فرار مالیاتی و نحوه گزارش فرار مالیاتی

چرا مالیات پرداخت نمی کنیم ؟ فرار مالیاتی و نجوه گزارش فرار مالیاتی . چرا تصور می کنیم که پرداخت مالیات، پرداخت پول زور است؟ چه عواملی باعث می شود که انگیزه ای برای پرداخت مالیات نباشد و افراد ترجیح دهند فرار مالیاتی داشته باشند؟ در ادامه مواردی را بررسی کرده ایم که باعث می شوند مودیان فرار مالیاتی داشته باشند و ترجیح دهند راهی را که انتخاب کرده اند ادامه دهند.

1- عدم گسترش فرهنگ مالیاتی

در هر سرزمین و جامعه ای مردم و دولت دو طرف نظام مالیاتی اند. برای اینکه نظام مالیاتی با حداکثر کارآمدی و اثربخشی همراه شود، باید هر دو طرف از یکدیگر شناخت جامعی داشته باشند. برآیند شناخت ها و اعتمادسازی به افزایش دانایی شهروندان حقیقی و حقوقی در زمینه ی ارزیابی به اهمیت مالیات و ضرورت پرداخت آن منجر می شود که اصطلاحا به آن فرهنگ مالیاتی می گویند. وقتی در جامعه ای فرهنگ مالیاتی جا افتاده نباشد نمی توان این انتظار را از مردم داشت که هر کس به وظیفه قانونی خود عمل کند و به موقع مالیات را پرداخت نماید. از این رو مناسب است از روش های ساده تری مانند فیلم آموزش مالیات به یادگیری این موضوع مهم پرداخته شود. 

2- عدم مبادله کامل اطلاعات و نبودن سیستم نظارت و پیگیری در اخذ مالیات

از سال 94 به بعد این سیستم هر روزه کامل تر می شود و به سیستم های دیگری برای دستیابی به اطلاعات مودیان پیدا می کند. یکی از ضعف های فعلی سیستم مالیاتی در ایران این است که هنوز به سامانه سازمان اسناد و املاک دسترسی ندارد یا به سیستم های بانکی هنوز کنترل و دسترسی دقیقی ندارد در صورتی که سازمان امور مالیاتی در کشورهای پیشرفته به تمام سیستم ها و سازمان های مختلف دسترسی دارند تا بتوانند مالیات مودیان را دریافت کنند و از فرار مالیاتی جلوگیری کنند.

3- تشخیص علی الراس و وجود ضعف در اجرای آن

در آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات های مستقیم و ماده 97 همین قانون شرایط علی الراس را ذکر کرده است اما متاسفانه به دلیل عدم آگاهی برخی ممیزین مالیاتی در شرایط دیگر مودیان را علی الراس اعلام کرده و مالیات سنگینی برای آنها در نظر می گیرند. به همین خاطر خیلی از مواقع مودی ترجیح می دهد که فرار مالیاتی داشته باشد تا اینکه بخواهد خود ابرازی دقیق و شفافی از خود نشان دهد.

4- ضعیف بودن ضمانت اجرائی قوانین مالیاتی

5- تاخیر در وصول به موقع مالیات

6- وجود معافیت های مالیاتی وسیع و متنوع

در قانون مالیات های مستقیم معافیت های زیادی وجود دارد که مودی می تواند از آنها بهره ببرد. در صورتی این معافیت ها باید کم شوند که زیر ساخت اخذ مالیات در کشور ساماندهی شود تا حق و حقوق مودیان هم تضییع نگردد.

7- پیچیدگی و ابهام در قوانین مالیاتی و مقررات مالیات

قانون مالیات های مستقیم به دلیل پیچیدگی هایی که دارد در برخی مواقع هر کس برداشت شخصی خود را می خواهد به کرسی بنشاند. در بسیاری از مواقع مشاهده می کنم که یک ممیز با ممیزی دیگر برداشتی متفاوت از قانون دارند و جالب است که برداشتی که مودی می کند و برداشتی که ممیز دارد هر کدام به سود خود می باشد. همین پیچیدگی ها و برداشت های شخصی گاهی اوقات کارساز می شود و می تواند دردسرهایی برای مودی خلق کند و گاها کار به هیات های حل اختلاف کشیده شود. یکی از راه حل هایی کهدر این خصوص پیشنهاد می شود آموزش قوانین مالیاتی است . 

8- ضعف سیاست های مالیاتی

سیستم مالیاتی ایران تازه تاسیس است و ضعف های زیادی دارد. از طرفی مرور زمان را می خواهد و از طرفی افرادی متخصص و خبره که بتوانند زیر ساخت های مالیاتی را در کشور به شکلی عادلانه برپا کنند. همین سیاست های ضعیف فعلی و مشکلاتی که در سیستم مالیاتی وجود دارد باعث می شود افراد سودجو به سادگی و راحتی هر چه تمام تر بتوانند فرار مالیاتی کنند و از پرداخت مالیات به دولت سر باز بزنند.

9- عدم توجه به جذب منابع انسانی متناسب با عملکرد مودیان

سازمان امور مالیاتی بخوبی متوجه شده است که افرادی را که استخدام می کند باید دارای تخصص باشند چرا که افرادی که صرفا لیسانس یا هر مدرک دانشگاهی دیگر گرفته اند نمی توانند فرارمالیاتی را شناسایی کنند. در طی یک سال اخیر کاملا مشهود است که سازمان افرادی را از حسابداران و حسابرسان استخدام می کند تا بتوانند فرارهای مالیاتی را تشخیص دهند. متخصص بودن در هر کاری بسیار حائز اهمیت است زیرا وقتی ممیزین مالیاتی که مهمترین افراد در هر حوزه مالیاتی می باشند نتوانند فرارهای مالیاتی را شناسایی کرده دیگر فایده ای ندارند.

10- عدم وجود پاداش و تنبیه متناسب با عملکرد مودیان

در قانون مالیات های مستقیم مواردی را به عنوان پاداش یا تنبیه در نظر گرفته است اما شاید نیاز باشد در برخی موارد اصلاحاتی انجام شود. در سیستم مالیاتی برای مودیان نیاز است که پاداش ها و تنبیهاتی در خور آنان در نظر گرفته شود.

11- عدم اطلاع مودیان مالیاتی از حقوق خود

طی سالها فعالیت در حوزه مالیات متوجه شده ام که مودیان به طور گسترده از حقوق خود بی خبرند و نسبت به کارهایی که می کنند هیچ اطلاعاتی ندارد و فقط به قول خودشان می خواهند دندان درد را بکشند و مالیاتی که برای آنها صادر شده پرداخت کنند. در خیلی از مواقع قانون گذار معافیت ها و بخشودگی هایی را در نظر گرفته است که مودیان از آن اطلاع ندارند، و یا حتی جرائم سنگینی را در نظر گرفته است که مشاهده می شود با کمال بی اعتنایی با آن برخورد می کنند. مواردی را دیده ام با اینکه به فرد یاداور شده ام که اگر مالیات خود ابرازی نکند چه عواقب سنگینی دارد اما باز هم به مسیر خود ادامه داده که کاری بسیار خطرناک است.

گزارش فرار مالیاتی

برای گزارش فرار مالیاتی شما می توانید با شماره تلفن گویای 1526 تماس بگیرید و مشخصات فرد متخلف را اعلام کنید. بعد از قطع تماس گزارش شما در نوبت رسیدگی قرار می گیرد و در اولین فرصت و بدون اطلاع قبلی بازرسان سازمان امور مالیاتی به محلی که گزارش داده اید مراجعه می کنند تا در صورت وجود تخلف پیگیری های لازم را بر اساس ماده 181 قانون مالیات های مستقیم انجام دهند.

البته باید توجه داشت که در صورتی که به قانون مالیات های مستقیم تسلط کافی ندارد می توانید  کتاب مالیات های مستقیم را تهیه کرده یا و برای آگاهی بیشتر و آموزش مالیات به صفحه مربوطه در سایت راوی حساب مراجعه کنید.