راوی حساب
ورود
وب سایت آموزش قوانین مالیاتی

ابطال بخشنامه شماره ‪/210/62051‬د‪ 1401/9/27-‬معاون حقوقی و فنی مالیاتی‬ ‫سازمان امور مالیاتی کشور‬

بازگشت دانلود اپلیکیشن
  • وضعیت : معتبر است

  • دسته بندی ها : دیوان عدالت اداری

  • تاریخ بخشنامه : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹

  • 140231390002047949 شماره بخشنامه :

در صورتی که فایل پیوست، متن بخشنامه، شماره و یا هر قسمتی از بخشنامه دارای خطا می باشد در کادر توضیحات وارد نمایید.

بانک جامع بخشنامه ها

آموزش مالیات

‫شاكیان‪:‬آقایان بهمن زبردست‪ ،‬امید یاهو‪ ،‬نیما غیاثوند‪ ،‬سعید هدایتی امامچای و خانم فریبا کمجانی بزچلوئی‬
طرف شکایت‪ :‬سازمان امور مالیاتی کشور‬
‫موضوع شکایت و خواسته‪ :‬ابطال بخشنامه شماره ‪/210/62051‬د‪ 1401/9/27-‬معاون حقوقی و فنی مالیاتی‬ ‫سازمان امور مالیاتی کشور‬

‫گردش کار‪ :‬شاکیان به موجب دادخواست های جداگانه ابطال بخشنامه شماره ‪/210/62051‬د‪1401/9/27-‬‬
‫معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور‬ خلاصه اعلام کرده اند که‪:‬‬
‫" وفق ماده ‪ 57‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪» 1400‬این قانون شش ماه پس از ابلاغ به رئیس‬ ‫جمهور لازم الاجرا است‪ «.‬از آنجا که در این قانون‪ ،‬مواعد متعددی بر مبنای ماه تعیین شده اما حکمی در‬ ‫خصوص تعریف ماه نیامده‪ ،‬همچنین در مقدمه قانون مدنی درباره انتشار و آثار و اجرای قوانین به طور عموم‬ ‫نیز حکمی در این باره نیست و تنها در ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی‬ ‫مقرر شده‪» ،‬از نظر احتساب موارد قانونی‪ ،‬سال دوازده ماه‪ ،‬ماه سی روز‪ ،‬هفته هفت روز و شبانه روز بیست‬ ‫و چهار ساعت است‪ «.‬لذا با اتخاد ملاک از رأی شماره ‪ 1401/3/3-140109970905810385‬هیأت عمومی‬ ‫دیوان عدالت اداری که با استناد به همین ماده صادر شده درخواست ابطال از زمان صدور حکم انتهای نامه مورد‬ شکایت را در خصوص تعیین تاریخ لازم الاجرا شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬که نه بر‬ ‫مبنای قانونی هر ماه سی روز بلکه بر مبنای ماه های خورشیدی و با احتساب ‪ 31‬روزه بودن ماه های تیر‪ ،‬مرداد‬ ‫و شهریور‪ ،‬این موعد را ‪ 1400/10/13‬تعیین نموده و با توجه به تغییرات گسترده این قانون نسبت به قانون‬ ‫مالیات بر ارزش افزوده پیشین‪ ،‬موجبات تضییق احتمالی حقوق قانونی شمار زیادی از مؤدیان را در بازه زمانی‬ ‫میان تاریخ درست لازم الاجرا شدن قانون‪ ،‬با تاریخ نادرست مقرر شده در این نامه فراهم آورده به دلیل مغایرت‬ ‫این حکم خلاف قانون با ماده ‪ 57‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ ،1400‬همچنین ماده ‪ 443‬قانون آیین‬ ‫دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی و رأی شماره ‪1401/3/3-140109970905810385‬‬‫هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و نیز خروج از حدود اختیار قانونی دارم‪".‬‬
‫متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر می باشد‪:‬‬

‫بخشنامه شماره ‪/210/62051‬د‪1401/9/27-‬‬
‫" ادارات کل امور مالیاتی‬
‫با توجه به عدم انطباق تاریخ لازم الاجرا شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬با شروع دوره‬ ‫مالیاتی سه ماهه چهارم )زمستان( سال ‪) 1400‬بخشی از دوره با قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪1387‬‬ ‫و بخشی از همان دوره با قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬اجرایی می باشد( و نظر به ابهامات‬ مطرح شده در خصوص حاکمیت قوانین موصوف در دوره مزبور‪ ،‬به منظور وحدت رویه مقرر می دارد‪:‬‬
 
‫‪ -1‬نظر به اینکه بخش گسترده ای از تعلق جرایم موضوعه در دوره زمانی حاکمیت قانون مؤخر صورت گرفته‬ ‫و تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده دوره مزبور نیز در دوران حاکمیت این قانون واقع شده است‪،‬‬ ‫بنابراین جریمه عدم تسلیم اظهارنامه دوره مالیاتی زمستان ‪ 1400‬برای کلیه مؤدیان مشمول تابع احکام مقرر در‬ ‫بند (الف) ماده 36‬ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال1400‬خواهد بود‪.‬‬
 
‫‪ -2‬ترتیبات مقرر در بند (ب) ماده36‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬مبنی برجریمه «کتمان‬ ‫معامله‪ ،‬پیش اظهاری مالیات و عوارض خرید یا کم اظهاری مالیات و عوارض فروش‪ ،‬ثبت معامله خود به نام‬ ‫غیر یا معامله غیر به نام خود‪ ،‬استناد به اسناد صوری و هر عمل دیگری که به کم اظهاری مالیات یا استرداد‬ ‫غیر واقعی منجر شود‪ ،‬دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر در ماده ‪ 4‬این قانون و در‬ ‫صورت تکرار تخلف قبل از دو سال‪ ،‬سه برابر مالیات پرداخت نشده» از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون‬ 1400/10/13 ‬جاری می باشد‪.
‬معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور "‬
‫در پاسخ به شکایت مذکور‪ ،‬مدیرکل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب‬ ‫لایحه شماره ‪/212/2695‬ص‪ 1401/12/22-‬اعلام کرده است‪:‬‬
 
1-‬همان گونه که مستحضرید‪ ،‬مؤدیان موضوع نظام مالیات بر ارزش افزوده مکلفند وفق قوانین ناظر بر‬ موضوع پس از انقضای هر دوره مالیاتی (که سه ماه می باشد) کل مالیات و عوارضی را که طی آن دوره به‬ ‫فروش کالا و یا ارائه خدمات توسط وی تعلق گرفته است به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور مقرر می کند‬ ‫پرداخت نمایند‪ .‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬از تاریخ ‪ 1400/10/13‬لازم الاجرا شده است و‬ ‫بخشی از دوره مالیاتی سه ماهه چهارم (زمستان) سال ‪ 1400‬با قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪1387‬‬ ‫و بخشی از همان دوره با قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬مطابقت دارد‪.
 
‫‪ -2‬به موجب بند ‪ 5‬ماده ‪ 22‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1387‬عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت‬ ‫نام یا شناسایی به بعد حسب مورد موجب تعلق جریمه ای معادل پنجاه درصد مالیات متعلق است‪ .‬این در حالی‬ ‫است که به موجب بند (الف) ماده ‪ 36‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬تا زمان استقرار سامانه‬ ‫مؤدیان‪ ،‬جریمه عدم تسلیم اظهارنامه در هر دوره مالیاتی برای کلیه مؤدیان و بعد از استقرار سامانه مذکور‬ ‫برای آن دسته از مؤدیانی که از عضویت در سامانه مؤدیان امتناع کرده اند‪ ،‬ده میلیون ریال یا دو برابر مالیات‬ ‫و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر در ماده ‪ 4‬قانون مذکور هر کدام بیشتر باشد‪ ،‬است‪.‬‬
 
‫‪ -3‬به موجب ماده ‪ 55‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون احکام‬ ‫مربوط به مالیات و عوارض در قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب‪ 1387/2/17‬با اصلاحات و الحاقات‬ ‫بعدی (به استثنای حکم ماده ‪ 28‬قانون مذکور نسبت به جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران‪ ،‬ماده ‪ 50‬قانون‬ ‫مذکور و تبصره های ذیل آن و تبصره ‪ 1‬ماده ‪ 39‬آن قانون نسبت به عوارض موضوع بند ‪ 2‬ماده ‪ 38‬ این قانون) ‫نسخ شده است‪.‬‬
 
‫‪ -4‬به موجب مفاد ماده ‪ 13‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬مقرر شده است‪» :‬پس از راه اندازی‬ ‫سامانه مؤدیان همه مشمولان این قانون موظفند به ترتیبی که سازمان مقرر و اعلام می کند‪ ،‬در سامانه مزبور‬ ‫ثبت نام نموده و معاملات خود را در آن ثبت نمایند‪ .‬ثبت معاملات (خرید و فروش)در سامانه مؤدیان به منزله‬ ‫ثبت در دفاتر قانونی است‪ .‬تا آن زمان (راه اندازی سامانه مؤدیان) ترتیبات ثبت نام‪ ،‬نحوه ارائه اظهارنامه های‬ ‫مالیاتی و رسیدگی به آنها حسب مقررات قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1387/2/17‬و اصلاحات بعدی‬ ‫آن است در سایر موارد مفاد این قانون جاری است‪«.‬‬
 
‫‪ -5‬بر اساس ماده ‪ 47‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬پرونده های مالیات بر ارزش افزوده که‬ ‫تاریخ تعلق آنها قبل از لازم الاجرا شدن این قانون است‪ ،‬از نظر تعیین مأخذ مشمول مالیات و نرخ مالیات‪ ،‬جرائم‬ ‫و تکالیف مؤدیان و مأموران مالیاتی و نحوه رسیدگی تابع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪1387/2/17‬‬ می باشد‪ ،‬اما در مورد رفع اختلاف سازمان با مؤدی‪ ،‬قطعیتی‪ ،‬وصول‪ ،‬توزیع و تسویه‪ ،‬تابع احکام و مقررات‬ ‫این قانون است‪ ‬بنابراین با التفات به مفهوم مخالف این ماده جرایمی که تاریخ تعلق آنها بعد از لازم الاجرا شدن‬ ‫قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬است بر اساس مقررات قانون اخیرالذکر محاسبه و وصول می‬شوند‪.‬‬
 
‫‪ -6‬بنابراین با عنایت به مقررات پیش گفته‪ ،‬نظر به اینکه بخش گسترده ای از تعلق جرایم موضوعه در دوره‬ ‫زمانی حاکمیت قانون مؤخر صورت گرفته است در بند ‪ 1‬بخشنامه موضوع شکایت مقرر شده که جریمه عدم‬ ‫تسلیم اظهارنامه دوره مالیاتی زمستان ‪ 1400‬برای کلیه مؤدیان مشمول تابع احکام مقرر در بند (الف) ماده ‪36‬‬ ‫قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬خواهد بود‪ .‬به عبارت دیگر از آنجا که موعد تسلیم اظهارنامه‬ ‫مالیات و عوارض ارزش افزوده دوره چهارم سال ‪ 1400‬بعد از تاریخ اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده‬ ‫مصوب ‪ 1400/10/13‬است‪ ،‬بر این اساس می بایست جرایم متعلقه بر مبنای قانون جدید محاسبه و اعمال شوند‪.‬‬
 
‫‪ -7‬بخشنامه شماره ‪ 1400/12/28-200/1400/539‬سازمان امور مالیاتی کشور که مورد اشاره شاکی در‬ ‫دادخواست مطروحه قرار گرفته است‪ ،‬با موضوع تسلیم اظهارنامه دوره چهارم فصل زمستان مالیات بر ارزش‬ ‫افزوده مصوب ‪ 1400‬صادر شده و تعیین مهلت زمانی ارسال اظهارنامه دوره مزبور (فارغ از دوره زمانی‬ ‫حاکمیت قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ )1400‬دلیلی بر غیرقانونی بودن وضع و اعمال جرایم موضوع‬  ‫بند (الف) ماده ‪ 36‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬نسبت به عدم تسلیم اظهارنامه دوره مالیاتی‬ زمستان ‪ 1400‬نیست‪".‬‬
 
‫متعاقباً‪ ،‬مدیرکل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب لایحه شماره ‪212/‬‬/27123‬ص‪ 1401/12/24-‬اعلام کرده است‪:‬‬
 
‫"‪ -1‬همان گونه که مستحضرید در قوانین مالیاتی به دفعات از سال شمسی به عنوان مبنای مواعد ناظر بر‬ ‫«قانون مالیات بر ارزش افزوده» و «قانون مالیات های مستقیم» نام برده شده است که از جمله می توان به‬ ‫موارد زیر اشاره نمود‪:‬‬
‫الف‪ -‬به موجب بند (خ) ماده ‪ 1‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬دوره مالیاتی هر سه ماه می باشد‬ و منطبق بر فصول سال شمسی است‪.‬‬
‫ب‪ -‬بر اساس ماده ‪ 155‬قانون مالیات های مستقیم سال مالیاتی عبارت از یک سال شمسی است که از اول‬ ‫فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می شود‪ .‬لیکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول‬ ‫مالیات که سال مالی آنها به موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی کند درآمد سال مالی آنها به جای سال‬ ‫مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد و موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و‬ ‫سررسید پرداخت مالیات آنها چهار ماه شمسی پس از سال مالی می باشد‪.‬‬
 
‫‪ -2‬به موجب ماده ‪ 57‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬مقرر شده است که این قانون شش ماه پس‬ ‫از ابلاغ به رئیس جمهور لازم الاجرا است‪ .‬قانون مذکور به موجب نامه شماره ‪ 20-11/29577‬مورخ ‪1400/‬‬‫‪4/12‬از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی ایران ابلاغ شده است‪ ،‬بنابراین با توجه به توضیحات فوق الذکر و‬ با عنایت به ماده ‪ 2‬قانون مدنی‪ ،‬قانون فوق از تاریخ ‪ 1400/10/13‬قابلیت اجرایی خواهد داشت‪.‬‬
 
‫‪ -3‬استناد شاکی به ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) برای تعیین تاریخ‬ لازم الاجرا شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬صحیح نمی باشد چرا که‪:‬‬
‫اولاً‪ -‬با عنایت به ماده ‪ 1‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب(در امور مدنی) مفاد ماده ‪443‬‬ ‫قانون اخیرالذکر صرفاً در خصوص تعیین مواعد در رسیدگی به امور حسبی و کلیه دعاوی مدنی و بازرگانی‬
‫توسط دادگاه های عمومی‪ ،‬انقلاب‪ ،‬تجدیدنظر‪ ،‬دیوان عالی کشور و سایر مراجعی که به موجب قانون موظف به رعایت آن می باشند‪ ،‬جاری خواهد بود‪ ،‬نه در خصوص تعیین موعد لازم الاجرا شدن قانون مالیات بر ارزش‬ ‫افزوده مصوب ‪.1400‬‬
 
‫ثانیاً‪ -‬در ابهامات راجع به موضوعات مالیاتی می بایست جز در موارد مصرح به مجموعه قوانین و مقررات‬ ‫مالیاتی به عنوان یک قانون پایه و خاص مراجعه شود‪ .‬در این راستا در فصل هشتم باب چهارم قانون مالیات‬ ‫های مستقیم (مبحث ابلاغ) به موجب ماده ‪ 29‬قانون مذکور‪ -‬که با توجه به ماده ‪ 25‬قانون مالیات بر ارش افزوده‬ ‫مصوب ‪ 1400‬نسبت به این قانون نیز جاری است‪ -‬مقرر شده است‪» :‬مقررات آیین دادرسی مدنی راجع به ابلاغ‬ ‫جز در مواردی که در این قانون مقرر گردیده است در مورد ابلاغ اوراق مالیاتی اجرا خواهد شد» بنابراین‬ ‫با استناد به مواد قانونی مذکور صرفاً در مبحث ابلاغ اوراق مالیاتی‪ ،‬در صورت سکوت قانون می توان به‬ ‫مقررات آیین دادرسی مدنی مراجعه نمود و بدیهی است که در سایر موارد و از جمله تاریخ لازم الاجرا شدن‬ ‫قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬ارجاع به مقررات قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و‬ ‫انقلاب (در امور مدنی) فاقد موضوعیت است‪.‬‬
 
‫ثالثاً‪ -‬با عنایت به مفاد ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) که مقرر می‬ ‫دارد سال دوازده ماه و ماه سی روز است‪ ،‬هر سال مشتمل بر ‪ 360‬روز می باشد که با مفاد بند (خ) ماده ‪‫قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬و ماده ‪ 5‬قانون مالیات های مستقیم که سال شمسی را ملاک قرار‬ داده است‪ ،‬مغایرت دارد و بر این مبنا قانونگذار ماه شمسی را در مواعد قوانین مالیاتی نیز احتساب نموده است‬ ‫و با التفات به قاعده »اصل بر پیروی از احکام قانون اصلی و خاص می باشد«‪ ،‬مهلت های تعیین شده در قانون‬ ‫مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده از مفاد ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و‬ ‫انقلاب (در امور مدنی)تبعیت نمی نمایند‪".‬‬
 
‫هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ‪ 1402/8/9‬با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و‬ ‫رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی‬ ‫مبادرت کرده است‪.‬‬
 
رأی هیأت عمومي‬
‫با توجه به حکم مقرر در ماده ‪ 57‬قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400/3/2‬که تاریخ لازمالاجرا شدن‬ ‫قانون مزبور را شش ماه بعد از ابلاغ آن به رئیسجمهور اعلام کرده و با عنایت به تاریخ ابلاغ قانون فوق به‬ ‫رئیس جمهور که ‪ 1400/4/12‬است و با لحاظ حکم مقرر در ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و‬ ‫انقلاب در امور مدنی مصوب سال ‪ 1379‬و مفاد رأی وحدت رویه شماره ‪ 385‬مورخ ‪ 1401/3/3‬هیأت عمومی‬ ‫دیوان عدالت اداری این نتیجه حاصل میشود که تاریخ ‪ 1400/10/10‬تاریخ لازم الاجرا شدن قانون مالیات‬ ‫بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400/3/2‬است و در نتیجه عبارت مربوط به تاریخ لازم الاجرا شدن قانون مالیات‬ ‫بر ارزش افزوده مصوب ‪ 1400‬در بخشنامه شماره ‪/210/62051‬د مورخ ‪ 1401/9/27‬سازمان امور مالیاتی‬ ‫کشور که تاریخ اجرای قانون یادشده را ‪ 1400/10/13‬اعلام کرده‪ ،‬با ماده ‪ 443‬قانون آیین دادرسی دادگاههای‬ ‫عمومی و انقلاب در امور مدنی و رأی وحدت رویه شماره ‪ 385‬مورخ ‪ 1401/3/3‬هیأت عمومی دیوان عدالت‬ ‫اداری مغایرت دارد و مستند به بند ‪ 1‬ماده ‪ 12‬و مواد ‪ 13‬و ‪ 88‬قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ‪ 1392‬از‬ ‫تاریخ تصویب ابطال میشود‪ .‬این رأی براساس ماده ‪ 93‬قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب ‪1402/‬‬‫‪2/10‬در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است‪/.‬‬
 
حکمتعلی مظفری‬
‫رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری‬

دانلود پی دی اف
فایل پیوست

بانک جامع بخشنامه ها

آموزش مالیات

نظرات کاربران

تعداد نظرات : 0