.png)
بخشنامه شماره 02/63309 مورخ 1402/03/22; ابلاغ «دستورالعمل ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی و صدور کارتهای پرداخت در مؤسسات اعتباری»
جزییات بخشنامه
تاریخ بخشنامه
1402/03/22
دسته بندی
بخشنامه های نظارت
شماره بخشنامه
02-63309
وضعیت سند
نامشخص است
تاریخ آخرین بروزرسانی
1403/11/10
تاریخ: 1402/03/22
موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی، غیر دولتی، شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ارسال میشود.
با سلام؛
احتراماً، "بدین وسیله دستورالعمل ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی و صدور کارتهای پرداخت در مؤسسات اعتباری" که در چارچوب" دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حسابهای مطالبه نشده و مازاد (ریالی)" مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۶٫۰۵٫۱۷ شورای محترم پول و اعتبار و همچنین "ضوابط صدور کارت پرداخت" مصوب جلسه مورخ ۱۳۸۰٫۰۲٫۰۲ آن شورا تهیه شده و در جلسه مورخ ۱٤۰۲٫۰۲٫۳۰ به تصویب هیات عامل محترم بانک مرکزی رسیده است، برای استحضار و صدور دستور مقتضی ایفاد میگردد. همانگونه که مستحضرند، در حال حاضر چالشهای مهمی در زمینه افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده بانکی و کارتهای پرداخت وجود دارد که از جمله آنها میتوان به عدم الزام به آگاهی اصیل از افتتاح حساب سپرده و بهرهبرداری از آن توسط وکیل، عدم الزام در بهکارگیری روشهایی نظیر ارسال پیامک و دریافت شناسه تأیید هویت در هنگام افتتاح حساب سپرده و نیز در هنگام ارائه خدمات مرتبط با حساب سپرده به اشخاص با ریسک بالا، تورم تعداد حسابهای سپرده بانکی و کارتهای پرداخت به دلایل متعدد همچون به دلیل منوط کردن ارائه همه خدمات بانکی به افتتاح حساب سپرده و برخی سوء استفادهها از حسابهای سپرده مشترک، اشاره نمود. در دستورالعمل پیوست تلاش شده، برای رفع مشکلات و چالشهای شناسایی شده در این رابطه، تدبیر مقتضی اتخاذ گردد که اهم آنها عبارتست از:
- ممنوعیت الزام مشتری به افتتاح حساب سپرده جدید جز در مواردی که ارائه خدمات و عملیات بانکی از قبیل اعطای تسهیلات، صدور دسته چک، صدور کارت پرداخت، صدور انواع چک های بانکی و چکهای بین بانکی پرداخت چک و نقل و انتقالات الکترونیکی وجوه که ارائه آنها به مشتری توسط مؤسسه اعتباری بدون افتتاح و نگهداری حساب سپرده برای وی نزد همان مؤسسه اعتباری میسر نمی باشد.
- ضابطه مند نمودن و تبیین احکام ناظر بر حسابهای سپرده مشترک از جمله در زمینه ورود و خروج شرکا؛
- تبیین حدود و ضوابط افتتاح حساب سپرده به صورت وکالتی؛
- ممنوعیت افتتاح حساب سپرده گروهی توسط اشخاص حقوقی؛
- محدودیت تعداد حساب سپرده در سطح شبکه بانکی به نحوی که افتتاح و نگهداری بیش از ۳۰ حساب سپرده ریالی مشتمل بر حسابهای سپرده قرض الحسنه پسانداز، سپرده قرض الحسنه جاری و سپرده سرمایهگذاری کوتاه مدت عادی به صورت انفرادی یا مشترک در تمامی مؤسسات اعتباری برای هر مشتری ممنوع است.
- محدودیت تعداد کارتهای پرداخت به نحوی که هر یک از مؤسسات اعتباری صرفاً مجاز به اختصاص یک کارت پرداخت به هر حساب سپرده مشتری میباشد.
- تبیین فرایند بستن و غیر فعال نمودن حسابهای سپرده مازاد و کارتهای پرداخت مازاد؛
- ممنوعیت تراکنش حسابهای سپرده ثبت نشده در سامانه سیاح؛
- ممنوعیت تراکنش کارتهای پرداخت ثبت نشده در سامانه مانا.
اداره مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
حمیدرضا غنی آبادی، محمدحسین دهقان
مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم
باسمه تعالی «با صلوات بر محمد و آل محمد»
در چارچوب "دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حسابهای مطالبه نشده و مازاد (ریالی)" مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۶٫۰۵٫۱۷ شورای پول و اعتبار و همچنین ؛ضوابط صدور کارت پرداخت؛ مصوب جلسه مورخ ۱۳۸۰٫۰۲٫۰۲ آن شورا، «دستورالعمل ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی و صدور کارتهای پرداخت در مؤسسات اعتباری» که از این پس به اختصار «دستورالعمل» نامیده میشود، به شرح زیر تدوین میشود:
فصل اول- تعاریف
ماده ۱- در این دستور العمل عبارات ذیل در معانی مشروح بکار میروند:
- آییننامه: آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۸٫۰۷٫۲۱ هیأت وزیران؛
- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
- مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت آن بانک قرار دارد؛
- متقاضی: شخص حقیقی است که درخواست وی مبنی بر افتتاح حساب سپرده به مؤسسه اعتباری ارائه می شود؛
- مشتری: به شخص حقیقی دارنده حساب سپرده اطلاق می گردد؛
- کارت پرداخت: انواع کارتهای بدهی ریالی صادر شده به نام مشتری توسط مؤسسه اعتباری که به دارنده آن امکان خرید، پرداخت قبض، انتقال وجه به سایر کارتها و حسابهای سپرده و دریافت وجه نقد را فراهم میسازد؛
- سامانه سیاح: سامانهای است که تحت راهبری و مدیریت بانک مرکزی بوده و از طریق آن، اطلاعات حسابهای سپرده توسط مؤسسات اعتباری ثبت میگردد؛
- سامانه مانا: سامانهای است که تحت راهبری و مدیریت بانک مرکزی بوده و از طریق آن اطلاعات کارتهای پرداخت توسط مؤسسات اعتباری ثبت میگردد.
ماده ۲- گستره شمول این دستورالعمل محدود به حسابهای سپرده ریالی و مشتمل بر حسابهای سپرده قرضالحسنه جاری سپرده قرض الحسنه پس انداز و سپرده سرمایهگذاری کوتاه مدت عادی اعم از انفرادی و مشترک و همچنین کارتهای پرداخت مرتبط با حسابهای سپرده مذکور میباشد.
تبصره ۲- حساب سپرده متعلق به اشخاص متوفی مشمول احکام مقرر در این دستورالعمل نبوده و مؤسسه اعتباری موظف است در خصوص حسابهای سپرده مذکور مطابق مقررات مربوط از جمله ماده (٦٦) آیین نامه و "دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حسابهای مطالبه نشده و مازاد ریالی" مصوب شورای پول و اعتبار و اصلاحات و الحاقات بعدی اقدام نماید.
ماده ۴- افتتاح حساب سپرده ریالی برای اشخاص خارجی و اشخاص محجور و اختصاص کارت پرداخت به حسابهای سپرده آنها، به ترتیب در چارچوب "دستورالعمل نحوه ارائه خدمات بانکی به اشخاص خارجی در مؤسسات اعتباری" مصوب شورای عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم و "دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور در مؤسسات اعتباری" و اصلاحات بعدی ان مصوب هیأت عامل بانک مرکزی امکان پذیر میباشد.
فصل سوم- الزامات مربوط به افتتاح حساب سپرده
ماده ۵- مؤسسه اعتباری فقط به درخواست متقاضی و یا نماینده قانونی وی و منوط به رعایت احکام و آستانههای مقرر در این دستورالعمل مجاز به افتتاح حساب سپرده میباشد.
ماده ۶- الزام مشتری به افتتاح حساب سپرده جدید توسط مؤسسه اعتباری به جز در مواردی که ارایه خدمات و عملیات بانکی از قبیل اعطای تسهیلات صدور دسته چک صدور کارت پرداخت صدور انواع چکهای بانکی و چکهای بین بانکی پرداخت چک و نقل و انتقالات الکترونیکی وجوه که ارائه آنها به مشتری توسط مؤسسه اعتباری بدون افتتاح و نگهداری حساب سپرده برای وی نزد همان مؤسسه اعتباری میسر نمیباشد، ممنوع است.
تبصره ۱- در مواردی که ریسک تعامل کاری موضوع ماده (۵۲) آییننامه، بالا ارزیابی میشود، مؤسسه اعتباری باید سازوکاری را اتخاذ نماید که افتتاح حساب سپرده انفرادی یا مشترک، پس از تأیید واحد مبارزه با پولشویی مؤسسه اعتباری صورت پذیرد.
تبصره ۲- هیات مدیره مؤسسه اعتباری موظف است شاخصهایی را برای نحوه بررسی تقاضاهای افتتاح حساب سپرده از جمله وجود تناسب بین نوع حساب سپرده مورد درخواست متقاضی با تعداد حسابهای سپرده وی از همان نوع در سطح شبکه بانکی کشور وجود تناسب بین درخواست متقاضی و رخنما (پروفایل) اطلاعات شناسایی وی نزد مؤسسه اعتباری به ویژه اطلاعات مربوط به تابعیت متقاضی، منطقه جغرافیایی محل سکونت/ محل اقامت قانونی و محل کسب و کار متقاضی، شغل و نوع فعالیت (تجاری/ غیر تجاری) میزان درآمد متقاضی و وجود تناسب بین هدف متقاضی از افتتاح حساب (تجاری/ غیر تجاری) و خدمات مورد تقاضای وی از مؤسسه اعتباری، تعیین و ابلاغ نماید.
ماده ۸- مؤسسه اعتباری مکلف است سازوکاری را اتخاذ نماید که بلافاصله پس از افتتاح حساب سپرده، اعلامیه آن در قالب پیامک به شماره تلفن همراه متعلق به مشتری ارسال شود.
- ۱-۹- وجود روابط سببی و یا نسبی (درجه اول و دوم از طبقات اول و دوم) بین صاحبان حساب سپرده مورد تقاضا؛
- ۲-۹- تعیین حساب سپرده مشترک مورد تقاضا به عنوان حساب تجاری موضوع "دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن" مصوب هیأت عامل بانک مرکزی؛
- ۳-۹- وجود رابطه قراردادی یا هر نوع رابطه کاری مشخص و مستند بین صاحبان حساب سپرده مورد تقاضا و وجود تناسب بین قدرالسهم هر یک از صاحبان حساب سپرده مشترک مورد تقاضا با رابطه کاری و قراردادی آنها؛
- تبصره ۱- مؤسسه اعتباری باید مستندات و مدارک موید شرایط مذکور در این ماده را دریافت و بررسی نماید.
- تبصره ۲- سلب حق برداشت از هر یک از صاحبان حساب سپرده مشترک حداقل به میزان قدر السهم آنها از حساب سپرده در زمان افتتاح حساب یا پس از آن مجاز نمیباشد.
- تبصره ۳- هرگونه تغییر در تعداد صاحبان حسابهای مشترک اعم از خروج هر یک از صاحبان حساب سپرده و یا ورود شریک جدید مجاز نمیباشد.
تبصره- افتتاح حساب پس انداز گروهی برای کارکنان دولت در چارچوب "قانون تشکیل حساب پس انداز کارکنان دولت" مصوب سال ۱۳۷۶ بلامانع است.
فصل چهارم- انتظام بخشی به حسابهای سپرده ریالی
ماده ۱۲- افتتاح و نگهداری حساب سپرده ریالی برای هر مشتری و در هر مؤسسه اعتباری به شرح زیر مجاز است.
ب- یک حساب سپرده قرض الحسنه جاری انفرادی و یک حساب سپرده قرض الحسنه جاری مشترک؛
پ- یک حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت عادی انفرادی و یک حساب سپرده سرمایهگذاری کوتاه مدت عادی مشترک؛
ماده ۱۴- در رابطه با مشتریانی که در چارچوب فراخوان اعلامی در ماده (۱۳) به مؤسسات اعتباری مراجعه مینمایند، مؤسسه اعتباری باید پس از انتقال مانده وجوه حسابهای مازاد اعلامی مشتری به یکی از حسابهای سپرده وی نزد همان مؤسسه اعتباری یا سایر مؤسسات اعتباری اقدام نماید و سپس با اخذ تأییدیه از مشتری نسبت به بستن حساب مازاد اقدام کند.
ماده ۱۵- سازوکار و نحوه تعیین تکلیف و بستن حسابهای سپرده مشتری در سطح شبکه بانکی پس از اتمام مهلت مقرر در ماده (۱۳)، توسط بانک مرکزی تعیین و ابلاغ خواهد شد.
ماده ۱۶- مؤسسه اعتباری مکلف است پس از فراهم شدن تمهیدات لازم برای دسترسی مؤسسات اعتباری به اطلاعات مربوط به تعداد حسابهای سپرده مشتری در سطح شبکه بانکی کشور توسط بانک مرکزی با رعایت حدود مقرر در این دستور العمل اقدام به افتتاح حساب سپرده جدید نماید.
ماده ۱۷- مؤسسه اعتباری مکلف است از طریق واحد مبارزه با پولشویی ظرف مهلت سه ماه از ابلاغ این دستور العمل شرایط افتتاح تمامی حسابهای سپرده مشترک فعلی مشتریان مؤسسه اعتباری را با شرایط مذکور در ماده (۹) تطبیق داده و حسابهای سپرده فاقد شرایط لازم را به عنوان حساب سپرده مازاد شناسایی و در چارچوب سازوکار ابلاغی موضوع ماده (۱۵)، نسبت به تعیین تکلیف آنها اقدام نماید.
ماده ۱۸- مؤسسه اعتباری باید از طریق درگاههای حضوری و غیر حضوری خود سازوکاری را ایجاد کند که امکان ارائه نتیجه استعلام تعداد حسابهای سپرده هر مشتری نزد تمامی مؤسسات اعتباری فراهم شود.
فصل پنجم - انتظام بخشی به کارتهای پرداخت مشتری
ماده ۱۹- هر یک از مؤسسات اعتباری صرفاً مجاز به اختصاص یک کارت پرداخت به هر حساب سپرده مشتری میباشد. مؤسسه اعتباری مکلف است ظرف مدت سه ماه، مشتریانی که دارای بیش از یک کارت پرداخت فعال متصل به هر حساب سپرده نزد خود میباشند را به عنوان دارنده کارت پرداخت مازاد شناسایی و با استفاده از روشهایی نظیر تماس تلفنی، ارسال پیامک و مکاتبه، اطلاع رسانی مقتضی به آنها مبنی بر لزوم انتخاب یکی از کارتهای پرداخت مزبور را انجام دهد.
تبصره ۲- در مورد حساب سپرده مشترک، اختصاص یک کارت پرداخت به هر صاحب حساب سپرده منوط به رعایت حدود و آستانه های مقرر در این دستور العمل بلامانع است.
- ۱-۱۹- هر یک از کارتهای پرداخت مذکور فقط قابل تخصیص به فرزند/ فرزندان مشتری میباشد و باید با اطلاعات هویتی فرزند/ فرزندان مشتری صادر و در سامانه مانا ثبت شود.
- ۲-۱۹- مفاد "دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور در مؤسسات اعتباری" باید در خصوص هر یک از فرزندان صاحب حساب سپرده که در شمول اشخاص محجور قرار دارند، رعایت شود.
- ۳-۱۹- آستانه مجاز خرید روزانه از کارت صاحب حساب سپرده باید با تجمیع تراکنشهای خرید از کارتهای پرداخت موضوع این ماده محاسبه و اعمال شود.
ماده ۲۲- هر گونه تراکنش کارتی در نظام پرداخت کشور از طریق کارتهای پرداختی که توسط مؤسسه اعتباری مربوط در سامانه مانا ثبت نشده باشند و نیز هرگونه تراکنش از طریق حسابهای سپرده ای که در سامانه سیاح ثبت نشده باشند، ممنوع میباشد.
فصل ششم- نظارت و ضمانت اجرا
ماده ۲۳- مسئولیت حسن اجرای مفاد این دستور العمل با هیأت مدیره و هیأت عامل مؤسسه اعتباری میباشد. هیأت مدیره موظف است از طریق واحد و کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) از تمهید سازوکارهای کنترلی و گزارشگری سامانهای مقتضی برای اجرای دقیق مفاد این دستور العمل اطمینان حاصل کند.
ماده ۲۴- مدیر ارشد واحد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) موظف است گزارش مربوط به رعایت مفاد این دستورالعمل را به کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) ارائه نموده و پس از تأیید در کمیته یاد شده مراتب را در هیأت مدیره برای تصویب گزارش نماید و مصوبه هیأت مدیره را به مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی ارسال نماید.
ماده ۲۵- احکام مقرر در این دستورالعمل نافی لزوم رعایت سایر ضوابط و مقررات ناظر بر نحوه افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده و کارتهای پرداخت نمی باشد.
ماده ۲۶- تخلف از اجرای مفاد این دستور العمل مشمول مجازاتهای انتظامی موضوع ماده (٤٤) "قانون پولی و بانکی کشور"، مصوب سال ۱۳۵۱ با اصلاحات و الحاقات بعدی و ماده (١٤) "قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران" مصوب سال ۱۳۹۵ و سایر قوانین و مقررات مربوط میباشد.
«دستورالعمل ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی و صدور کارتهای پرداخت در مؤسسات اعتباری» در (۲۶) ماده و (۱۵) تبصره در جلسه مورخ ۱٤۰۲٫۰۲٫۳۰ به تصویب هیأت عامل بانک مرکزی رسید و از تاریخ ابلاغ لازمالاجرا میباشد.

بخشنامه های مرتبط
96-149153 | 1396/05/16 | بخشنامه شماره ۹۶/۱۴۹۱۵۳ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۱۶; ایجاد وحدت رویه در خصوص نح... |
مطالب مرتبط
دیدگاه کاربران
0 دیدگاه
جزییات بخشنامه 02-63309
تاریخ بخشنامه
1402/03/22
آخرین بروزرسانی
1403/11/10
دسته بندی
بخشنامه های نظارت
شماره بخشنامه
02-63309
وضعیت سند
نامشخص است

دوره های مرتبط
اشتراک های پیشنهادی
کتاب های مرتبط

440,000
380,000 تومان
13.64%
--:--:--:--

180,000 تومان
0%
--:--:--:--

500,000
420,000 تومان
16%
--:--:--:--