چگونه مالیات حقوق کارگران محاسبه می‌شود؟ (بررسی کامل و جامع)

چنانچه حقوق‌بگیر هستید یا در واحد حسابداری فعالیت می‌کنید به‌احتمال زیاد با عنوان «مالیات کارگران» مواجه شده‌اید. اما این پرسش مطرح است که این مالیات چگونه محاسبه می‌شود و چه عواملی در تعیین مبلغ آن نقش دارند؟

در این مقاله به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم که مالیات کارگران در سال ۱۴۰۴ بر چه مبنایی تعیین می‌شود و چه افرادی مشمول آن هستند. اگر تمایل دارید پیش از کسر مالیات از جزئیات آن مطلع شوید، مطالعه ادامه این مطلب را از دست ندهید.

مالیات کارگران چیست و شامل چه کسانی می‌شود؟

 این مالیات شامل تمامی افرادی است که در ازای ارائه خدمات فنی یا بدنی، حقوق یا دستمزد دریافت می‌کنند؛ از جمله نیروهای رسمی، قراردادی، پروژه‌ای، ساعتی و حتی روزمزد.

اما آیا همه کارگران موظف به پرداخت مالیات هستند؟ حتی اگر قرارداد رسمی نداشته باشند؟ پاسخ به این پرسش به میزان درآمد و نوع همکاری بستگی دارد؛ نه صرفاً نوع قرارداد. نکته مهم این است که مالیات کارگران با مالیات کارمندان یا صاحبان مشاغل تفاوت دارد؛ چرا که معمولاً توسط کارفرما محاسبه و به‌صورت ماهانه کسر می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با جزئیات حقوق پایه و مزایای قانونی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله حقوق و دستمزد 1404: میزان افزایش حقوق کارگران و کارمندان + جدول را نیز مطالعه کنید.

محاسبه مالیات حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴، نحوه محاسبه مالیات حقوق کارگران بر اساس نرخ‌های پلکانی و سقف معافیت تعیین شده در قانون بودجه انجام می‌شود. سقف معافیت مالیاتی برای هر فرد در سال جاری ۲۴ میلیون تومان در ماه است. یعنی اگر حقوق کمتر از این مقدار باشد، مالیات کارگران صفر خواهد بود.

برای درآمدهای بالاتر، نرخ مالیات به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد:

• از ۲۴ تا ۳۰ میلیون تومان: ۱۰٪
• از ۳۰ تا ۳۸ میلیون تومان: ۱۵٪
• از ۳۸ تا ۵۰ میلیون تومان: ۲۰٪
• از ۵۰ تا ۶۶.۶ میلیون تومان: ۲۵٪
• بیشتر از ۶۶.۶ میلیون تومان: ۳۰٪

به‌عنوان مثال اگر حقوق فردی ۳۲ میلیون تومان باشد، ۲۴ میلیون آن معاف است، ۶ میلیون با نرخ ۱۰٪ و ۲ میلیون بعدی با نرخ ۱۵٪ محاسبه خواهد شد. این مدل محاسبه را در مقاله محاسبه حقوق و دستمزد نیز به‌طور کامل بررسی کرده‌ایم.

در ادامه به تفصیل به نحوه محاسبه مالیات حقوق کارگران و نکات تکمیلی مرتبط با مالیات کارگران خواهیم پرداخت.

مالیات کارگران روزمزد و پروژه‌ای چگونه محاسبه می‌شود؟

کارگرانی که به‌صورت پروژه‌ای یا فصلی مشغول به کار هستند، معمولاً قرارداد دائمی ندارند. اما این به معنای معافیت آن‌ها از مالیات نیست. هرچند نوع همکاری‌ آن‌ها با نیروی رسمی متفاوت است؛ اما همچنان مشمول قوانین مالیاتی می‌شوند.

در این موارد اگر میزان دریافتی به‌صورت روزانه یا مقطعی پرداخت شود، ممکن است مالیات با نرخ مقطوع محاسبه شود. اما در شرایطی که پرداخت‌ها ماهانه تجمیع شوند، معمولاً از نرخ‌های پلکانی مشابه سایر کارگران استفاده می‌شود.

بنابراین نحوه محاسبه مالیات کارگران روزمزد وابسته به شیوه پرداخت و میزان دریافتی آن‌ها است؛ نه صرفاً عنوان شغلی یا نوع قرارداد. کارفرما موظف است بر اساس مقررات مالیاتی، محاسبات را انجام داده و مالیات مربوط را پرداخت کند.

مثال واقعی از محاسبه مالیات حقوق یک کارگر با درآمد متوسط

فرض کنیم یک کارگر با حقوق ماهانه ۱۸ میلیون تومان مشغول به کار است؛ چقدر باید مالیات بدهد؟ پاسخ ساده است: هیچ‌چیز.

چون طبق قانون، سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۴ معادل ۲۴ میلیون تومان در ماه تعیین شده است؛ بنابراین اگر درآمد فرد کمتر از این مبلغ باشد، مشمول مالیات نمی‌شود و نیازی به کسر مبلغی از حقوق نیست.

این مثال نشان می‌دهد که بخش زیادی از کارگران با درآمد متوسط از پرداخت مالیات حقوق کارگران معاف‌ هستند. با این حال در صورتی که دریافتی فرد از این سقف فراتر برود، بخش مازاد مشمول مالیات کارگران بر اساس نرخ‌های پلکانی خواهد بود.

چه درآمدهایی مشمول مالیات هستند و کدام معاف‌اند؟

تمامی مبالغی که کارگر در ازای انجام کار دریافت می‌کند، لزوماً مشمول مالیات نیستند. برخی از آن‌ها طبق قانون باید مالیات پرداخت کنند، در حالی‌ که گروهی دیگر از پرداخت مالیات معاف‌ هستند.

درآمدهای مشمول مالیات شامل موارد زیر است:

اما بر اساس ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم، برخی پرداخت‌ها از جمله عیدی تا سقف تعیین‌شده، کمک‌هزینه‌ معیشتی، هزینه درمان و حقوق بازنشستگی از مالیات معاف هستند.

شناخت دقیق این موارد به کارگران کمک می‌کند تا درک بهتری از میزان مالیات کارگران در فیش حقوقی خود داشته باشند.

تغییرات مهم معافیت مالیاتی حقوق در سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴ سقف معافیت مالیاتی نسبت به سال قبل افزایش چشم‌گیری داشته است. طبق قانون بودجه جدید، حقوق ماهانه تا ۲۴ میلیون تومان از مالیات معاف شده که نسبت به سقف معافیت سال ۱۴۰۳ تقریباً دو برابر شده است.

علاوه بر این، معافیت‌هایی مانند عیدی (تا یک‌دوازدهم سقف سالانه معافیت)، مزایای غیرنقدی (تا دو‌دوازدهم) و برخی پرداخت‌های رفاهی نیز همچنان پابرجا است.

این تغییرات باعث شده بسیاری از حقوق‌بگیران با درآمد متوسط دیگر مشمول مالیات بر درآمد کارگران نباشند یا مالیات کمتری پرداخت کنند. بررسی دقیق این موارد می‌تواند در محاسبه درست مالیات کارگران نقش مهمی ایفا کند.

جریمه‌ها و مسئولیت‌های کارفرما در قبال مالیات کارگران

کارفرما طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم موظف است مالیات حقوق کارکنان را به‌درستی محاسبه از حقوق آن‌ها کسر و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. همچنین ارسال لیست حقوق و مزایا از طریق سامانه مالیات بر حقوق الزامی است. عدم رعایت این الزامات می‌تواند تبعات مالی سنگینی داشته باشد.

برخی از جریمه‌های متداول عبارت‌اند از:

عدم رعایت این موارد علاوه بر این‍که باعث جریمه می‌شود، اعتبار مالیاتی شرکت را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برای جلوگیری از خطاهای احتمالی در محاسبه و پرداخت مالیات کارگران، توصیه می‌کنیم از خدمات حرفه‌ای مشاوره مالیاتی راوی حساب استفاده کنید. این خدمات به‌ویژه برای کارفرمایان، ابزاری مطمئن برای مدیریت بهتر تعهدات مالیاتی است.

سخن پایانی: همین حالا محاسبه مالیات را شروع کنید!

در این مقاله تلاش کردیم تمام نکات مهم درباره مالیات کارگران را به‌صورت دقیق، کاربردی و مرحله‌به‌مرحله بررسی کنیم. برای جمع‌بندی به چند نکته کلیدی توجه کنید:

• سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۴، معادل ۲۴ میلیون تومان در ماه است.
• نرخ‌ها به‌صورت پلکانی و از ۱۰٪ تا ۳۰٪ متغیر هستند.
• بخشی از درآمدها مانند عیدی و مزایای غیرنقدی، معاف از مالیات هستند.
• مسئولیت محاسبه و پرداخت مالیات حقوق و دستمزد کارگری بر عهده کارفرما است.

اگر می‌خواهید دقیق و بدون خطا میزان مالیات خود را بدانید از ابزار محاسبه آنلاین حقوق راوی حساب استفاده کنید. این ابزار به شما کمک می‌کند تا در چند ثانیه مالیات و دریافتی خالص خود را محاسبه کنید و تصمیم‌گیری دقیق‌تری برای مدیریت مالی داشته باشید.