فهرست مندرجات

	بند
کلیات
دامنه کاربرد	1-3
تاریخ اجرا	4
هدف	5
تعاریف	6-7
الزامات
ملاحظات پذیرش کار	8
ملاحظات برنامه ریزی و اجرای حسابرسی	9-10
ملاحظات گزارشگری	11-14
توضیحات کاربردی
تعریف چارچوب با مقاصد خاص	ت-1تا ت-3
ملاحظات پذیرش کار	ت-4تا ت-6
ملاحظات برنامه ریزی و اجرای حسابرسی	ت-7تا ت-9
ملاحظات گزارشگری	ت-10 و ت-11
پیوست نمونه هایی از گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص

 

این استاندارد باید همراه با استاندارد حسابرسی ۲۰۰ "اهداف کلی حسابرس مستقل و انجام حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی" مطالعه شود.

 

کلیات 

دامنه کاربرد 

1. استانداردهای ۱۰۰ تا ۷۰۰، در حسابرسی صورتهای مالی کاربرد دارد. در این استاندارد، ملاحظات خاص در بکارگیری آن استانداردها در حسابرسی صورتهای مالی تهیه شده بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص مطرح می شود. 

 

2. این استاندارد برای حسابرسی مجموعه کاملی از صورتهای مالی تهیه شده بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص تدوین شده است. در استاندارد ۸۰۵، ملاحظات خاص در حسابرسی یک صورت مالی یا عنصر حساب با قلم خاصی از یک صورت مالی مطرح می شود. 

 

3. این استاندارد، الزامات سایر استانداردها را نفی نمی کند و به همه ملاحظات خاص مرتبط با شرایط کار حسابرسی این گونه صورتهای مالی، نمی پردازد. 

 

تاریخ اجرا 

4. این استاندارد برای حسابرسی صورتهای مالی که دوره مالی آنها از اول فروردین ۱۳۹۱ و پس از آن شروع می شود، لازم الاجر است. 

 

هدف 

5. هدف حسابرس هنگام بکارگیری استانداردهای حسابرسی در حسابرسی صورتهای مالی تهیه شده بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص، در نظر گرفتن مناسب ملاحظات خاص در رابطه با موارد زیر است: 

 

الف - پذیرش کار، 

ب- برنامه ریزی و اجرای حسابرسی؛ و  

پ- گزارشگری نسبت به صورتهای مالی 

 

تعاریف 

6. در استانداردهای حسابرسی، اصطلاحات زیر با معانی مشخص شده برای آنها بکار رفته است: 

 

الف - چارچوب با مقاصد خاص. یک چارچوب گزارشگری مالی که برای رفع نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان خاص طراحی شده است. (رک: بندهای ت-1 تا ت-۳) 

 

ب-  صورتهای مالی با مقاصد خاص. صورتهای مالی تهیه شده بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص (رک: بند ت-۳) 

 

7 منظور از "صورتهای مالی" در این استاندارد، مجموعه کاملی از صورتهای مالی با مقاصد خاص، شامل یادداشتهای مربوط است. یادداشتهای مربوط معمولاً شامل خلاصه اهم رویه های حسابداری و سایر اطلاعات توضیحی است. الزامات چارچوب گزارشگری مالی مربوط، شکل، محتوا و اجزای مجموعه کامل صورتهای مالی را مشخص می کند. 

 

الزامات 

ملاحظات پذیرش کار 

قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی 

8. حسابرس باید مشخص کند آیا چارچوب گزارشگری مالی بکار رفته در تهیه صورتهای مالی قابل قبول است یا خیر. حسابرس در حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد خاص باید نسبت به موارد زیر شناخت کسب کند: (رک: بندهای ت- ۴ تا ت- ۶) 

 

الف - هدف از تهیه صورتهای مالی 

 

ب- استفاده کنندگان مورد نظر؛ و 

 

پ-  اقدامات صورت گرفته توسط مدیریت واحد تجاری به منظور تعیین قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی بکار رفته در شرایط موجود. 

 

ملاحظات برنامه ریزی و اجرای حسابرسی 

9. بر اساس الزامات استاندارد ۲۰۰، حسابرس باید کلیه استانداردهای حسابرسی مربوط به هر کار حسابرسی را رعایت کند. حسابرس باید در برنامه ریزی و اجرای حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد خاص مشخص کند که آیا بکارگیری استانداردهای حسابرسی با توجه به شرایط کار، مستلزم ملاحظات خاص است یا خیر (رک: بندهای ت-۷ تا ت-۹) 

 

10. بر اساس الزامات استاندارد ۳۱۵، حسابرس باید درباره انتخاب و بکارگیری رویه های حسابداری توسط واحد تجاری، شناخت کسب کند حسابرس باید در مورد صورتهای مالی تهیه شده بر اساس مفاد یک قرارداد، نسبت به هر گونه تفاسیر عمده از مفاد قرارداد که توسط مدیریت در تهیه آن صورتهای مالی بکار گرفته شده است، شناخت کسب کند.

یک تفسیر، زمانی عمده تلقی می شود که پذیرش یک تفسیر منطقی دیگر به جای آن، منجر به تفاوت با اهمیت در اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی گردد. 

 

ملاحظات گزارشگری 

۱۱. حسابرس باید در گزارشگری نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص، الزامات استاندارد ۷۰۰ را رعایت کند. نمونه هایی از گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص، در پیوست این استاندارد ارائه شده است. 

 

توصیف چارچوب گزارشگری مالی 

۱۲. بر اساس الزامات استاندارد ۷۰۰، حسابرس باید مناسب بودن نحوه اشاره با توصیف چارچوب گزارشگری مالی مبنای تهیه صورتهای مالی را بررسی کند. در مواردی که صورتهای مالی بر اساس مفاد یک قرارداد تهیه میشود، حسابرس باید ارزیابی کند که آیا صورتهای مالی هر گونه تفسیر عمده از مفاد قرارداد مبنای تهیه صورتهای مالی را به نحو مناسب توصیف می کند یا خیر. 

 

۱۳. استاندارد ۷۰۰ به شکل و محتوای گزارش حسابرس میپردازد. در مورد گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص:

 

الف - گزارش حسابرس همچنین باید هدف تهیه صورتهای مالی با مقاصد خاص و، در صورت لزوم، استفاده کنندگان مورد نظر را توصیف کند، یا به یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی با مقاصد خاص که حاوی آن اطلاعات است، اشاره کند؛ و 

 

ب- در صورتی که مدیریت واحد تجاری در تهیه این قبیل صورتهای مالی، حق انتخاب چارچوب گزارشگری مالی را داشته باشد، باید در توصیف مسئولیت مدیریت در قبال صورتهای مالی به مسئولیت آن در ارتباط با قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی مورد استفاده در آن شرایط، نیز اشاره شود. 

 

اطلاع رسانی به استفاده کنندگان در خصوص تهیه صورتهای مالی بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص 

۱۴. گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص باید شامل یک بند "تأکید بر مطلب خاص" برای آگاهی استفاده کنندگان از گزارش حسابرس باشد مبنی بر اینکه صورتهای مالی بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص تهیه شده و در نتیجه ممکن است برای مقاصد دیگر مناسب نباشد. حسابرس باید این بند را تحت یک عنوان مناسب در گزارش حسابرس درج کند (رک: بندهای ت-۱۰ و ت-۱۱) 

***

 

توضیحات کاربردی 

تعریف چارچوب با مقاصد خاص (رک: بند ۶) 

ت-1. نمونه هایی از چارچوبهای با مقاصد خاص عبارت است از: 

 

• ضوابط مورد استفاده واحد تجاری برای تهیه اطلاعات مالی برای مقاصد مالیاتی؛ 
• ضوابط گزارشگری مالی مقرر توسط مراجع ذیصلاح قانونی؛ یا 
• ضوابط گزارشگری مالی یک قرارداد، از قبیل قرارداد تسهیلات مالی یا کمک بلاعوض 

 

ت- ۲. در برخی موارد ممکن است یک چارچوب با مقاصد خاص مبتنی بر استانداردهای حسابداری باشد اما تمام الزامات استانداردهای حسابداری در چارچوب با مقاصد خاص رعایت نشده باشد. در چنین مواردی نباید در صورتهای مالی تهیه شده بر اساس چارچوب با  مقاصد خاص، به رعایت استانداردهای حسابداری اشاره شود. 

 

ت- ۳. صورتهای مالی تهیه شده بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص ممکن است تنها صورتهای مالی باشد که یک واحد تجاری تهیه کرده است. در چنین شرایطی، ممکن است این صورتهای مالی توسط استفاده کنندگانی مورد استفاده قرار گیرد که آن چارچوب گزارشگری مالی برای آنها طراحی نشده است. علیرغم توزیع گسترده صورتهای مالی در این شرایط این صورتهای مالی از منظر استانداردهای  حسابرسی همچنان به عنوان صورتهای مالی با مقاصد خاص تلقی میشود.

برای جلوگیری از برداشت نادرست از اهداف تهیه صورتهای مالي الزامات بندهای ۱۳ و ۱۴ کاربرد دارد. 

 

ملاحظات پذیرش کار 

قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی (رک: بند ۸) 

ت-4. در مورد صورتهای مالی با مقاصد خاص، نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان مورد نظر، عامل کلیدی در تعیین قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی بکار رفته در تهیه صورتهای مالی است. 

 

ت-5. یک چارچوب گزارشگری مالی مربوط ممکن است شامل ضوابط گزارشگری مالی تدوین شده توسط یک مرجع رسمی تدوین کننده ضوابط تهیه صورتهای مالی با مقاصد خاص باشد. در این مورد، اگر مرجع یاد شده، یک فرآیند سازمان یافته و شفاف، شامل بحث و بررسی نظرات ذینفعان مربوط، را دنبال کند، آن ضوابط برای مقاصد مورد نظر، قابل پذیرش خواهد بود.

در برخی قوانین با مقررات ممکن است چارچوب گزارشگری مالی خاصی برای تهیه صورتهای مالی با مقاصد خاص تعیین شود. برای مثال، قانون گذار ممکن است. در راستای رعایت الزامات مورد نظر، ضوابطی را برای گزارشگری مالی تعیین کند.

در نبود نشانه هایی بر خلاف آن، چنین فرض می شود که این قبیل چارچوبهای گزارشگری مالی برای تهیه صورتهای مالی با مقاصد خاص واحدهای تجاری مربوط، قابل پذیرش است. 

 

ت-6. در مواردی که بکارگیری استانداردهای گزارشگری مالی اشاره شده در بند ت- ۵ مستلزم رعایت الزامات قانونی یا مقرراتی خاصی باشد، حسابرس باید انطباق این الزامات با استانداردهای گزارشگری مالی را بررسی کند و در صورت وجود تناقض، حسابرس باید با مدیریت واحد تجاری در خصوص ماهیت الزامات اضافی مذاکره کند و در موارد زیر با مدیریت به توافق برسد:
 

  الف - آیا الزامات اضافی را میتوان از طریق افشا، رعایت کرد یا خیر، یا 

ب - آیا با توجه به الزامات اضافی مزبور میتوان توصیف چارچوب گزارشگری مالی مربوط در صورتهای مالی را تغییر داد یا خیر. 

اگر هیچ یک از اقدامات ذکر شده را نتوان انجام داد حسابرس باید تعیین کند که آیا تعدیل اظهار نظر طبق استاندارد ۷۰۵ ضروری است یا خیر. 

 

ملاحظات برنامه ریزی و اجرای حسابرسی (رک: بند ۹) 

ت-7. بر اساس استاندارد ۲۰۰، حسابرس باید (الف) الزامات اخلاقی مربوط، شامل الزامات مربوط به استقلال در کار حسابرسی صورتهای مالی، و (ب) همه استانداردهای حسابرسی مرتبط با کار حسابرسی را رعایت کند. بر اساس استاندارد ۲۰۰ همچنین حسابرس باید تمام  الزامات استانداردها را رعایت کند، مگر اینکه یک استاندارد یا برخی از الزامات آن در شرایط موجود، مربوط نباشد.

در شرایط  استثنایی، حسابرس ممکن است به این نتیجه برسد که برای دستیابی به هدف یک یا چند الزام یک استاندارد، اجرای روشهای حسابرسی جایگزین به جای انجام آن الزام (الزامات) ضروری است. 

 

ت-8. بکارگیری برخی از الزامات استانداردهای حسابرسی در حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد خاص ممکن است مستلزم توجه خاص حسابرس باشد. برای مثال، براساس استاندارد ۳۲۰ ، قضاوت درباره موضوعاتی که برای استفاده کنندگان صورتهای مالی با اهمیت است، با در نظر گرفتن نیازهای اطلاعات مالی مشترک استفاده کنندگان به عنوان یک گروه، شکل می گیرد.

با این حال، در حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد خاص، این قضاوتها با توجه خاص به نیازهای اطلاعات مالی استفاده کنندگان مورد نظر، انجام می شود. 

 

ت-9. ارتباط با ارکان راهبری واحد تجاری طبق استانداردهای حسابرسی به رابطه بین آن ارکان و صورتهای مالی مورد رسیدگی و خصوصاً به مسئولیت ارکان راهبری در زمینه نظارت بر تهیه صورتهای مالی بستگی دارد. در مورد صورتهای مالی با مقاصد خاص، ممکن است. ارکان راهبری واحد تجاری چنین مسئولیتی را نداشته باشند؛ برای نمونه، زمانی که اطلاعات مالی صرفاً برای استفاده مدیران اجرایی تهیه می شود.

در این موارد، ممکن است طبق الزامات استاندارد ۲۶۰ ارتباط با ارکان راهبری واحد تجاری مصداق نداشته باشد به استثنای زمانی که حسابرس، حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد عمومی واحد تجاری را نیز به عهده داشته باشد یا برای مثال با ارکان راهبری واحد تجاری توافق کرده باشد که آنها را از موضوعات مربوط شناسایی شده در حسابرسی صورتهای مالی با مقاصد خاص مطلع سازد. 

 

ملاحظات گزارشگری 

اطلاع رسانی به استفاده کنندگان در خصوص تهیه صورتهای مالی بر اساس یک چارچوب با مقاصد خاص (رک: بند ۱۴) 

ت- ۱۰. صورتهای مالی با مقاصد خاص ممکن است برای مقاصدی غیر از مقاصد مورد نظر، مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال، مراجع قانونی ممکن است واحدهای تجاری خاصی را به ارائه صورتهای مالی با مقاصد خاص به جای ارائه صورتهای مالی با مقاصد عمومی، ملزم کنند.

در چنین  مواردی، حسابرس باید برای جلوگیری از گمراهی استفاده کنندگان گزارش حسابرس، به آنها اطلاع دهد که صورتهای مالی طبق یک چارچوب با مقاصد خاص تهیه شده است و از این رو ممکن است برای مقاصد دیگر، مناسب نباشد. 

 

محدودیت در توزیع با استفاده از گزارش حسابرس (رک: بند ۱۴) 

ت- ۱۱. حسابرس علاوه بر اطلاع رسانی به استفاده کنندگان طبق بند ۱۴، ممکن است مناسب بداند به این نکته نیز اشاره کند که گزارش حسابرس صرفاً برای استفاده کنندگان خاص تهیه شده است. با توجه به قوانین و مقررات این امر ممکن است از طریق محدود کردن توزیع با استفاده از گزارش حسابرس صورت گیرد.

در این شرایط، بند "تأکید بر مطلب خاص" اشاره شده در بند ۱۴ را می توان به منظور شمول سایر موضوعات، مفصل تر بیان کرد، و در نتیجه عنوان آن را اصلاح نمود.