راهنمای جامع مالیات در ترکیه برای ایرانیان مقیم و سرمایه‌گذاران خارجی

ترکیه در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد مهم برای مهاجرت، سرمایه‌گذاری ملکی و راه‌اندازی کسب‌وکار توسط ایرانیان تبدیل شده است. در این مسیر، آشنایی با قوانین مالیات ترکیه نقشی تعیین‌کننده دارد؛ چرا که این مالیات‌ها صرفاً محدود به درآمد نیستند و حوزه‌هایی مانند املاک، حساب‌های بانکی، فعالیت‌های تجاری و حتی نقل‌وانتقال سرمایه را نیز شامل می‌شوند.

در این مقاله تلاش شده است تا با نگاهی جامع و کاربردی به مهم‌ترین ابعاد مالیات ترکیه پرداخته شود. اگر قصد زندگی، سرمایه‌گذاری یا فعالیت اقتصادی در این کشور را دارید، مطالعه این راهنما می‌تواند پاسخ‌گوی بسیاری از ابهامات شما باشد.

نظام مالیاتی ترکیه چگونه کار می‌کند؟

نظام مالیاتی ترکیه بر پایه دو دسته اصلی از مالیات‌ها بنا شده است:

• مالیات‌های مستقیم: مانند مالیات بر درآمد، سود شرکت‌ها و اجاره ملک.
• مالیات‌های غیرمستقیم: مانند مالیات بر ارزش افزوده (KDV) و مالیات بر مصرف خاص (ÖTV).

نظارت و اجرای این نظام بر عهده نهاد دولتی اداره مالیات ترکیه است که وظایف آن شامل ثبت‌نام مالیاتی، دریافت اظهارنامه‌ها و وصول مالیات‌ها می‌باشد. تمام اشخاص حقیقی و حقوقی، اعم از شهروندان ترک یا اتباع خارجی، در صورت کسب درآمد در ترکیه موظف به ثبت‌نام مالیاتی هستند. 

اگر قصد دارید در خارج از ترکیه به‌ویژه در آمریکا، سرمایه‌گذاری کنید، مطالعه مقاله‌ی «قوانین مالیاتی آمریکا | رازهایی که هر مهاجر و سرمایه ‌گذاری باید بداند!» به شما دید دقیق‌تری نسبت به تعهدات مالیاتی بین‌المللی خواهد داد.

اداره مالیات ترکیه و وظایف آن

اداره مالیات ترکیه با عنوان رسمی Gelir İdaresi Başkanlığı، مسئول اجرای سیاست‌های مالیاتی و نظارت بر فرآیندهای مرتبط با دریافت و مدیریت مالیات در کشور است. این نهاد وظایفی از جمله ثبت‌نام مالیاتی، دریافت و بررسی اظهارنامه‌ها، صدور گواهی‌های مالیاتی و رسیدگی به تخلفات را بر عهده دارد. در سال‌های اخیر، بسیاری از خدمات این اداره از طریق سامانه İnteraktif Vergi Dairesi به‌صورت آنلاین ارائه می‌شود که شامل پرداخت مالیات، مشاهده وضعیت مالیاتی و دریافت مدارک مرتبط است. این سازمان نقش مهمی در شفاف‌سازی و تسهیل فرآیندهای مرتبط با مالیات در ترکیه ایفا می‌کند.

ثبت‌نام مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی

در ترکیه تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که درآمدی کسب می‌کنند، موظف به ثبت‌نام مالیاتی هستند. فرآیند ثبت‌نام برای افراد شامل مراجعه به اداره مالیات، ارائه مدارک هویتی، آدرس محل سکونت و تکمیل فرم‌های مربوطه است. شرکت‌ها نیز باید مدارکی مانند اساسنامه، روزنامه رسمی ثبت شرکت و کد اقتصادی را ارائه دهند. برای اتباع خارجی، داشتن شماره شناسایی اتباع خارجی (YKN) الزامی است. همچنین تفاوت‌هایی بین ثبت‌نام مقیمان و غیرمقیمان وجود دارد که در میزان تعهدات مالیاتی آن‌ها مؤثر است. آشنایی با این مراحل، گام اول ورود به نظام مالیات ترکیه است.

نرخ مالیات بر درآمد و شرکت‌ها در ترکیه

در نظام مالیات ترکیه، نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به‌صورت تصاعدی تعیین می‌شود و در سال ۲۰۲۵ بین ۱۵٪ تا ۴۰٪ متغیر است. این نرخ بر اساس سطح درآمد سالانه محاسبه می‌شود. در مقابل، شرکت‌ها مشمول مالیات ثابت ۲۵٪ بر سود خالص خود هستند. برخی مناطق دارای مشوق‌های مالیاتی برای شرکت‌های نوپا (استارتاپ‌ها) یا کسب‌وکارهای فعال در مناطق آزاد تجاری هستند که ممکن است نرخ‌های کمتری برای مدت مشخصی اعمال شود.

مالیات خانه در ترکیه؛ آنچه سرمایه‌گذاران باید بدانند

خرید ملک در ترکیه اگرچه جذاب و سودآور است؛ اما بدون در نظر گرفتن الزامات مالیاتی، می‌تواند به هزینه‌های ناخواسته منجر شود. برای آنکه در مسیر پرداخت مالیات خانه در ترکیه با اطمینان حرکت کنید، لازم است با سه نوع مالیات اصلی آشنا باشید:

مالیات نقل‌ و انتقال سند (هنگام خرید): ۴٪ از ارزش رسمی ملک که معمولاً میان خریدار و فروشنده تقسیم می‌شود.

مالیات سالیانه ملک: از ۰.۱٪ تا ۰.۶٪ بر اساس نوع ملک و موقعیت جغرافیایی.

مالیات اجاره ملک: به‌صورت تصاعدی بین ۱۵٪ تا ۴۰٪ از درآمد اجاره سالانه.

قوانین مالیات ترکیه برای اتباع خارجی تفاوت اساسی با شهروندان ترک ندارد. برای مقایسه مقاله «راهنمای کامل مالیات در کانادا | هر آنچه باید بدانید!» را نیز مطالعه کنید.

مالیات بر خرید ملک (Title Deed Tax)

یکی از الزامات قانونی در زمان خرید ملک در ترکیه، پرداخت مالیات نقل‌وانتقال سند است. این مالیات که با نرخ ۴ درصد از ارزش رسمی ملک محاسبه می‌شود، معمولاً بین خریدار و فروشنده تقسیم می‌شود؛ مگر آنکه توافق خاصی خلاف آن صورت گرفته باشد.

پرداخت این مبلغ پیش از ثبت سند در اداره ثبت اسناد الزامی است. همچنین در برخی پروژه‌های دولتی یا مناطق با اولویت توسعه، امکان بهره‌مندی از تخفیف‌های مالیاتی وجود دارد. اطلاع از جزئیات مالیات ملک در ترکیه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا هزینه‌های واقعی خرید را در نظام مالیات ترکیه به‌درستی برآورد کنند.

مالیات سالیانه ملک (Annual Property Tax)

مالکیت ملک در ترکیه با تعهد پرداخت مالیات سالیانه همراه است. این مالیات بر اساس ارزش تعیین‌شده ملک محاسبه می‌شود و معمولاً بین ۰.۱٪ تا ۰.۶٪ متغیر است. نرخ مالیات در مناطق شهری دو برابر مناطق غیرشهری است. مثلاً برای ملکی به ارزش ۱ میلیون لیر در استانبول، مبلغ مالیات می‌تواند تا ۶۰۰۰ لیر در سال باشد. پرداخت این مالیات معمولاً در دو قسط، در ماه‌های می و نوامبر انجام می‌شود. آگاهی از نحوه محاسبه و زمان‌بندی پرداخت به مالکان کمک می‌کند تا از جریمه‌های مرتبط با مالیات در ترکیه جلوگیری کنند.

مالیات اجاره ملک در ترکیه

درآمد حاصل از اجاره ملک در ترکیه مشمول مالیات بر درآمد است و باید سالانه به اداره مالیات اعلام شود. این مالیات ترکیه به‌صورت تصاعدی و بین ۱۵٪ تا ۴۰٪ بسته به میزان درآمد سالانه محاسبه می‌شود. اظهار این درآمد از طریق پر کردن اظهارنامه مالیاتی در ماه مارس هر سال انجام می‌گیرد. بین اجاره‌دادن به شهروند ترک یا تبعه خارجی تفاوتی از نظر نرخ مالیاتی وجود ندارد؛ اما در صورت پرداخت از خارج از کشور، بررسی مبدا پرداخت ممکن است اهمیت پیدا کند.

مالیات حساب بانکی در ترکیه؛ قوانین و نکات کاربردی

سود حاصل از سپرده‌های بانکی در ترکیه مشمول مالیات است و معمولاً بانک‌ها آن را به‌صورت خودکار با نرخ ۱۵٪ کسر و به اداره مالیات پرداخت می‌کنند. حواله‌های بین‌المللی نیز ممکن است مورد بررسی قرار گیرند به‌ویژه اگر منبع یا مقصد آن‌ها برای مقام‌های مالیاتی شفاف نباشد. مالیات حساب بانکی در ترکیه تحت‌تأثیر توافق‌نامه‌هایی مانند FATCA و CRS قرار دارد که به‌منظور تبادل اطلاعات مالی بین کشورها اجرا می‌شوند. برای مقایسه، مقاله «صفر تا صد مالیات آلمان» نیز می‌تواند دید مفیدی ارائه دهد. مالیات ترکیه در حوزه بانکی، نیازمند دقت و آگاهی حقوقی است.

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) در ترکیه و کاربرد آن

مالیات بر ارزش افزوده در ترکیه یکی از مهم‌ترین منابع درآمد دولت محسوب می‌شود و به‌صورت غیرمستقیم از مصرف‌کننده نهایی دریافت می‌گردد. این مالیات در سه نرخ مختلف اعمال می‌شود:

برخی فعالیت‌ها مانند صادرات و خدمات آموزشی مشمول معافیت مالیات ترکیه هستند. فرآیند بازگشت VAT برای توریست‌ها و صادرکنندگان با ارائه فاکتور رسمی و مدارک خروج کالا امکان‌پذیر است.

قوانین مالیاتی ترکیه برای سرمایه‌گذاران خارجی

سرمایه‌گذاران خارجی در ترکیه ممکن است با شرایط متفاوتی نسبت به شهروندان ترک مواجه شوند. مهم‌ترین موضوع، تمایز میان اقامت فیزیکی و اقامت مالیاتی است. اگر فردی بیش از ۱۸۳ روز در سال در ترکیه اقامت داشته باشد، مقیم مالیاتی محسوب شده و مشمول مالیات ترکیه بر تمام درآمدهای جهانی خود خواهد بود. در غیر این صورت فقط درآمدهای کسب‌شده در ترکیه مشمول مالیات هستند. همچنین ترکیه با برخی کشورها توافق‌نامه‌های مالیاتی دوجانبه دارد تا از دریافت مالیات مضاعف جلوگیری شود. برای درک بهتر مقررات و قوانین مالیاتی ترکیه و تنظیم دقیق تعهدات مالیاتی، مشاوره با یک وکیل مالیاتی می‌تواند تصمیم‌گیری را بسیار ساده‌تر و مطمئن‌تر کند.

مقایسه مالیاتی ترکیه با چند کشور دیگر

اگر قصد دارید بین چند کشور برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید، مقایسه نظام‌های مالیاتی می‌تواند تصمیم‌گیری را برایتان ساده‌تر کند. در مالیات ترکیه، افراد تا ۴۰٪ و شرکت‌ها تا ۲۵٪ از درآمد خود را به دولت پرداخت می‌کنند. حالا این را با امارات مقایسه کنید که همچنان برای بیشتر افراد حقیقی مالیاتی در نظر نگرفته است. در گرجستان، نرخ مالیات شرکت‌ها ۱۵٪ و برای افراد حدود ۲۰٪ است. قبرس شمالی هم ساختار مالیاتی شناوری دارد و نرخ آن برای اشخاص بین ۱۰ تا ۳۵ درصد متغیر است. اگر به دنبال دید دقیق‌تری هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «راهنمای کامل مالیات در هلند | قوانین 2025 مالیاتی هلند را از دست ندهید» را نیز مطالعه بفرمایید.

نتیجه‌گیری: قوانین مالیاتی ترکیه را بشناسید و با اطمینان قدم بردارید!

سرمایه‌گذاری یا زندگی در ترکیه بدون درک کامل از ساختار مالیاتی آن می‌تواند شما را با چالش‌های پیش‌بینی‌نشده روبه‌رو کند. برای جمع‌بندی این نکات را به خاطر بسپارید:

• مالیات در ترکیه شامل بخش‌هایی مانند درآمد، ملک، حساب بانکی و ارزش افزوده است.
• اتباع خارجی باید تفاوت اقامت فیزیکی و اقامت مالیاتی را درک کنند.
• آشنایی با معافیت‌ها، نرخ‌ها و مهلت‌های پرداخت، کلید برنامه‌ریزی موفق است.

اگر در مسیر خود به یک راهنما در زمینه مالیات ترکیه نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم با مشاور مالیاتی ترکیه راوی حساب مشورت کنید تا با آگاهی کامل از فرصت‌ها بهترین استفاده را ببرید و از ریسک‌ها دور بمانید.