فهرست مندرجات

این استاندارد باید همراه با "مقدمه استانداردهای حسابرسی سایر خدمات اطمینان بخشی و خدمات مرتبط" مطالعه شود.

کلیات 

1. هدف این استاندارد، ارائه استانداردها و راهنماییهای لازم درباره مسئولیتهای حرفه ای حسابرس در تنظیم اطلاعات مالی و شکل و محتوای گزارشی است که حسابرس در این گونه موارد صادر می کند. منظور از حسابرس در این استاندارد، الزاما فرد با موسسه ای نیست که حسابرسی صورتهای مالی واحد اقتصادی را به عهده دارد. 

2. اگرچه تاکید این استاندارد، تنظیم اطلاعات مالی است، اما میتواند برای تنظیم اطلاعات غیر مالی نیز سودمند واقع شود، مشروط بر آن که حسابرس از موضوع شناخت کافی داشته باشد. ارائه خدمات معین و محدود به صاحبکار مثلاً حل و فصل موارد خاص حسابداری به منظور انعکاس در صورتهای مالی تنظیم اطلاعات مالی، محسوب نمی شود.

ضوابط ارائه شده در سایر استانداردها نیز می تواند حسابرس را در بکارگیری این استاندارد یاری رساند. 

هدف از تنظیم اطلاعات مالی 

3. هدف از تنظیم اطلاعات مالی بکارگیری دانش و تخصص حسابرسان در زمینه حسابداری برای گردآوری، طبقه بندی و تلخیص اطلاعات مزبور است. در این نوع کار، حسابرس به طور معمول اطلاعات تفصیلی را در قالب صورتهایی خلاصه و قابل فهم تجميع می کند، بدون آن که الزامی به آزمون درستی مندرجات صورتهای مزبور داشته باشد.

اگرچه روشهای مورد استفاده در تنظیم اطلاعات مالی به گونه ای طراحی نشده است که امکان اظهار هر گونه اطمینانی را نسبت به اطلاعات مالی، برای حسابرس فراهم کند، اما به دلیل انجام کار با دقت و مهارت حرفه ای، استفاده کنندگان اطلاعات مالی از مشارکت حسابرسان در تنظیم صورتهای مزبور بهره مند می شوند. 

4. قرارداد تنظیم اطلاعات مالی معمولا شامل تنظیم تمام یا بخشی از صورتهای مالی است، اما می تواند گردآوری، طبقه بندی و تلخیص سایر اطلاعات مالی را نیز شامل شود. 

اصول کلی حاکم بر تنظیم اطلاعات مالی 

5. حسابرس باید "آیین رفتار حرفه ای" را رعایت کند. اصول آیین رفتار حرفه ای حاکم بر مسئولیتهای حرفه ای حسابرس در قراردادهای تنظیم اطلاعات مالی به شرح زیر است: 

الف - درستکاری 

ب-  بیطرفی 

پ- صلاحیت و مراقبت حرفه ای 

ت- رازداری 

ث- رفتار حرفه ای 

ج-  اصول و ضوابط حرفه ای مربوط 

اگر چه رعایت اصل استقلال برای انعقاد قراردادهای تنظیم اطلاعات مالی، ضروری نیست، اما در مواردی که حسابرس استقلال ندارد، این موضوع باید در گزارش وی انعکاس یابد. 

6. حسابرس در کلیه مواردی که اطلاعات مالی را تنظیم میکند باید گزارشی نیز در این باره صادر نماید . 

نکات اساسی قرارداد 

7.حسابرس باید اطمینان یابد که صاحبکار، شناخت روشنی از شرایط قرارداد دارد. نکاتی که باید در قرارداد پیش بینی شود شامل موارد زیر است: 

• نوع و ماهیت کار، شامل تصریح این واقعیت که حسابرسی یا بررسی اجمالی انجام نخواهد گرفت و بنابراین، اطمینانی درباره اطلاعات مالی تنظیم شده نیز اظهار نخواهد شد. 
•  این واقعیت که کار تنظیم اطلاعات مالی، برای مقاصد کشف و افشای اشتباهات، اعمال غیر قانونی یا سایر تخلفات، مانند تقلب یا اختلاس، نمی تواند قابل اتکا باشد.
• نوع و ماهیت اطلاعاتی که باید توسط صاحبکار تهیه و ارائه شود. 
•  این واقعیت که مسئولیت دقیق و کامل بودن اطلاعات ارائه شده به حسابرس برای تنظیم اطلاعات مالی دقیق و کامل، با مدیریت واحد اقتصادی است. 
• مبنای حسابداری مورد استفاده در تنظیم اطلاعات مالی و این واقعیت که هر گونه انحراف آشکار از استانداردهای حسابداری، افشا خواهد شد. 
• منظور از تنظیم اطلاعات مالی و تعیین گیرندگان گزارشهای مزبور .
• شکل گزارشی که درباره اطلاعات مالی تنظیم شده صادر خواهد شد. 

8. انعقاد قرارداد، به برنامه ریزی عملیات و تنظیم اطلاعات مالی کمک میکند. تنظیم قراردادی که در آن شرایط اصلی کار مستند شده باشد، هم به نفع صاحبکار و هم به نفع حسابرس است. وجود چنین قراردادی گویای پذیرش کار توسط حسابرس است و از هر گونه برداشت نادرست درباره مواردی چون هدف و دامنه کار، میزان مسئولیتهای حسابرس و شکل گزارشی که ارائه خواهد شد، جلوگیری می کند. نمونه ای از قرارداد تنظیم اطلاعات مالی در پیوست ۱ ارائه شده است. 

برنامه ریزی 

9. حسابرس باید کار را چنان برنامه ریزی کند که از اجرای موثر آن اطمینان یابد . 

مستند سازی 

۱۰. حسابرس باید موضوعاتی را مستند کند که در فراهم کردن شواهد لازم برای انجام کار طبق این استاندارد و شرایط قرارداد، بااهمیت است. 

روشها 

۱۱. حسابرس باید از نوع فعالیت و عملیات واحد اقتصادی شناخت کلی به دست آورد و با اصول و رویه های حسابداری خاص صنعتی که واحد اقتصادی در آن فعالیت میکند و شکل و محتوای اطلاعات مالی مناسب آن،شنایی پیدا کند. 

۱۲. حسابرس برای تنظیم اطلاعات مالی لازم است از نوع و ماهیت معاملات و یا سایر رویدادهای مالی واحد اقتصادی، شکل دفاتر و مدارک حسابداری و مبانی حسابداری زیربنای اطلاعات مالی آن شناخت کلی به دست آورد. حسابرس معمولا چنین شناختی را از طریق تجارب خود درباره واحد اقتصادی با پرس و جو از کارکنان آن کسب می کند. 

۱۳.  حسابرس جز در موارد تصریح شده در این استاندارد معمولا ملزم به انجام موارد زیر نیست: 

الف - پرس و جو از مدیران واحد اقتصادی درباره ارزیابی قابلیت اعتماد و کامل بودن اطلاعات ارائه شده. 

ب-  ارزیابی کنترلهای داخلی 

پ-  اثبات هر گونه موضوع مطرح شده. 

ت-  اثبات هر گونه توضیح ارائه شده. 

۱۴. اگر حسابرس متوجه شود که اطلاعات ارائه شده توسط مدیریت واحد اقتصادی، نادرست، ناقص یا گمراه کننده است باید. ضرورت اجرای روشهای یاد شده در بند ۱۳ را ارزیابی کند و از مدیریت واحد اقتصادی بخواهد که اطلاعات اضافی لازم را در اختیار وی قرار دهد.

در صورت خودداری مدیریت از ارائه اطلاعات اضافی مورد نیاز، حسابرس باید با اعلام دلیل، یا دلایل از انجام آن کار، کناره گیری کند. 

۱۵. حسابرس باید اطلاعات مالی تنظیم شده را به منظور حصول اطمینان از مناسب بودن شکل ارائه و نبود هر گونه تحریف بدیهی بااهمیت، مرور کلی کند. تحریف در اینجا شامل موارد زیر است :

• اشتباه در بکارگیری استانداردهای حسابداری. 
• عدم افشای اهم رویه های حسابداری و هر گونه انحراف آشکار از آن. 
• عدم افشای سایر موضوعات با اهمیتی که حسابرس از آن آگاه شده است.

اهم رویه های حسابداری و هر گونه انحراف آشکار از آن باید در اطلاعات مالی تنظیم شده افشا شود، هر چند تعیین آثار ریالی  آنها الزامی نیست. 

۱۶. چنانچه حسابرس از وجود تحریف با اهمیتی در اطلاعات مالی تنظیم شده آگاه شود باید درباره چگونگی اصلاح مناسب آن، با صاحبکار توافق کند. اگر اصلاح لازم انجام نشود و اطلاعات مالی مزبور نیز گمراه کننده به نظر برسد، حسابرس باید از ادامه آن کار، خودداری کند. 

مسئولیت مدیریت 

۱۷. حسابرس باید اطمینان یابد که مدیریت واحد اقتصادی از مسئولیت خود درباره ارائه مطلوب اطلاعات مالی و همچنین تصویب آن، آگاه است. چنین اطمینانی میتواند با دریافت تاییدیه ای از مدیریت مبنی بر دقیق و کامل بودن اسناد و مدارک اولیه حسابداری و ارائه کلیه موارد با اهمیت و مرتبط با اطلاعات مالی به حسابرس، حاصل شود. 

گزارشگری در موارد تنظیم اطلاعات مالی 

۱۸. گزارش تنظیم اطلاعات مالی باید موارد زیر را در بر گیرد:

الف - عنوان. 

ب- مخاطب گزارش 

پ-  تصریح این که کار طبق استاندارد "تنظیم اطلاعات مالی" انجام شده است. 

ت- در مواردی که حسابرس استقلال ندارد تصريح عدم استقلال حسابرس نسبت به واحد اقتصادی. 

ث-  مشخص کردن عناوین اطلاعات مالی تنظیم شده و تصریح این موضوع که این اطلاعات بر اساس آنچه مدیریت واحد اقتصادی ارائه کرده تنظیم شده است. 

ج- تصریح این که مسئولیت اطلاعات مالی تنظیم شده با مدیریت واحد اقتصادی است. 

چ-  تصریح این که تنظیم اطلاعات مالی، حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست و از این رو نسبت به اطلاعات مالی تنظیم شده نیز اطمینانی اظهار نمی شود. 

ج- اشاره به یادداشتهای توضیحی همراه اطلاعات مالی تنظیم شده در مورد هر گونه انحراف آشکار با اهمیت از استانداردهای حسابداری مربوط 

خ-  تاریخ گزارش 

د- نشانی حسابرس 

ذ- امضای حسابرس. 

در برخی شرایط، حسابرس ممکن است توصیف هدف خاص از تهیه اطلاعات مالی با اشاره به استفاده کننده مورد نظر از اطلاعات تهیه شده را مناسب بداند یا بخواهد با افزودن عباراتی حاکی از این که از گزارش وی منحصرا برای مقاصد مورد نظر می توان استفاده کرد، از استفاده نامربوط آن پیشگیری کند. نمونه هایی از گزارش تنظیم اطلاعات مالی در پیوست ۲ ارائه شده است. 

۱۹.  کلیه صفحات اطلاعات مالی تنظیم شده توسط حسابرس باید به "مهر حسابرسی نشده" یا "تنظیم شده بدون حسابرسی یا بررسی اجمالی " ممهور شود. 

تاریخ اجرا 

20. این استاندارد از اول فروردین ۱۳۷۸ و پس از آن لازم الاجر است.