین کالای صادراتی یا مواد اولیه به کار رفته در تولید محصول صادراتی از کدام گمرک یا گمرکات واردات قطعی شده باشد و یا کالا و محصولات صادراتی از کدام گمرک یا گمرکات صادرشده باشد. همچنین فارغ از آن است که واردات قطعی یا صادرات موضوع درخواست، قبل یا بعد از ابلاغ و اجرایی شدن این دستورالعمل صورت پذیرفته باشد.
خدمت گیرندگان :
2‏-1‏- کلیه واحدهای تولیدی واقع در آن استان.
2‏-2‏- کلیه واحدهای بازرگانی که کارت بازرگانی ایشان در آن استان صادرگردیده است.
مطابق صراحت ماده 66 قانون امورگمرکی، حقوق ورودی متعلقه صرفاً در وجه صادرکننده مسترد خواهد شد.
مدارک مورد نیاز: کلیه متقاضیان باید درخواست کتبی خود را با رعایت مهلت های زمانی مندرج در تبصره 4 ذیل ماده 66 قانون امورگمرکی و بند «ت» ماده 122 آیین نامه اجرایی آن قانون، درقالب فرم های پیوست به صورت تایپ شده ارائه نمایند. درخواست کتبی ذینفع (فرم شماره 1) می بایستی در سربرگ شرکت تنظیم و ارائه گردد. ضمن اینکه فرم های شماره 2 و 3 بایستی در محیط نرم افزاری Excel تکمیل شده و فایل تکمیل شده نیز به ضمیمه درخواست کتبی به آن گمرک ارائه گردد. (کلیه فرمها پیوست می باشد.) در صورتی که متقاضی جزء صادرکنندگان نمونه ملی یا استانی، فعالان اقتصادی مجاز (AEO) بوده و تقاضای استفاده از تسهیلات درنظر گرفته شده در «بسته حمایتی گمرک از تولید» را داشته باشد، ارائه گواهی مربوطه از سوی ذینفع الزامی می باشد. در شرایطی که درخواست استرداد مربوط به قبل از اجرای سامانه جامع امورگمرکی و زمان صدور پروانه گمرکی کاغذی باشد (با رعایت مهلت های قانونی مقرر)، ارائه اصل پروانه وارداتی و صادراتی الزامی می باشد. ملاک محاسبه مقدار مواد اولیه وارداتی استفاده شده در تولید محصول صادراتی، کیل مصرف مورد تأیید وزارتخانه تولیدی ذیربط می باشد که توسط دفتر صادرات ابلاغ می گردد. چنانچه میزان مواد به کار رفته در تولید محصول صادراتی بر مبنای پروانه ساخت بهداشتی محاسبه می گردد، ارائه تصویر برابر اصل شده پروانه ساخت بهداشتی صادره از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در آن میزان مصرف مواد اولیه مشخص باشد الزامیست. در صورتی که کالای وارداتی بر مبنای «تعداد» وارد شده باشد و امکان احراز به کارگیری آن در زمان صادرات بر اساس تعداد میسر باشد (مانند کارتن خالی که بدون احتساب ضایعات محاسبه می گردد) نیازمند ارائه کیل مصرف و یا پروانه ساخت بهداشتی نیست. در موارد شمول تبصره 3 ذیل ماده 66 قانون امورگمرکی که صادرکننده کالا شخصی غیر از واردکننده باشد، ارائه تعهد کتبی صادرکننده (مطابق فرم 4 پیوست) منضم به تصویر فاکتور خرید مواد اولیه وارداتی یا محصول تولیدی از وارد کننده الزامی می باشد. ضمن اینکه دراینگونه موارد، چنانچه پروانه واردات مواد اولیه به صورت کاغذی باشد، ارائه اصل پروانه موصوف نیز الزامی خواهد بود. بدیهی است ارائه اصل فاکتور اشاره شده و نیز اصل پروانه کاغذی مربوطه (در مواردشمول) جهت بررسی و مطابقت با تصویر ضمیمه مدارک الزامیست.
مراحل رسیدگی اسناد و مدارک ارائه شده :
احراز هویت متقاضی. بررسی صحت مندرجات اظهارنامه های وارداتی و صادراتی براساس شماره کوتاژهای ذکر شده در فرم های ارائه شده. بررسی صحت خروج از مرز و شماره و تاریخ ردیف مرزی پروانه های صادراتی. در مواردی که تاریخ کوتاژ اظهارنامه مربوط به قبل از اجـرایی شدن ســامانه جامع امور گمــرکی می باشد حسب مورد اصل اظهارنامه از گمرک مربوط اخذ و در صورتی که اطلاعات موصوف در سامانه جامع امور گمرکی موجود باشد از اطلاعات مندرج در سامانه موصوف بهره برداری خواهد شد. بررسی کلیه مندرجات اظهارنامه های صادراتی با موارد درج شده در فرم شماره 2. بررسی کلیه مندرجات اظهارنامه های وارداتی با موارد درج شده در فرم شماره 3 (توجه به عدم تکرار ردیف های صادراتی در ردیف های مختلف وارداتی و محاسبه مکرر مگر در مواردی که در یک محموله صادراتی دو یا چند نوع مواد اولیه وارداتی به صورت توأمان استفاده شده باشد). بررسی مقدار صادرات بر اساس ردیف های صادراتی قید شده در فرم شماره 3 به استناد مفاد ماده 67 قانون امورگمرکی. در صورتی که قبلاً کیل مصرف واحد تولیدی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تأئید شده و از سوی دفتر صادرات به گمرکات اجرایی ابلاغ گردیده باشد، اقدام بر اساس کیل مربوطه و پس ازاحراز انطباق کالای وارداتی و صادراتی با مشخصات مندرج در جدول کیل و تعیین تکلیف ضایعات مربوطه امکان پذیر خواهد بود. بدیهی است ابلاغ کیل مصرف از سوی دفتر صادرات و پس از استعلام از مرجع ذیربط صورت خواهد پذیرفت. بررسی انطباق مندرجات فرم های تکمیلی با اطلاعات مندرج در اظهارنامه ها و پروانه های وارداتی، صادراتی و کیل مصرف یا پروانه ساخت ذیربط و نحوه محاسبات و کنترل اعداد و ارقام. اخذ گزارش بدهی موضوع ماده 7 قانون امورگمرکی و احراز عدم وجود بدهی بنام متقاضی قبل از صدور حکم استرداد. صدور حکم استرداد وجوه متعلقه (مطابق با فرم ضمیمه) به امضاء شخص ناظر یا مدیرکل گمرکات استان. در مورد پروانه های وارداتی و صادراتی کاغذی، پس از صدور حکم استرداد و قبل از عودت پروانه های صادراتی و وارداتی، اسناد موصوف باید مطابق تبصره ذیل ماده 124 آیین نامه اجرایی قانون امورگمرکی به مهر استرداد ممهور گردد و در صورتی که پروانه فیزیکی وجود نداشته باشد، باید موضوع استرداد حقوق ورودی در سامانه EPL در قسمت ثبت نظرات با درج یادداشتی با مضمون «طی حکم استرداد به شماره ... مورخ ...، حقوق ورودی مقدار .... کالای موضوع این پروانه مسترد گردیده و باقیمانده قابل استفاده برای مرحله بعدی به میزان......... می باشد» درج گردد و پس از آن با فراخوانی پروانه که در آن درج نظر شده است در سامانه نرم افزاری گزارشهای مدیریتی (MIS) نسبت به انجام ثبت اثر گذاری اشاره شده، اطمینان حاصل شود. این اثرگذاری درخصوص پروانه های صادراتی نیزصورت پذیرد.
توجه: استرداد مالیات بر ارزش افزوده متعلقه بر عهده سازمان امور مالیاتی ذیربط بوده و لازم است در اجرای ماده 68 قانون امورگمرکی، مرجع صادرکننده حکم استرداد، میزان مالیات بر ارزش افزوده متعلقه را نیز به آن سازمان اعلام نماید. در بررسی درخواست های استرداد لازم است به موارد ذیل توجه ویژه نمایند:
در مواردی که کالاهای وارداتی عیناً از کشور صادرشده باشد، رعایت بندهای مندرج در ماده 122 آیین نامه اجرایی قانون امورگمرکی کنترل گردد. کنترل رعایت ماده 67 قانون امور گمرکی مبنی بر درج شماره پروانه های مواد اولیه وارداتی بر روی پروانه های صادراتی. احراز کاربری مواد اولیه وارداتی مورد درخواست در تولید محصولات صادراتی بر اساس اطلاعات مندرج در اظهارنامه، اسناد ضمیمه اظهارنامه ها، نظریه آزمایشگاه و گزارش ارزیابی (حسب نوع مواد اولیه وارداتی و محصول صادراتی). رعایت کلیه بخشنامه های صادره دفتر صادرات مرتبط با استرداد حقوق ورودی. چنانچه در پروانه های صادراتی ارائه شده جهت استرداد حقوق ورودی، شماره پروانه های ورود قطعی و ورود موقت به صورت توأمان درج شده باشد بدواً نسبت به تسویه پروانه ورود موقت یا اخذ حکم تسویه پروانه از گمرک مبدأ ورود موقت اقدام و ضمن بررسی میزان صادرات کالا که برای تسویه پروانه ورود موقت صورت پذیرفته است صدور حکم استرداد برمبنای باقیمانده کالا از محل پروانه های صادراتی با رعایت سایر مقررات امکان پذیر خواهد بود. با عنایت به ماده 65 قانون امورگمرکی و تبصره 2 ماده 121 آئین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، با بررسی اظهارنامه صادراتی در سامانه جامع امورگمرکی یا پروانه صادراتی کاغذی (مربوط به زمان قبل از سامانه جامع)، برگشت احتمالی تمام یا قسمتی از کالای صادراتی به کشور بررسی و عدم برگشت آن احراز گردد. به ردیف های مندرج در باکس شماره 47 اظهارنامه و مبالغ حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده (به ویژه در خصوص برخی کالاها نظیر اجزاء و قطعات خودرو که از تخفیف های قانونی استفاده مینمایند) توجه گردد. در شرایطی که مطابق کیل مصرف ابلاغ شده، ضایعات مواد اولیه حاصل از تولید محصول صادراتی، دارای ارزش تجاری و قابلیت مصرف بوده و ضایعات موصوف از کشور صادر نشده باشد (و چنانچه ضایعات مذکور از کشور صادر شده باشد، رعایت ضوابط و مقررات مربوطه در زمان انجام تشریفات صادرات ضایعات از جمله پرداخت عوارض صادراتی متعلقه کنترل گردد)، لازم است حقوق ورودی ضایعات اشاره شده (که بر اساس مأخذ و ارزش ضایعات در زمان واردات قطعی، برابری نرخ ارز در زمان محاسبات حکم استرداد، مالیات بر ارزش افزوده به مأخذه زمان واردات قطعی) محاسبه شده از مبلغ استردادی کسر گردد.
صدور حکم استرداد حقوق ورودی: کلیه گمرکاتی که اختیار بررسی درخواست ها و صدور حکم استرداد حقوق ورودی موضوع ماده 66 قانون امورگمرکی به آنها تفویض گردیده است لازم است پس از بررسی های لازم، نسبت به صدور حکم استرداد حقوق ورودی به عنوان معاون اداری و مالی همان گمرک در سیستم اتوماسیون اداری (با بهره برداری از متن نمونه حکم ضمیمه) اقدام نمایند. پیش نویس حکم استرداد موصوف باید توسط کارشناس مربوطه در سیستم اتوماسیون اداری صادر و کلیه سوابق مربوطه (همچون درخواست ذینفع، فرمهای تکمیل شده، کیل مصرف و...) نیز در بخش «نامه های مرتبط» به آن ضمیمه گردد و پیش نویس مذکور قبل از امضاء نهایی توسط شخص ناظر یا مدیرکل گمرکات استان، باید به ترتیب به تأیید مسئول واحد استرداد و نیز معاون فنی و امورگمرکی گمرک محل صدور حکم استرداد نیز برسد. همانگونه که در بند 1 این دستورالعمل نیز تصریح گردید، اختیار صدور حکم استرداد موضوع این دستورالعمل، فارغ از آنکه عین کالای صادراتی یا مواد اولیه به کار رفته در تولید محصول صادراتی از کدام گمرک یا گمرکات واردات قطعی شده باشد و یا کالا و محصولات صادراتی از کدام گمرک یا گمرکات صادرشده باشد، صرفاً به حوزه نظارت یا گمرک مرکز استان محل وقوق واحد تولیدی (در شرایطی که صادرکننده واحد تولیدی است) یا گمرک مرکز استان محل صدور کارت بازرگانی (در شرایطی که صادرکننده واحد بازرگانی است)، تفویض اختیار شده است.
لذا لازم است گمرکات صادرکننده حکم استرداد، جهت بررسی درخواستهای واصله، دسترسی لازم در سامانه EPL جهت رویت کلیه اظهارنامه های واردات قطعی و صادرات قطعی واحدهای تولیدی و بازرگانی استان خود را نیز داشته باشند و میبایست موضوع را از دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات پیگیری نمایند. حوزه های فنی و امورگمرکی گمرکات صادرکننده احکام استرداد لازم است ضمن نگهداری آمار مربوطه، اطلاعات کامل احکام استرداد صادرشده را (مطابق فرمت فایل پیوست در محیط نرم افزاری Excel) در پایان هر ماه ازطریق اتوماسیون اداری به دفتر صادرات ارسال فرمایند. بدیهی است با ابلاغ این دستورالعمل، کلیه بخشنامه ها و دستورالعمل های قبلی در خصوص تفویض اختیار استرداد حقوق ورودی موضوع ماده 66 قانون امورگمرکی کان لم یکن تلقی می گردد. لیکن به منظور جلوگیری از سرگردانی خدمت گیرندگان، شایسته است درخواست هایی که قبل از ابلاغ این دستورالعمل در گمرکات اجرایی تفویض اختیار شده قبلی به ثبت رسیده و مطرح رسیدگی است، در همان گمرکات مورد رسیدگی و اقدام قرار گیرد. لیکن لازم است در خصوص درخواست هایی که پس از تاریخ اجرای این دستورالعمل، از سوی صادرکنندگان و از محل محموله های وارده طی سالهای قبل از سال جاری به آن گمرک تسلیم می گردد، ضمن پذیرش درخواست و رسیدگی به آن، مراتب عدم ارائه درخواست مشابه و استرداد وجوه مربوطه را رأساً از گمرک ورودی ذیربط (در مواردی که واردات صرفاً از یک گمرک انجام شده باشد) یا دفتر صادرات (در مواردی که واردات صرفاً از چندگمرک مختلف انجام شده باشد) ذیربط استعلام نمایند.
در پایان اعلام می دارد: در نظر است کارگاه آموزشی یک روزه ای به منظور آموزش همکاران محترم ذیربط در گمرکات اجرایی، برگزار گردد که پس از مشخص شدن زمان و مکان آن، مراتب اعلام خواهد گردید. ضمن اینکه همکاران محترم آن گمرک می توانند ابهامات احتمالی خود در خصوص اجرای این دستورالعمل را از طریق تلفن های شماره 33‏-88501425 و شماره های داخلی 3452 (آقای نعیمی راد) و داخلی 3412 (آقای نصیری خلیلی) برطرف نمایند.