استانداردهای حسابداری بخش عمومی (دولتی)
داراییهای نامشهود (استاندارد 7)
آخرین اصلاحات: 1403/09/03
استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٧
داراییهای نامشهود
| ردیف | فهرست مندرجات | شماره بند |
|---|---|---|
| 0 | هدف | ١ |
| 1 | دامنه کاربرد | ٨ - ٢ |
| 1-1 | داراییهای میراث ملی نامشهود | ٨ - ٥ |
| 2 | تعاریف | ١٧ - ٩ |
| 2-1 | دارایی نامشهود | ١٢ - ١٠ |
| 2-2 | کنترل دارایی | ١٦ - ١٣ |
| 2-3 | منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آتی | ١٧ |
| 3 | شناخت و اندازهگیری اولیه دارایی نامشهود | ٥٣ - ١٨ |
| 3-1 | تحصیل جداگانه | ٢٨ - ٢٣ |
| 3-2 | مخارج بعدی پروژه تحقیق و توسعه در جریان تحصیل شده | ٣٠ - ٢٩ |
| 3-3 | داراییهای نامشهود حاصل از عملیات غیرمبادله‌ای | ٣٢ - ٣١ |
| 3-4 | معاوضه داراییها | ٣٤ - ٣٣ |
| 3-5 | سرقفلی ایجاد شده در واحد گزارشگر | ٣٦ - ٣٥ |
| 3-6 | داراییهای نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر | ٥٣ - ٣٧ |
| 3-7 | مرحله تحقیق | ٤٢ - ٤٠ |
| 3-8 | مرحله توسعه | ٥٠ - ٤٣ |
| 3-9 | بهای تمام شده دارایی نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر | ٥٣ - ٥١ |
| 4 | شناخت هزینه | ٥٧ - ٥٤ |
| 4-1 | عدم شناخت هزینه‌های گذشته به عنوان دارایی | ٥٧ |
| 5 | اندازهگیری دارایی نامشهود پس از شناخت اولیه | ٧٤ - ٥٨ |
| 5-1 | روش بهای تمام شده | ٦٠ |
| 5-2 | روش تجدید ارزیابی | ٧٤ - ٦١ |
| 6 | عمر مفید | ٨٣ - ٧٥ |
| 7 | داراییهای نامشهود با عمر مفید معین | ٩٢ - ٨٤ |
| 7-1 | دوره و روش استهلاک | ٨٦ - ٨٤ |
| 7-2 | ارزش باقیمانده | ٨٩ - ٨٧ |
| 7-3 | بررسی دوره و روش استهلاک | ٩٢ - ٩٠ |
| 8 | داراییهای نامشهود با عمر مفید نامعین | ٩٦ - ٩٣ |
| 8-1 | بررسی عمر مفید | ٩٦ - ٩٥ |
| 9 | زیان کاهش ارزش | ٩٧ |
| 10 | برکناری و واگذاری | ١٠٣ - ٩٨ |
| 11 | افشا | ١١٣ - ١٠٤ |
| 11-1 | موارد افشای عمومی | ١٠٩ - ١٠٤ |
| 11-2 | داراییهای نامشهود اندازهگیری شده براساس روش تجدید ارزیابی | ١١١ - ١١٠ |
| 11-3 | مخارج تحقیق و توسعه | ١١٢ |
| 11-4 | سایر اطلاعات | ١١٣ |
| 12 | تاریخ اجرا | ١١٤ |
هدف
١ . هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری داراییهای نامشهود است. موضوعات اصـلی در حسابداری داراییهای نامشهود شامل معیارها و زمان شناخت دارایی ، تعیین مبلغ دفتری (شامل هزینه استهلاک و زیان کاهش ارزش) و موارد افشا می‌باشد.
دامنه کاربرد
٢ . الزامات این استاندارد باید در مورد حسابداری تمام داراییهای نامشهود به استثنای مـوارد زیـر بکار گرفته شود:
الف. داراییهای مالی؛
ب . داراییهای نامشهود حاصل از اکتشاف و ارزیابی؛
پ . مخارج توسعه و استخراج معادن، نفت، گاز طبیعی و منابع مشابهی که احیاشونده نیست؛
ت . داراییهای نامشهود تحصیل شده در ترکیب تجاری؛
ث . حقوق و قدرت اعطا شده به موجب قانون، قانونی اساسی و یا موارد مشابه؛
ج . مخارج تحصیل انتقالی و داراییهای نامشهود ناشی از حقوق قراردادی بیمه گـر بـر طبـق قراردادهاي بیمه در دامنه کاربرد استانداردهای حسابداری مربـوط بـه قراردادهـای بیمه ای. در مواردی که استانداردهای حسابداری الزامات افشاي خاصی برای ایـن گونـه داراییهای نامشهود در نظر نگرفته‌اند، باید الزامات افشای این استاندارد در مـورد آنهـا بکار گرفته شود؛
چ . داراییهای نامشهود غیرجاری که با عنوان داراییهای نگهداری شده براي فروش، به طـور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، طبقه‌بندی شده است؛
ح . داراییهای میراث ملی نامشهود. در صورت شناخت الزامات افشـای بنـدهای ١٠٤ تـا ١١٣ برای آن دسته از داراییهای میراث ملی شناسایی شده، الزامی است؛
خ . داراییهای نامشهودی که در جریان عادی عملیات به قصد فروش نگهداری می‌شوند؛
د . اجارهها؛ و
ذ . داراییهای نامشهود حاصل از طرحهاي مزایای بازنشستگی؛
ر . سایر داراییهای نامشهودی که در دامنه کاربرد استاندارد دیگری قرار دارند.
٣ . برخی داراییهای نامشهود ممکن است بر روی یا درون یک عنصر عینی از قبیـل لوحهـای فشرده (در مورد نرم افزار رایانه ای)، مدارک قانونی (در مورد حق اختراع یا پروانه رسمی) یا فیلم باشد. در چنین شرایطی طبقه بندی قلم مزبور به عنـوان دارایـی ثابـت مشـهود یـا دارایی نامشهود مستلزم قضاوت درباره این امر است که کدام عنصر مهم‌تـر اسـت. مـثلاً نرم افزار رایانه ای مربوط به راه اندازی ماشین‌آلات، عملاً بخشـی از ماشـین آلات اسـت و بنابراین در سرفصل داراییهای ثابت مشهود طبقه‌بنـدی مـی‌شـود. امـا اگـر نـرم‌افـزار، از سخت افزار مربوط، قابل تفکیک باشد، نرم‌افزار رایانه‌ای به عنـوان یـک دارایـی نامشـهود در نظر گرفته می‌شود.
٤ . این استاندارد همچنین برای مخارج تبلیغات، آمـوزش، تحقیـق و توسـعه بکـار مـی رود. فعالیتهای تحقیق و توسعه در راستای توسعه دانش است. اگرچه این فعالیتها ممکن اسـت منجر به ایجاد یک دارایی با ماهیت عینی گردد (برای مثال، نمونه سازی یک محصول)، اما عنصر عینی دارایی نسبت به وجه نامشهود، یعنی دانش مستتر در آن، در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
داراییهای میراث ملی نامشهود
٥ . طبق این استاندارد شناسایی داراییهـای میـراث ملـی نامشـهود الزامـی نیسـت. چنانچـه واحـد گزارشگر داراییهای میراث ملی نامشهود را شناسایی کند، باید الزامات افشای ایـن استاندارد را بکار گیرد، اما ملزم به رعایت الزامات اندازهگیری این استاندارد نیست.
٦ . برخی داراییهای نامشهود به دلیل اهمیت تـاریخی، محیطـی و فرهنگـی خـود بـه عنـوان داراییهای میراث ملی نامشهود محسوب می شوند. نمونه هایی از ایـن داراییهـا عبارتنـد از: ثبت وقایع تاریخی مهم و حقوق مربوط به استفاده از تصاویر مشاهیر به طور مثال بر روی تمبرهای پستی یا سکه های کلکسیونی. ویژگیهای اصلی زیر، اغلب در داراییهـای میـراث ملی نامشهود مشاهده می شوند. (اگر چه تمامی این ویژگیها در تمام انـواع ایـن داراییهـا قابل مشاهده نیست):
الف. احتمال نمی‌رود که ارزش فرهنگی، محیطی، آموزشی و تاریخی آنهارا بتوان صـرفا در قالب مبالغ ریالی مبتنی بر قیمت بازار بیان کرد.
ﺏ. اغلب برای فروش آنها، محدودیتها یا ممنوعیتهای شدید قانونی یا کیفری وجود دارد؛
ﭖ. ارزش آنها در طول زمان ممکن است افزایش یابد؛ و
ت . برآورد عمرمفید آنها غالبا مشکل است.
٧. واحدهای بخش عمومی ممکن است دارای میراث ملی نامشهود متعددی باشـند کـه طـی سالیان متمادی و به طرق مختلف، از جمله خرید، اهدا، ماترک یا مصادره کسب شده انـد. این داراییها به ندرت با هدف ایجاد جریان نقدی ورودی نگهداری مـی‌شـوند، و معمـولا محدودیتهای اجتماعی و قانونی مانع استفاده از آنها برای چنین اهدافی می‌شود.
٨ . برخی از داراییهای میراث ملی نامشهود، دارای منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتـی نیز هستند. به عنوان مثال، حق امتیاز پرداخت شده به واحد گزارشگر برای استفاده از یـک اثر تاریخی. در چنین مواردی می توان آنها را برمبنایی مشـابه بـا سـایر اقـلام داراییهـای نامشهود شناسایی و اندازه گیری کرد. برای سایر داراییهای نامشهود مرتبط با میراث ملـی، منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی محدود به ویژگی میراثی آنهاست. وجود هـر دو مورد، منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی می تواند بر انتخـاب مبنـای انـدازه گیـری تأثیرگذار باشد.
تعاریف
٩ . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :
•تحقیق: پژوهشی نو و برنامه‌ریزی شده است که با هدف کسب دانش علمی یا فنـی جدیـد انجام می‌شود.
•توسعه : بکارگیری دستاوردهای تحقیقاتی یا سایر دانشها در قالب یک برنامه یا طرح برای تولیـد مواد، تجهیزات، محصولات، فرایندها، سیستمها یا خدمات جدید، یا بهسازی اساسی مـواردی کـه قبلا تولید یا ارائه گردیده و یا استقرار یافته است، پیش از آغاز تولید یا ارائه خدمت.
•دارایی نامشهود : یک دارایی قابل تشخیص غیرپولی و فاقد ماهیت‌عینی.
دارایی نامشهود
١٠ . واحدهای گزارشگرمعمولا منابعی را صرف تحصیل ، توسعه، نگهداری و بهبود داراییهـای نامشهود از قبیل دانش فنی یا علمی ، طراحی و اجرای سیسـتمهای جدیـد، حـق امتیـاز و علائم تجاری می کنند. نمونه های رایج از سرفصـلهای کلـی فـوق ، نـرم افـزار رایانـه ای ، حق اختراع ، حق تألیف ، حق تکثیر یا نمایش فیلمهای سـینمایی و ویـدیویی ، حـق ارائـه خدمات عمومی، حق امتیاز تولید یا خدمات است.
١١ . تمامی اقلام بیان شده در بند فوق معیارهای تعریف دارایی نامشهود، یعنی قابلیـت تشـخیص، کنترل بر منابع، و وجود منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آتی را احراز نمی‌کننـد. چنانچـه قلمی در دامنه کاربرد این استاندارد، حائز تعریف دارایی نامشهود نباشد، مخـارج مربـوط بـه تحصیل یا ایجاد آن در درون واحد گزارشـگر، در دوره تحمـل بـه عنـوان هزینـه شناسـایی می‌شود.
١٢ . یک دارایی هنگامی معیار قابلیت تشخیص در تعریف دارایی نامشهود را احراز می‌کند که یکـی از شرایط زیر را داشته باشد:
الف . جدا شدنی باشد، یعنی بتوان آن را به منظور فروش، انتقال، اعطای حق امتیاز، اجاره یا مبادلـه (به صورت جداگانه یا همراه با دارایی یا بدهی مرتبط) از واحد گزارشگر جدا کرد؛ یا
ب . از حقوق قراردادي یا سایر حقوق قانونی ناشی شود، صرفنظر از اینکه آیا چنـین حقـوقی قابل انتقال یا جدا شدنی از واحـد گزارشگر یا سایر حقوق و تعهدات باشد یا خیر.
کنترل دارایی
١٣ . توانایی استفاده از دارایی نامشهود، مسـتلزم داشـتن کنتـرل بـر آن دارایـی اسـت . یـک واحد گزارشگر هنگامی بر دارایی کنترل دارد که هم قدرت کسب منافع اقتصادی‌یا تـوان خدمت رسانی آتی ناشی از آن را داشته باشد و هـم بتوانـد از دسترسـی دیگـران بـه آن اقتصادی‌یا توان خدمت رسانی جلـوگیری کنـد. تـوان کنتـرل منـافع اقتصـادی یـا تـوان خدمت رسانی آتی یک دارایی‌نامشهود معمولا از حق قانونی مانند حق تکثیر و حق تألیف ناشی مـی شـود. امـا وجـود چنـین حقـی ، شـرط لازم بـرای کنتـرل نیسـت چـرا کـه واحـد گزارشگر ممکن است از راههای دیگر، ازجمله موظف کردن کارکنـان بـه حفـظ اطلاعات محرمانه، بر منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آن دارایی کنترل داشته باشد.
١٤ . دانش فنی و علمی می‌تواند منجر به منافع اقتصـادی یـا تـوان خـدمت‌رسـانی آتـی شـود. واحد گزارشگر به شرطی آن منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی را تحت کنتـرل دارد کـه به عنوان مثال، آن دانش به موجب حقوق قانونی همچون حق تألیف یا یک محدودیت طبـق توافق نامه تجاری (در صورت مجاز بودن) و یا به موجـب وظیفـه قـانونی کارکنـان بـرای رازداری، پشتیبانی شود.
١٥ . واحـد گزارشگر ممکن است گروهی از کارکنان ماهر داشته باشـد و قـادر بـه شناسـایی میزان افزایش مهارت کارکنان که منجر به منافع اقتصادی یـا تـوان خـدمت رسـانی آتـی می شود، باشد. همچنین ممکن است انتظار همکاری مستمر کارکنان در آینـده نیـز وجـود داشته باشد. با این وجود واحـد گزارشگر به طور معمول کنترل کافی بر منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی ناشی از گروه کارکنان ماهر و آموزش آنها به منظور تحقق تعریف دارایی نامشهود را، ندارد. به دلایل مشابه، بعید به نظر می رسد که مدیریت یا استعداد فنی خاصی حائز معیارهای شناخت دارایی نامشهود باشد، مگـر اینکـه حقـوق قـانونی بـرای استفاده از آن و کسب منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی مورد انتظـار ناشـی از آن وجود داشته باشد و همچنین سایر موارد و معیارهای شناخت دارایـی نامشـهود را احـراز کند.
١٦ . واحـد گزارشگر ممکن است برای خدمات خود مجموعه ای از اسـتفاده کننـدگانی داشـته باشد و استفاده از خدمات توسط آنها در آینده نیز قابل انتظار باشـد. امـا بـه علـت نبـود حقوق قانونی، یا سایر روشهای حفظ ارتباط با استفاده‌کنندگان خدمات یا وفـاداری آنهـا، واحد گزارشگرمعمولاً کنترل کافی بر منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی مـورد انتظـار ناشی از این ارتباط به منظور کسب معیارهای شناخت دارایی نامشهود را نخواهد داشـت. با این وجود عملیات مبادله ای مربوط به روابط غیرقراردادی با همان اسـتفاده کننـدگان یـا استفاده کنندگان مشابه، بیانگر توانایی واحد گزارشگر در کنترل منافع اقتصـادی یـا تـوان خدمت رسانی آتی ناشی از این ارتباط است. از آنجا کـه ایـن گونـه عملیـات مبادلـه ای، شواهدی را درباره قابلیت تفکیک روابط با استفاده‌کنندگان خدمات ارائه مـی‌کنـد، چنـین روابطی تعریف دارایی نامشهود را احراز می‌کند.
منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آتی
١٧ . جریان منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی ناشی از یک دارایی نامشهود ممکن است شامل درآمد عملیاتی حاصل از فروش کالا یا خدمات ، صرفه جویی در مخارج یـا سـایر منافعی باشد که از کاربرد دارایی توسط واحـد گزارشـگر عایـد مـی‌شـود. بـرای مثـال، بکارگیری دانش فنی جدید در فرایند تولید یا خدمت رسانی ممکن است به جای افـزایش درآمد عملیاتی آتی ، منجر به کاهش مخارج تولید یا خدمت رسانی آتی یا تحویل سـریعتر خدمت شود ( به عنوان نمونه، یک سیستم بر خط که بـه شـهروندان اجـازه مـی دهـد تـا گواهینامه های رانندگی خود را با سرعت بیشتر تمدید کنند، منجر به کاهش کارکنان اداری مورد نیاز برای انجام این فعالیت و افزایش سرعت انجام فرآیند می‌شود).
شناخت و اندازهگیری اولیه دارایی نامشهود
١٨ . یک قلم هنگامی به‌عنوان دارایی نامشهود شناسایی می‌شود که:
الف. با تعریف داراییهای نامشهود مطابقت داشته باشد.
ب . معیارهای شناخت مندرج در بندهای ٢٠ و ٢١ احراز شده باشد.
این الزامات برای بهای تمام شده اندازه گیری شده در زمـان شـناخت (بهـای تمـام شـده به موجب یک معامله مبادله ای یا ایجاد دارایـی نامشـهود در درون واحـد گزارشـگر یـا ارزش منصفانه دارایی نامشهود تحصیل شده به موجـب عملیـات غیرمبادلـه ای) و مـوارد ایجاد شده بعد از آن همچون اضافات، جایگزینی اجزا، یا تعمیر آن کاربرد دارد.
١٩ . ماهیت داراییهای نامشهود به گونه ای است که در اکثر موارد هیچ‌گونه اضافات یا جـایگزینی اجزا در مورد آنها رخ نمی دهد. بر این اساس، با احتمال زیاد اکثر مخارج بعـدی بـا هـدف استمرار جریان منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی انجام خواهد شد که حائز تعریـف دارایی نامشهود و معیارهای شناخت آن در این استاندارد نمی باشد. به علاوه، ردیابی مخارج بعدی و انتساب مستقیم آنها به یک دارایی نامشهود، مشکل‌تر از ردیـابی آنهـا بـه عملیـات واحـد گزارشگر است. بنابراین، تنها در موارد نادر مخارج بعدی یعنی مخارج تحمـل شـده پس از شناخت اولیه دارایی نامشهود تحصـیل شـده یـا پـس از تکمیـل دارایـی نامشـهود تولید شده در واحد گزارشگر، به مبلغ دفتری دارایی منظور می شود. طبـق بنـد ٤٩ مخـارج انجام شده برای علائم تجاری، حق نشر و اقلام دارای ماهیت مشابه (چه تحصیل شده باشند و چه در درون واحـد گزارشگر ایجاد شده باشند)، به محض وقوع بـه عنـوان هزینـه دوره شناسایی می شوند. این مسأله بدان علت است کـه ایـن مخـارج از مخـارج توسـعه کلـی فعالیتهای عملیاتی واحـد گزارشگر (به عنوان یک مجموعه واحد) قابل تفکیک نیستند.
٢٠ . یک قلم دارایی نامشهود باید تنها زمانی شناسایی شود که :
الف. جریان منافع اقتصادي یا توان خدمت رسانی آتی دارایی به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد؛ و
ب . بهای تمام شده یا ارزش منصفانه دارایی به گونه‌اي اتکاپذیر قابل اندازهگیري باشد.
٢١ . محتمل بودن منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی باید با اسـتفاده از مفروضـات معقـول و داراي پشتوانه که معرف بهترین برآورد مدیریت از وقوع یک سری شرایط اقتصادی محتمل در طول عمر مفید دارایی است ، توسط واحـد گزارشـگر ارزیـابی شـود. ارزیـابی مزبـور مسـتلزم بکارگیری قضاوت بر مبنای شواهد موجود در زمان شناخت اولیه است . در ایـن مـورد اهمیـت بیشتر باید به شواهدی داده شود که به طور بیطرفانه قابل تأیید باشد.
٢٢ . یک دارایی نامشهود در زمان شناخت اولیه بایـد بـه بهـای تمـام شـده طبـق بنـدهای ٢٣-٣٢ اندازه گیری شود. هنگامی که دارایی نامشهود از طریـق عملیـات غیرمبادلـه‌ای تحصـیل شـود، بهای تمـام شـده اولیـه آن در تـاریخ تحصـیل، بایـد براسـاس ارزش منصـفانه در آن تـاریخ اندازه گیری شود.
تحصیل جداگانه
٢٣ .معمولا بهایی که واحـد گزارشگر برای تحصیل جداگانه یک دارایـی نامشـهود پرداخـت می‌کند، بیانگر انتظار واحـد گزارشگر درباره احتمال جریان ورودی منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی موجود در آن دارایی است. به بیان دیگر، جریان ورودی منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی قابل انتظار است، حتی اگر در مورد زمان بندی یا میزان جریـان ورودی ابهام وجود داشته باشد. بنابراین احتمال وجود معیار شناخت طبق بند ٢٠ (الـف)، در تحصیل جداگانه دارایی نامشهود همواره در نظر گرفته می‌شود.
٢٤ . علاوه بر این، اگر دارایی نامشهود به طـورجداگانـه تحصـیل شـود، معمـولا مـی تـوان بهای تمام شده را به گونه ای اتکاپذیر اندازه گیری کرد. این مسأله‌خصوصا زمـانی اتفـاق می‌افتد که مابه‌ازای خرید به شکل وجه نقد یا سایر داراییهای پولی باشد.
٢٥ . بهای تمام شده یک دارایی نامشهود متشکل از بهـای خریـد (شـامل عـوارض و مالیـات غیر قابل استرداد خرید) و هرگونه مخارج مرتبط مستقیمی است کـه بـرای آمـاده سـازی دارایی جهت استفاده مورد نظر تحمل می شود. برای محاسبه بهای خرید، تخفیفات تجاری کسر می شود. مخارج مستقیم ، به عنوان مثال ، شامل حق الزحمـه هـای خـدمات حقـوقی و مخارج آزمایش کارکرد صحیح دارایی است . در صورت خرید دارایی با شرایط اعتبـاری، بهای تمام شده معادل بهای نقدی است. مابه التفاوت بهـای نقـدی بـا مجمـوع پرداختهـا به عنوان هزینه سود تضمین شـده، در دوره‌هـای اسـتفاده از اعتبـار شناسـایی مـی‌شـود مگر اینکه به موجب استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٩ با عنـوان مالی به حساب دارایی منظور گردد.
٢٦ . موارد زیر نمونه هایی از مخارجی است که در بهای تمام شـده دارایـی نامشـهود منظـور نمی‌شود:
الف. مخارج معرفی یک محصول یا خدمت جدید مانند مخارج تبلیغات؛
ب . مخارج انجام عملیات در یک محل جدید یا با یک گروه جدیـد از مشـتریان ماننـد مخارج آموزش کارکنان؛ و
پ . مخارج اداری، عمومی و فروش.
٢٧ . شناسایی مخارج در مبلغ دفتری یک دارایی نامشهود، هنگامی که دارایی آماده بهره برداری شد، متوقف می شود. بنابراین، مخارج تحمل شده برای استفاده یا بکـارگیری مجـدد یـک دارایی نامشهود، در مبلغ دفتری آن منظور نمی شود. برای مثال، مخارج زیر در مبلغ دفتری یک دارایی نامشهود منظور نمی‌گردد:
الف. مخارج تحمل شده برای یک دارایی آماده بهره برداری که هنوز استفاده از آن شروع نشده است؛ و
ب . زیانهای عملیاتی اولیه از قبیل زیانهای تحمل شده در مرحله عرضه اولیه محصولات جدید حاصل از دارایی.
٢٨ . برخی عملیات در ارتباط با یک دارایی نامشهود انجام می شود که بـرای آمـاده سـازی آن جهت استفاده مورد نظر، ضروری نیست. این‌گونه عملیات متفرقـه ممکـن اسـت درطـول فعالیتهای ایجاد دارایی یا قبل از آن انجام شود. درآمدها و هزینه های چنـین عملیـاتی در مازاد یا کسری دوره وقوع شناسایی می‌شود.
مخارج بعدی پروژه تحقیق و توسعه در جریان تحصیل شده
٢٩ . مخارج تحقیق یا توسعه اي که حائز شرایط زیر باشد باید بر اساس بندهاي ٤٠ تا ٤٨ بـه حسـاب گرفته شود:
الف. مربوط به یک پروژه تحقیق یا توسعه در جریان باشد که به صورت جداگانـه تحصـیل و به عنوان یک دارایی نامشهود شناسایی‌شده است؛ و
ب . بعد از تحصیل آن پروژه واقع شود.
٣٠ . مخارج بعدی مربوط به تحقیق و توسعه مورد نظر در بند قبـل بـه شـرح زیـر شناسـایی می‌شود:
الف. در صورتی که مخارج تحقیق باشد، هنگام وقوع به عنوان هزینه شناسایی می‌شود؛
ب . در صورتی که مخارج توسعه باشد و حائز معیارهای شـناخت بـه عنـوان دارایـی نامشهود طبق بند ٤٣ نباشد، هنگام وقوع به عنوان هزینه شناسایی می‌شود؛ و
پ . در صورتی که مخارج توسعه باشد و معیارهای شناخت به عنوان دارایـی نامشـهود طبق بند ٤٣ را داشته باشد، به مبلغ دفتری پروژه تحقیق و توسعه افزوده می‌شود.
داراییهای نامشهود حاصل از عملیات غیرمبادله‌ای
٣١ . در برخی موارد، دارایی نامشهود ممکن است از طریق عملیات غیرمبادله ای تحصیل شـود. این مورد زمانی روی می دهد که به موجب یک عملیات غیرمبادله ای، داراییهای نامشهودی همچون مجوز فرود در فرودگاه، مجوز فعالیت ایستگاههای رادیویی و تلویزیونی، سـهمیه یا مجوز واردات یا حقوق دسترسی به سایر منابع محدود، به واحد گزارشگر منتقل شـود. یک شهروند، به عنوان مثال برنده جایزه نوبل، ممکن است اوراق شخصـی خـود، شـامل حق تألیف نشریات را به موجب یک عملیات غیرمبادله ای به مرکز اسناد ملی (یک واحـد بخش عمومی) واگذار کند.
٣٢ . در این وضعیت بهای تمام شده داراییهای نامشهود حاصل از عملیات غیرمبادله ای معـادل با ارزش منصفانه آنها در تاریخ تحصیل است. برای مقاصد این استاندارد، اندازه گیری یک دارایی نامشهود تحصیل شده از طریق یک عملیات غیرمبادله ای، به ارزش منصفانه، مطابق با الزامات بند ٦٢ تجدید ارزیابی محسوب نمی‌شود. بر این اساس، الزامات تجدید ارزیابی در بند ٦٢ و بندهای مکمل در ٦٣ تا ٧٤ تنها زمانی کاربرد دارد که واحد گزارشگر تصمیم به تجدید ارزیابی یک قلم دارایی نامشهود در دوره‌های گزارشگری بعدی می‌گیرد.
معاوضه داراییها
٣٣ . یک یا چند دارایی نامشهود ممکن است در ازای تمام یا بخشی از یـک یـا چنـد دارایـی غیرپولی، یا ترکیبی از داراییهای پولی و غیرپولی تحصیل شود. بهای تمام شده ایـن گونـه داراییهای نامشهود به ارزش منصفانه اندازه گیری می شود، مگر اینکه ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده و دارایی واگذار شده به نحو اتکا پذیر قابل اندازه گیـری نباشد. اگـر دارایـی تحصیل شـده به ارزش منصفانه اندازه گیـری نشـود، بهای تمام شده آن بـه مبلـغ دفتـری دارایی واگذار شده اندازهگیری می‌شود.
٣٤ . یک معیار برای شناسایی دارایی نامشهود آن است که بتوان بهای تمام شده آن را به‌گونه‌ای اتکا پذیر اندازه گیری کرد. ارزش منصفانه دارایی نامشـهودی کـه معـاملات بـازار قابـل مقایسه برای آن وجود ندارد، در صورتی به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل‌اندازه‌گیری است که دامنه تغییرات برآوردهای منطقی ارزش منصفانه آن دارایی قابـل توجـه نباشـد، یـا احتمـالات مربوط به برآوردهای مختلف در آن دامنه را بتوان به طور منطقی ارزیابی کرد و در برآورد ارزش منصفانه مورد استفاده قرار داد. در صورتی که واحد گزارشگر بتواند ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده یا دارایی واگذار شـده را بـه گونـه ای اتکاپـذیر تعیـین کنـد، ارزش منصفانه دارایی واگذار شده با در نظرگرفتن مبلغ وجه نقد یا معادل نقد انتقال یافته، بـرای اندازه گیری بهای تمام شده دارایی تحصیل شده بکار می رود، مگر اینکـه ارزش منصـفانه دارایی تحصیل شده معتبرتر باشد.
سرقفلی ایجاد شده در واحـد گزارشگر
٣٥ . سرقفلی ایجاد شده در واحد گزارشگر نباید به عنوان دارایی شناسایی شود.
٣٦ . سرقفلی ایجاد شده در واحـد گزارشگر اگرچه انتظار می‌رود به جریان منـافع اقتصـادی یـا توان خدمت رسانی آتی کمک کند، لیکن به طور جداگانه قابل تشخیص نیست و لـذا حـائز معیارهــای شــناخت بــه عنــوان دارایــی نمــی‌باشــد. در واقــع ســرقفلی ایجــاد شــده در واحـد گزارشگر به علت اینکـه حقـوقی قابـل کنتـرل نیسـت ، منـافع اقتصـادی یـا تـوان خدمت‌رسانی آتی مشخصی ایجاد نمی‌کند و بهای تمام شده آن نیـز بـه گونـه‌ای اتکاپـذیر قابل‌اندازه‌گیری نیست،لذا اساسا به عنوان دارایی شناسایی نمی‌شود.
داراییهای نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر
٣٧ . در بعضی موارد، ارزیابی اینکه دارایی نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر حائز شرایط شناخت می‌باشد، به دلایل زیر مشکل است:
الف. دشواری تعیین وجود و زمان ایجاد یک دارایی قابل تشخیص که منافع اقتصادی یـا توان خدمت‌رسانی آتی مورد انتظار را ایجاد خواهد کرد؛ و
ب . دشواری تعیین بهای تمام شده دارایی به گونه‌ای اتکاپذیر. در برخی موارد، مخـارج ایجاد دارایی نامشهود در واحد گزارشگر را نمی توان از مخارج نگهداری یا ارتقای سرقفلی ایجاد شده در واحد گزارشگر یا مخارج اداره عملیات روزمره متمایز کرد.
بنابراین، واحـد گزارشگر علاوه بر رعایت الزامات عمومی برای شناخت و اندازه گیری اولیه یک دارایی نامشهود، الزامات و رهنمودهای بنـدهای ٣٨ تـا ٥٤ را بـرای تمـام داراییهـای نامشهود ایجاد شده در واحـد گزارشگر بکار می‌برد.
٣٨ . به منظور ارزیابی اینکه یک دارایی نامشهود ایجاد شده داخلی حـائز معیارهـای شـناخت است، واحـد گزارشگر ایجاد دارایی را در دو گروه زیر طبقه‌بندی می‌کند:
الف. مرحله تحقیق
ب . مرحله توسعه
اگرچه اصطلاحات »تحقیق« و »توسعه« تعریـف شـده انـد، امـا بـرای مقاصـد ایـن اسـتاندارد، اصطلاحات »مرحله تحقیق« و »مرحله توسعه« مفاهیم گسترده‌تری دارند.
٣٩ . چنانچه نتوان مرحله تحقیق را از مرحله توسعه یک پروژه داخلی ایجاد دارایـی نامشـهود تمیز داد، در این صورت فرض می‌شود مخارج پروژه در مرحله تحقیق واقع شده است.
مرحله تحقیق
٤٠ . مخارج تحقیق یا مخارجی که در مرحله تحقیقاتی یک پروژه داخلی واقع می شود، نباید به عنـوان دارایی نامشهود شناسایی شود. این مخارج در هنگام وقوع باید به عنوان هزینه شناسایی گردد.
٤١ . واحـد گزارشگر، در مرحله تحقیق یک پروژه داخلی، نمی تواند وجود دارایی نامشـهودی را که منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی ایجاد خواهد کرد، اثبات کنـد. بنـابراین، این مخارج در هنگام وقوع به عنوان هزینه شناسایی می‌شود.
٤٢ . نمونه‌هایی از فعالیتهای تحقیق به شرح زیر است:
الف. فعالیتهایی با هدف دستیابی به دانش جدید؛
ب . جستجو برای ارزیابی و انتخاب نهایی موارد کاربرد یافته‌های تحقیق یا سایر دانشها؛
پ . جستجوی جایگزین هایی برای مواد، تجهیزات، محصولات، فرایندها، سیسـتمها یـا خدمات؛ و
ت . فرمولـه کردن، طراحی، ارزیابی و انتخاب نهایی جایگزین های ممکن بـرای مـواد، تجهیزات، محصولات، فرایندها، سیستمها یا خدمات جدید یا بهبود یافته.
مرحله توسعه
٤٣ . مخارج توسعه یا مخارجی که در مرحله توسعه یک پروژه داخلی واقع می گردد، تنهـا درصـورت اثبات تمام شرایط زیر به عنوان دارایی نامشهود شناسایی می‌شود:
الف. امکانپذیری تکمیل دارایی نامشهود از نظر فنی، به گونه ای که برای اسـتفاده یـا فـروش آماده شود؛
ب . قصد واحد گزارشگر برای تکمیل دارایی نامشهود و استفاده یا فروش آن؛
پ . قابلیت استفاده یا فروش دارایی نامشهود؛
ت . ایجاد منافع اقتصادی یا تـوان خـدمت رسـانی آتـی توسـط دارایـی نامشـهود. ازجملـه، واحد گزارشگر بتواند وجود بازار برای دارایی نامشهود یـا محصـول آن و سـودمندی آن در صورت استفاده داخلی را اثبات کند؛
ث . دسترسی به منابع کافی فنی، مالی و سایر منابع براي تکمیل، توسعه و استفاده یا فـروش دارایی نامشهود؛ و
ج . توانایی واحد گزارشگر برای اندازه گیـری مخـارج قابـل انتسـاب بـه دارایـی نامشـهود به‌گونه‌ای اتکاپذیر طی دوره توسعه.
٤٤ . در برخی موارد واحد گزارشگر، در مرحله توسعه یک پروژه داخلی، می‌تواند دارایی نامشـهود را تشخیص دهد و محتمل بودن منافع اقتصادی یا توان خـدمت رسـانی آتـی ناشـی از آن را اثبات کند، زیرا مرحله توسعه یک پروژه داخلی، نسبت به مرحله تحقیق آن پیشرفت بیشـتری دارد.
٤٥ . واحد گزارشگر جهت اثبات ایجاد منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی توسط دارایی نامشهود، منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آتی قابل کسب از دارایی را بـا بکـارگیری الزامات استاندارد کاهش ارزش داراییها ارزیابی می‌کند.
٤٦ . نمونه‌هایی از فعالیتهای توسعه به شرح زیر است:
الف. طراحی، ساخت و آزمایش نمونه‌ها و مدلها قبل از مرحله تولید یا استفاده؛
ب . طراحی تجهیزات، الگوها و قالبها براساس فناوری جدید؛
پ . طراحی، ساخت و بهره بـرداری از تجهیـزات نمونـه سـازی در حـدی کـه از نظـر اقتصادی، تولید تجاری یا استفاده در ارائه خدمات تلقی نشود؛
ت . طراحی، ساخت و آزمایش جایگزین انتخابی برای مواد خام، تجهیزات، محصولات، فرایندها، سیستمها یا خدمات جدید یا بهسازی شده؛ و
ث . مخارج راه‌اندازی وب‌سایت و توسعه نرم‌افزار.
٤٧ . دسترسی به منابع برای تکمیل ، استفاده و کسب منافع از دارایی نامشهود را می توان بـرای مثال از طریق یک طرح عملیاتی اثبات کرد که منابع فنی، مالی و سایر منابع مـورد نیـاز و توانایی واحـد گزارشـگر بـرای تـأمین آن منـابع را نشـان مـی دهـد. در برخـی مـوارد واحد گزارشگر دسترسی به منابع مالی برون سازمانی را با کسب موافقـت یـک وام دهنـده برای تأمین مالی طرح، اثبات می‌کند.
٤٨ . سیســتمهای هزینــه‌یــابی، اغلــب مــی‌تواننــد مخــارج ایجــاد یــک دارایــی نامشــهود در واحـد گزارشگر، از قبیل حقوق و دستمزد و سـایر مخـارج تحمـل شـده را بـه‌گونـه‌ای اتکاپذیر اندازهگیری کنند.
٤٩ . علایم تجاری، حق نشر و اقلام داراي ماهیت مشابه ایجاد شده در واحد گزارشگر نباید به عنوان داراییهای نامشهود شناسایی شوند.
٥٠ . مخارج انجام شده برای علایم تجاری، حق نشر و اقلام دارای ماهیت مشابه ایجاد شده در واحد گزارشگر را نمی توان از مخارج فعالیتهای عملیـاتی متمـایز کـرد. بنـابراین، چنـین اقلامی به عنوان دارایی نامشهود شناسایی نمی‌شوند.
بهای تمام شده دارایی نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر
٥١ . بهای تمام شده یک دارایی نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر، شامل مجموع مخـارج انجام شده از تاریخی می‌باشد که دارایی نامشهود برای اولین بار معیارهای شناخت اشـاره شده در بندهای ١٢ تا ٢٠و ٤٣ را احراز می‌کند. براساس بند ٥٧مخارجی که قبلا به عنوان هزینه شناسایی شده است، به حساب دارایی برگشت داده نمی‌شود.
٥٢ . بهای تمام شده یک دارایی نامشهود ایجاد شده در واحد گزارشگر شـامل تمـام مخـارج ضروری است که بطور مستقیم یا براساس مبانی تخصیص معقول و یکنواخت قابل انتساب به ایجاد، تولید و آماده سازی دارایی برای استفاده مورد نظر مدیریت می باشد. نمونه هـایی از مخارج قابل انتساب به شرح زیر است:
الف. مواد و خدمات استفاده شده برای ایجاد دارایی نامشهود؛
ب . حقوق و مزایای کارکنانی که در ایجاد دارایی نقش داشته‌اند؛
پ . مخارج ثبت حقوق قانونی؛
ت . استهلاک حق اختراع و حق امتیازی که برای ایجاد دارایی نامشهود بکار می‌رود؛ و
ث . استهلاک داراییهای ثابت مشهود مورد استفاده در ایجاد دارایی نامشهود.
استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٩، معیارهایی را برای شناسایی مخارج تأمین مالی به عنوان جزئی از بهای تمام شده یک دارایی نامشـهود ایجـاد شـده در واحـد گزارشـگر، مشخص می‌کند.
٥٣ . موارد زیر جزو بهای تمام شده یک دارایی نامشـهود ایجـاد شـده در واحــد گزارشـگر محسوب نمی‌شود:
الف. مخارج اداری و عمومی و فروش ایجاد شده در واحد گزارشگر مگر اینکه بتوان این مخارج را به طور مستقیم با تحصیل دارایی یا آماده سازی آن برای استفاده مورد نظر ارتباط داد؛
ب . زیانهای عملیاتی اولیه که تا قبل از رسیدن به سطح عملکرد برنامه ریزی شده دارایی ایجاد شود و هزینه‌های ناشی از عدم کارایی؛ و
پ . مخارج آموزش کارکنان جهت استفاده عملیاتی از دارایی.
شناخت هزینه
٥٤ . مخارج تحمل شده برای داراییهای نامشهود باید در زمان وقوع به عنوان هزینـه شناسـایی شـود مگر آنکه بخشی از مخارج یک دارایی نامشهود را تشکیل دهد که حائز معیارهای شناخت باشـد (به بندهای ١٨ تا ٥٣ مراجعه شود).
در برخی موارد، مخارج به منظور ایجاد منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی تحمـل می شوند، اما هیچ دارایی نامشهود یا دارایی دیگری تحصیل یا ایجاد نمی‌شـود کـه بتـوان آن را شناسایی کرد. در موارد مربوط به عرضه کالاها، واحـد گزارشگر این گونه مخـارج را در زمان دسترسی به آن کالاها، به عنوان هزینه شناسایی می کند. در مـوارد مربـوط بـه تأمین خدمات، واحـد گزارشگر مخارج را در زمان دریافت خـدمات، بـه عنـوان هزینـه شناسایی می کند. به عنوان نمونه، مخارج مربوط به تحقیق در زمان وقوع به عنـوان هزینـه شناسایی می شود (به بند ٤٠ مراجعه کنید). با توجه به تعریف و معیارهای شناخت دارایی نامشهود، نمونه مخارجی که در زمان وقوع به عنوان هزینه شناسایی می شود به قـرار زیـر است:
الف. مخارج قبل از تأسیس یک واحد یا فعالیت جدید و مخارج راه اندازی ماشـین آلات طی دوره قبل از تولید یا فعالیت در حد ظرفیت عملـی مگـر درمـواردی کـه ایـن مخارج طبق استاندارد حسابداری بخش عمومی با عنـوان به حساب دارایی ثابت مشهود منظور می‌شود؛
ب . مخارج فعالیتهای آموزشی؛
پ . مخارج تبلیغات؛ و
ت . مخارج تغییر مکان یا سازماندهی مجدد تمام یا بخشی از یک واحد گزارشگر.
٥٦ . مفاد بند ٥٥، شناخت پیش پرداخت بابت خرید کالا یا خدمات مرتبط با دارایی نامشهود را به عنوان دارایی منع نمی‌کند.
عدم شناخت هزینه‌های گذشته به عنوان دارایی
٥٧ . مخارج مربوط به تحصیل یا ایجاد اقلام نامشهود که در صورتهاي مالی قبلـی بـه عنـوان هزینـه شناسایی شده است،نباید بعداً به عنوان بخشی از بهاي تمام شده یک دارایی نامشهود شناسایی شود.
اندازه گیری دارایی نامشهود پس از شناخت اولیه
٥٨ . واحـد گزارشگر باید یکی از دو روش ” بهای تمامشده“ به شـرح بنـد ٦٠ یـا ” تجدیـد ارزیـابی“ به شرح بند ٦١ را به عنوان رویه حسابداری خود انتخاب کند و آن را در مورد تمـام اقـلام یـک طبقه دارایی نامشهود بکار گیرد. چنانچه از مـدل تجدیـد ارزیـابی اسـتفاده مـی شـود، تمـامی داراییهای آن طبقه باید با استفاده از همان مدل تجدید ارزیابی شوند، مگر اینکـه بـازار فعـالی برای آنها وجود نداشته باشد.
٥٩ . یک طبقه از داراییهای نامشهود شامل گروهی از داراییها بـا ماهیـت و کـاربرد مشـابه در عملیات واحـد گزارشگر است. تجدید ارزیابی همزمان اقلام یک طبقه دارایی نامشهود به آن دلیل ضرورت دارد که از ارزیابی اختیاری داراییها و گزارش آنها در صـورتهای مـالی که منجر به اختلاط بهای تمام شده تاریخی و ارزشهای منصـفانه در تاریخهـای متفـاوت می‌شود، اجتناب گردد.
روش بهای تمام شده
٦٠ . دارایی نامشهود پس از شناخت اولیه باید به بهای تمام شده پس از کسـر اسـتهلاك انباشـته و هرگونه کاهش ارزش انباشته منعکس شود.
روش تجدید ارزیابی
٦١ . پس از شناخت اولیـه دارایـی نامشـهود، چنانچـه ارزش منصـفانه بـه گونـه ای اتکاپـذیر قابـل انــدازه گیــری باشــد بایــد آن را بــه مبلــغ تجدیــد ارزیــابی یعنــی ارزش منصــفانه در تــاریخ تجدید ارزیابی پس از کسر استهلاك انباشته و کاهش ارزش انباشته بعد از تجدید ارزیابی، ارائه کرد. تجدید ارزیابی باید در فواصل زمانی منظم انجام شود تا اطمینان حاصل گردد مبلغ دفتری، تفاوت با اهمیتی با ارزش منصفانه در تاریخ ترازنامه نـدارد. شـرایط ارزیـابی و نحـوه انعکـاس در صورتهای مالی تابع مفاد استاندارد حسابداری بخش عمومی شـماره ٥ بـا عنـوان داراییهـای ثابت مشهود و بندهای ٦٢ تا ٧٤ زیر است.
٦٢ . در روش تجدید ارزیابی موارد زیر مجاز نیست:
الف. تجدیدارزیابی داراییهای نامشهودی که قبلا معیارهای شناخت به عنـوان دارایـی را احراز نکرده‌اند؛ یا
ب . شناخت اولیه داراییهای نامشهود به مبلغی غیر از بهای تمام شده.
٦٣ . روش تجدید ارزیابی پس از شناخت اولیه دارایی به کار می رود. بـا ایـن حـال، چنانچـه به دلیل احراز نشدن معیارهای شناخت طی بخشی از فرایند ایجاد دارایی، تنهـا بخشـی از مخارج آن به عنوان دارایی شناسایی شده باشد (به بند ٥١ مراجعه شـود)، روش تجدیـد ارزیابی می تواند برای کل دارایی به کار رود. همچنین روش تجدید ارزیابی می تواند برای دارایی نامشهود تحصیل شده از طریق عملیات غیرمبادله ای مورد استفاده قـرار گیـرد (بـه بندهای ٣١ و ٣٢ مراجعه شود).
٦٤ . تعیین ارزش منصفانه به‌گونه ای اتکاپذیر برای داراییهای نامشهود امکان پذیر نیسـت. زیـرا به طور معمول بازاری فعال برای مبادله آنها وجود ندارد. برای مثال، اگرچه ارزش منصفانه برای بعضی از داراییهای نامشهود مانند حق کسـب، پیشـه و تجـارت و حـق‌امتیـاز تلفـن، قابل تعیین است اما تعیین ارزش منصفانه مواردی مانند نامهای تجاری، حق نشر و تکثیر آثار فرهنگی و هنری، حق اختراع یا علایم تجاری مشکل است زیرا چنـین داراییهـایی منحصـر بفرد می باشند. همچنین، باوجود اینکه داراییهای نامشهود خریـد و فـروش مـی شـوند، امـا قراردادها براساس مذاکرات بین خریداران و فروشندگان خاص منعقد می گردد و معـاملات غیر مکرر هستند. به همین دلیل، قیمتی که برای یک دارایی پرداخت می شود ممکـن اسـت شواهد کافی برای ارزش منصفانه دارایی دیگر فراهم نکند. عـلاوه بـر ایـن قیمتهـا اغلـب در دسترس عموم نیستند.
٦٥ . دوره تنــاوب تجدیــد ارزیــابی بــه تغییــرات ارزش منصــفانه داراییهــای نامشــهود تجدید ارزیابی شده، بستگی دارد. چنانچه ارزش منصفانه دارایی تجدیـد ارزیـابی شـده، تفاوت بااهمیتی با مبلغ دفتری آن داشته باشـد، تجدیـد ارزیـابی بعـدی ضـرورت دارد. تجدید ارزیابی و ضرورت آن با توجه به تغییرات ارزش منصفانه داراییهـای نامشـهود بـا ابلاغ مراجع ذیربط انجام می شود. ممکن است ضروری باشد که یک دارایی نامشهود هر ٣ یا ٥ سال تجدید ارزیابی شود.
٦٦ . چنانچه دارایی نامشـهود تجدیـد ارزیـابی شـود، هرگونـه اسـتهلاک انباشـته در تـاریخ تجدید ارزیابی حذف و مبلغ تجدید ارزیابی، از هر نظر جایگزین ناخـالص مبلـغ دفتـری قبلی آن دارایی خواهد شد.
٦٧ . چنانچه در یک طبقه از داراییهای نامشهود تجدید ارزیـابی شـده، بـه دلیـل قابـل اتکـا نبـودن ارزش منصفانه، تجدید ارزیابی یک قلم دارایی نامشهود امکانپذیر نباشد، آن دارایـی بایـد بـه بهای تمام شده پس از کسر استهلاك انباشته و کاهش ارزش انباشته منعکس شود.
٦٨ . چنانچه در سـالهای بعـد شـواهدی درخصـوص ارزش بـازاریـک دارایـی نامشـهود کـه قـبلا تجدید ارزیابی شده اسـت وجـود نداشـته باشـد، مبلـغ دفتـری دارایـی بایـد معـادل ارزش تجدید ارزیابی شده آن در تاریخ آخرین تجدید ارزیابی پس از کسر استهلاك انباشته بعـدی و هرگونه کاهش ارزش انباشته بعدي باشد.
٦٩. اینکه شواهد درخصوص ارزش بازاریک دارایی نامشهود که قـبلا تجدیـد ارزیـابی شـده است وجود نداشته باشد، می‌تواند بیانگر این واقعیت باشد که دارایی مشمول کاهش ارزش شده و باید طبق الزامات استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٥ مـورد آزمـون قـرار گیرد.
٧٠ . چنانچه در تاریخ اندازه گیری بعدی شواهدی درخصوص ارزش بازار دارایی حاصل شود، مدل تجدید ارزیابی مجددا از آن تاریخ بکار گرفته می‌شود.
٧١ . افزایش مبلغ دفتری یک دارایی نامشهود درنتیجه تجدید ارزیابی آن مستقیما تحت عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت و در صورت وضعیت مالی در بخش ارزش خالص مـنعکس مـی شـود و در صورت تغییرات در ارزش خالص انعکاس می یابد. هرگاه افزایش مزبور عکس یک کاهش قبلـی ناشی از تجدید ارزیابی باشد که به عنوان هزینه شناسایی گردیده اسـت ، درایـن صـورت، ایـن افزایش تا میزان هزینه قبلی شناسایی شده در رابطه با همان دارایی باید به عنوان درآمد دوره شناسایی شود.
٧٢ . کاهش مبلغ دفتری یک دارایی نامشهود درنتیجه تجدید ارزیابی آن به عنوان هزینـه شناسـایی می شود. هرگاه کاهش مزبور عکس یک افزایش قبلی ناشی از تجدیـد ارزیـابی باشـد کـه بـه حساب مازاد تجدید ارزیابی منظور شده است ، دراین صورت، این کاهش باید تـا میـزان مـازاد تجدید ارزیابی مربوط به همان دارایی به بدهکار حساب مازاد تجدید ارزیابی منظور گردد و در بخش ارزش خالص انعکاس یابد و باقیمانده به‌عنوان هزینه شناسایی شود.
٧٣ . مازاد تجدید ارزیابی منعکس شده در بخش ارزش خالص، به استثنای مواردی کـه نحـوه عمل حسابداری آن به موجب قانون مشخص شـده اسـت، بایـد در زمـان برکنـاری یـا واگذاری دارایی مربوط یا به موازات استفاده از آن توسـط واحـد گزارشـگر، بـه مـازاد (کسری) انباشته منتقل شود.
٧٤ . مازاد تجدید ارزیابی در صورت وضعیت مالی در بخش ارزش خالص منعکس می گـردد. در مواردی که مازاد تجدید ارزیابی به موازات استفاده از دارایی توسط واحد گزارشگر به مازاد (کسری ) انباشته منتقل می‌شود، مبلغ مازاد قابل انتقال معادل تفـاوت بـین اسـتهلاک مبتنی بر مبلغ تجدید ارزیابی دارایی و استهلاک مبتنی بر بهای تمام شده تاریخی آن است.
عمر مفید
٧٥ . واحد گزارشگر باید معین یا نامعین بودن عمر مفیـد یـک دارایـی نامشـهود را ارزیـابی کنـد و درصورت معین بودن، مدت آن، یا تعداد تولید یا سایر معیارهای مشخص کننده عمـر مفیـد را تعیین نماید. واحد گزارشگر در صورتی باید عمر مفید دارایی نامشهود را نامعین تلقی کنـد کـه برمبنای تحلیل کلیه عوامل مربوط، نتواند براي دوره ای که انتظار می رود دارایی، جریـان نقـدی ورودی یا توان خدمت‌رسانی ایجاد نماید، محدودهای پیش‌بینی کند.
٧٦ . حسابداری دارایی نامشهود مبتنی بر عمر مفید آن است. دارایی نامشهود با عمر مفید معین مستهلک می گردد (به بندهای ٨٤ تا ٩٢ مراجعه شود) ولی دارایی نامشهود بـا عمـر مفیـد نامعین مستهلک نمی‌گردد.
٧٧ . برای تعیین عمر مفید دارایی نامشهود، عوامل متعددی نظیر موارد زیر بررسی می‌شود:
الف. استفاده مورد انتظار واحد گزارشگر از دارایی؛
ب . چرخه عمر محصول مرتبط بـا دارایـی و اطلاعـات عمـومی درخصـوص بـرآورد عمر مفید انواع داراییهای مشابه و با کاربرد مشابه؛
پ . نابابی دارایی بر اثر مسائل فنی، تغییرات فناوری، مسائل تجاری یا سایر دلایل؛
ت . سطح مخارج نگهداری لازم به منظور کسب منافع اقتصادی یا توان خـدمت رسـانی آتی مورد انتظار از دارایی با توجه به توان و قصد واحد گزارشگر برای رسیدن بـه سطح مزبور؛
ث . ثبات صنعتی که دارایی در آن مورد استفاده قرار می گیرد یا تغییر در تقاضای بـازار برای محصولات و خدمات تولید شده به وسیله دارایی،
ج . اقدامات مورد انتظار رقبای فعلی و بالقوه،
چ . دوره کنترل بر دارایی و محدودیتهای قانونی یا موارد مشابه آن درخصوص اسـتفاده از دارایی مانند وجود تاریخ انقضای قرارداد اجاره؛ و
ح . میزان وابستگی عمر مفید دارایی به عمر مفید سایر داراییهای واحد گزارشگر.
٧٨ . اصطلاح »نامعین« به معنی »نامحدود« نیست. عمر مفید دارایی نامشهود تنها منعکس کننـده آن بخش از مخارج آتی مورد نیاز برای نگهداری دارایی در سطح عملکرد استاندارد آن و توانایی و قصد واحد گزارشگر برای رسیدن به آن سطح است. سطح عملکـرد اسـتاندارد در زمان برآورد عمر مفید دارایی تعیین می‌شود. مخارج آتی برنامه‌ریـزی شـده مـازاد بـر میزان مورد نیاز برای نگهداری دارایی در سطح عملکرد استاندارد نبایـد بـر نتیجـه گیـری در مورد نامعین بودن عمر مفید دارایی نامشهود تأثیرگذار باشد.
٧٩ . با توجه به تغییرات سریع در فناوری، نرم افزارهای رایانه ای و بسیاری دیگـر از داراییهـای نامشهود در مقابل نابابی آسیب‌پذیرند. بنابراین، احتمال می‌رود عمر مفید این‌گونه داراییهـا کوتاه باشد.
٨٠ . عمر مفید دارایی نامشهود ممکن است خیلی طولانی یا حتی نامعین باشـد. وجـود ابهـام، دلیل موجهی برای برآورد محتاطانه عمر مفید دارایی است، اما انتخاب عمـر مفیـدی کـه بطور غیر واقع‌بینانه کوتاه است را توجیه نمی‌کند.
٨١ . عمر مفید دارایی نامشهود ناشی از قراردادهاي الزام آور (شامل حقوق قراردادي یا سایر حقـوق قانونی) نباید بیشتر از دوره حقوق مذکور باشد، اما ممکن است با توجه بـه دوره مـورد انتظـار استفاده از دارایی توسط واحد گزارشگر، کوتاهتر باشد. اگر قراردادهاي الزام آور (شامل حقـوق قراردادي یا سایر حقوق قانونی) براي دوره محدودي باشد که قابل تمدید اسـت، عمـر مفیـد دارایی نامشهود تنها در صـورتی شـامل دوره (هـاي) قابـل تمدیـد خواهـد بـود کـه شـواهد پشتیبانی کننده تمدید دوره، بدون صرف مخارج عمده توسط واحـد گزارشـگر، وجـود داشـته باشد.
٨٢ . عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و قانونی ممکن است بر عمر مفید دارایی نامشهود اثـر گذارد. عوامل اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی تعیین کننده طـول دوره ای اسـت کـه منـافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی توسط واحد گزارشگر کسب می‌شود. عوامـل قـانونی ممکن است طول دوره ای که واحد گزارشگر این منافع یا توان خـدمت رسـا نی را کنتـرل می نماید، محدود کند. عمر مفید دارایی، کوتاهترین دوره تعیین شده توسـط ایـن عوامـل است.
٨٣ . وجود عوامل ذیل، از جمله مواردی است که بیانگر توان واحـد گزارشـگر بـرای تمدیـد قراردادهای الزام آور (شامل حقوق قراردادی یا سایر حقوق قانونی) بدون صرف مخـارج عمده است:
الف. شواهدی‌احتمالا ( برمبنای تجربه) وجود داشته باشد که قراردادهای الزام آور (شامل حقوق قراردادی یا سایر حقوق قانونی) تمدید خواهد شد. اگر تمدید مشـروط بـه موافقت یک شخص ثالث است، شواهدی در مورد کسب موافقـت وی نیـز وجـود داشته باشد؛
ب . شواهدی درخصوص تأمین شرایط لازم برای تمدید وجود داشته باشد؛ و
پ . مخارج تمدید در مقایسه با منافع اقتصادی یا توان خـدمت رسـانی آتـی آن عمـده نباشد.
چنانچه مخارج تمدید در مقایسه با منافع اقتصادی یا توان خـدمت‌رسـانی آتـی حاصـل از تمدید، قابل توجه باشد، مخارج تمدید در اصل بیانگر بهای تمام شده تحصیل یک دارایـی نامشهود جدید در تاریخ تمدید خواهد بود.
داراییهای نامشهود با عمر مفید معین
دوره و روش استهلاك
٨٤ . مبلغ استهلاك پذیر دارایی نامشهود با عمر مفید معین باید برمبنایی سیستماتیک طی عمر مفیـد آن مستهلک شود. محاسبه استهلاك باید از زمانی شروع شود که دارایی براي اسـتفاده آمـاده باشد، یعنی زمانی که دارایی در موقعیت و شرایط لازم براي استفاده موردنظر مـدیریت قـرار دارد. محاسبه استهلاك از تاریخ قطع شناخت یا زمانی که دارایـی طبـق اسـتاندارد حسـابداری بخش عمومی (به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد) به عنـوان نگهـداری شـده بـرای فروش طبقه بندي می‌شود، باید متوقف شود. روش استهلاك باید الگوی مصرف منافع اقتصادي یا توان خدمت رسانی آتی مورد انتظار دارایی توسط واحد گزارشگر را منعکس کند. چنانچـه آن الگو به نحو اتکاپذیر قابل تعیین نباشد، باید از روش خط مستقیم استفاده شود. هزینه اسـتهلاك هر دوره باید به عنوان هزینه دوره شناسایی شود، مگر اینکه به موجب این استاندارد یـا سـایر استانداردهای حسابداری بخش عمومی در مبلغ دفتری دارایی دیگر منظور شود.
٨٥ . روشهای متفاوتی را می توان جهت تخصیص سیستماتیک مبلغ استهلاک پذیر یـک دارایـی طی عمر مفید آن بکار گرفت . این روشها شامل خط مستقیم ، نزولی و آحاد تولیـد اسـت . روش مورد استفاده برای دارایی، بـر مبنـای الگـوی مصـرف منـافع اقتصـادی یـا تـوان خدمت رسانی آتی انتخاب می شود و به طور یکنواخـت طـی دوره هـای مختلـف اعمـال می شود مگر اینکه در الگوی مزبور تغییری حاصل شود. چنانچه نتوان الگـوی مصـرف را به‌گونه‌ای اتکاپذیر تعیین کرد، از روش خط مستقیم استفاده می‌شود.
٨٦ . استهلاک‌معمولا به عنوان هزینه شناسایی می شود. با این حـال در برخـی شـرایط ، منـافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی دارایی به جای اینکه منجر به هزینـه شـود، در تولیـد سایر داراییهای واحد گزارشگر جذب می شود. در این موارد، اسـتهلاک بخشـی از بهـای تمام شده این داراییها را تشکیل می دهد و به مبلغ دفتری آنها اضافه می شود. بـرای مثـال استهلاک داراییهای نامشهود مورد استفاده در فرایند تولید، به مبلغ دفتری موجودیها اضافه می‌شود.
ارزش باقیمانده
٨٧ . ارزش باقیمانده یک دارایی نامشهود با عمر مفید معین باید صفر فرض شود مگر اینکه:
الف. شخص ثالثی خرید دارایی را با قیمت مشخص در پایان عمر مفید آن تعهـد کـرده باشد؛ یا
ب . ارزش باقیمانده را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازهگیری کرد.
٨٨ . مبلغ استهلاک‌پذیر یک دارایی نامشهود با عمر مفید معین پس از کسر ارزش باقیمانـده آن تعیین می شود. وجود ارزش باقیمانده متضمن این است که واحـد گزارشـگر انتظـار دارد دارایی نامشهود را قبل از پایان عمر اقتصادی آن واگذار کند.
٨٩ . ارزش باقیمانده یک دارایی نامشهود برمبنای مبلغ قابـل بازیافـت ناشـی از واگـذاری آن برآورد می شود. این مبلغ، در تاریخ برآورد، برمبنای قیمت فروش دارایی مشابهی که عمـر مفید آن خاتمه یافته و تحت شرایط مشابهی مورد استفاده قرار گرفته است، تعیین می شود. ارزش باقیمانده یک دارایی نامشهود باید حداقل در پایان هر سال مالی بـازنگری شـود و هرگونه تغییر باید به عنوان تغییر در برآوردهای حسابداری محسوب شود.
بررسی دوره و روش استهلاك
٩٠ . دوره و روش استهلاك یک دارایی نامشهود با عمر مفید معین باید حداقل در پایان هر سال مالی بازنگری شود. چنانچه تفاوت قابل ملاحظه اي بین عمر مفید برآوردی جدید و برآوردهای قبلـی وجود داشته باشد، دوره استهلاك باید تغییر یابد. در صورتی که تغییر قابل ملاحظه‌اي در الگـوی جریان منافع اقتصادی یا توان خدمت‌رسانی آتی مورد انتظار دارایی مربوط صورت پذیرد، روش استهلاك باید تغییر کنـد تـا مـنعکس کننـده الگـوی جدیـد باشـد. ایـن تغییـرات بایـد طبـق استانداردهای حسابداری بخش عمومی شـماره ١٠ بـا عنـوان رویـه‌هـای حسـابداری، تغییـر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات به‌عنوان تغییر در برآوردهای حسابداری محسوب شود.
٩١ . طی عمر یک دارایی نامشهود ممکن است مشخص شود که برآورد عمر مفید آن نامناسـب است . برای مثال ممکن است مخارج بعدی که وضعیت یک دارایی نامشهود را به سـطحی بالاتر از عملکرد استاندارد ارزیابی شده قبلی آن ارتقا داده است، موجب افزایش عمر مفید آن دارایی شود. همچنین شناخت زیان کاهش ارزش ممکن است نمایانگر نیـاز بـه تغییـر دوره استهلاک باشد.
٩٢ . با گذشت زمان ممکن است الگوی جریان منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی مورد انتظار دارایی نامشهود به واحـد گزارشگر تغییر کند. برای مثال ممکن است مشخص شود که روش نزولی مناسب تر از روش خط مستقیم است. در مثال دیگـر، اسـتفاده از حقـوق ناشی از یک امتیاز ممکن است تا زمان تکمیل سایر اجزای تشکیل دهنده یک پروژه واحد گزارشگر به تعویق افتد. در این مورد منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی دارایی ممکـن است تا دوره‌های بعدی کسب نشود.
داراییهای نامشهود با عمر مفید نامعین
٩٣ . دارایی نامشهود با عمر مفید نامعین نباید مستهلک شود.
٩٤ . واحـد گزارشگر باید آزمون کاهش ارزش دارایی نامشهود بـا عمـر مفیـد نـامعین را از طریـق مقایسه میزان خدمات قابل بازیافت، مبلغ بازیافتنی با مبلغ دفتري آن در مقاطع زیر انجام دهد:
الف. به صورت سالانه؛ و
ب . هنگامی که شواهدي درخصوص کاهش ارزش دارایی نامشهود وجود داشته باشد.
بررسی عمر مفید
٩٥ . عمر مفید دارایی نامشهودي که مستهلک نمی شود باید در هر دوره بررسی شـود تـا اطمینـان حاصل گردد رویدادها و شرایط همچنان از نامعین بودن عمر مفید آن دارایی پشتیبانی می کنند. در غیر این صورت، تغییر در ارزیابی عمر مفید از نامعین بـه معـین بایـد طبـق اسـتانداردهاي حسابداري بخش عمومی شماره ١٠ به عنوان تغییر در برآورد حسابداري محسوب شود.
٩٦ . ارزیابی مجدد عمر مفید یک دارایی نامشهود از نامعین به معین، بیانگر آن است که ارزش دارایی ممکن است کاهش یافته باشد. درنتیجه، واحد گزارشگر برای تعیین کـاهش ارزش دارایی، الزامات کاهش ارزش داراییها را بکارمی‌گیرد.
زیان کاهش ارزش
٩٧ . واحد گزارشگر برای تعیین کاهش ارزش دارایـی نامشـهود، همـان الزامـات منـدرج در استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٥ را بکارمی‌گیرد. در استاندارد یاد شـده نحـوه تشخیص یک دارایی مشمول کاهش ارزش، تعیین میزان خدمات قابل بازیافـت یـا مبلـغ بازیافتنی آن، و زمان شناسایی زیان کاهش ارزش یا برگشت زیان کـاهش ارزش مربـوط تشریح شده است.
برکناري و واگذاري
٩٨ . یک قلم دارایی نامشهود در زمان واگذاری (شامل واگذاری از طریق عملیـات غیرمبادلـه‌ای) یـا هنگامی که هیچ گونه منافع اقتصادی یا توان خدمت رسانی آتی از بکارگیری یا واگذاری آن انتظار نمی‌رود، باید با رعایت قوانین و مقررات از صورت وضعیت مالی حذف شود.
٩٩. سود یا زیان ناشی از حذف یک دارایی نامشهود که معادل تفاوت عواید خالص حاصل از واگذاری و مبلغ دفتري دارایی است، باید در زمان حذف در صورت تغییرات در وضعیت مـالی شناسـایی شود. مگر در رابطه با فروش و اجاره مجدد که رعایت استاندارد حسابداری شماره ٢١ با عنوان حسابداری اجارهها الزامی می‌باشد.
١٠٠. واگذاری دارایی نامشهود، ممکن اسـت بـه روشـهای گونـاگون (ماننـد فـروش، اجـاره سرمایه ای یا از طریق عملیات غیرمبادله ای) صورت گیرد. جهت تعیـین تـاریخ واگـذاری دارایی، واحد گزارشگر از معیارهای شناسایی درآمد حاصل از فروش کالا طبق استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٤ با عنـوان درآمـد حاصـل از عملیـات مبادلـه اي اسـتفاده می کند. برای فروش و اجاره مجدد داراییهای نامشهود، استاندارد حسـابداری شـماره ٢١ با عنوان حسابداری اجارهها بکار گرفته می‌شود.
١٠١. در صورتی که واحد گزارشگر طبق معیارهای شناخت مندرج در این اسـتاندارد، مخـارج جایگزینی بخشی از یک دارایی نامشهود را به مبلغ دفتری آن اضـافه کنـد، مبلـغ دفتـری بخش جایگزین شده حذف می شود. چنانچه واحد گزارشگر نتوانـد مبلـغ دفتـری بخـش جایگزین شده را تعیین کند، ممکن است از مخارج جایگزینی به عنوان شاخص بهای تمام شده بخش جایگزین شده در زمان تحصیل یا ایجاد در درون واحد گزارشگر استفاده کند.
١٠٢. مابه ازای دریافتنی حاصل از واگذاری یک دارایی نامشهود، به ارزش منصفانه آن شناسایی می شود. اگر دریافت مابه ازای ناشی از واگذاری به دوره های آینده موکول شود، مابـه ازای دریافتنی معادل قیمت نقدی آن شناسایی می شود. تفاوت بین مبلغ اسمی و معـادل قیمـت نقدی مابه‌ازای قابل دریافت، به عنوان درآمد شناسایی می‌شود.
١٠٣. محاسبه استهلاک دارایی نامشهود با عمر مفید معین، در صورت عدم استفاده از آن متوقف نمی گردد، مگر اینکه دارایی به طور کامل مستهلک شده باشد یا طبق استاندارد حسابداری شماره٣١ با عنوان داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فـروش و عملیـات متوقـف شـده، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنـوان نگهـداری شـده بـرای فـروش طبقه‌بندی شده باشد.
افشا
١٠٤ . واحد گزارشگر باید موارد زیر را به تفکیک داراییهاي نامشهود ایجاد شده در واحـد گزارشـگر و سایر داراییهاي نامشهود در صورتهاي مالی افشا کند :
الف. معین یا نامعین بودن عمر مفید و در صورت معین بودن، عمر مفید یا نرخهای اسـتهلاك بکار رفته؛
ب . روش استهلاك داراییهای نامشهود با عمر مفید معین؛
پ . ناخالص مبلغ دفتری، استهلاك انباشته و کاهش ارزش انباشته در ابتدا و انتهای دوره؛
ت . اقلامی از صورت تغییرات در وضعیت مالی که شامل هرگونه استهلاك و کـاهش ارزش دارایی نامشهود می‌باشد.
ث . صورت تطبیق مبلغ دفتری، در ابتدا و انتهاي دوره که بر حسب مورد نشان دهنده موارد زیر باشد :
-اضافات، به تفکیک ایجاد شده در درون واحد گزارشگر و سایر داراییها نامشهود؛
-داراییهایی که طبق استاندارد حسابداري شماره ٣١، به طور مستقل یا در قالـب یـک مجموعه واحد، به عنوان نگهداري شده براي فروش یا طبقه‌بندي شده است؛
-زیان کاهش ارزش شناسایی شده در صورت تغییرات در وضعیت مالی؛
-برگشت زیانهاي کاهش ارزش قبلی در صورت تغییرات وضعیت مالی؛
-افزایش یا کاهش ناشی از تجدید ارزیابی؛
-استهلاك دوره؛
-خالص تفاوتهای ارزی ناشی از تسعیر صورتهای مالی یک عملیات خارجی؛
-سایر تغییرات در مبلغ دفتری طی دوره.
١٠٥ . هرطبقه از داراییهای نامشهود شامل گروهی از داراییهـا بـا ماهیـت و کـاربرد مشـابه در عملیات واحد گزارشگر است. نمونه این طبقات جداگانه به قرار زیر است:
الف. حق تألیف، حق اختراع و سایر جوازهای صنعتی، ارائه خدمات و بهره‌برداری؛
ب . حق امتیاز و فرانشیز؛
پ . نرم‌افزار رایانه‌ای؛
ت . فرمولها، مدلها و طرحها؛ و
ث . داراییهای نامشهود در جریان ایجاد.
ج . علائم و نام تجاری
چنانچه ادغام طبقات ذکر شده در بالا در طبقات کلـی تـر یـا بـرعکس ارائـه آنهـا در طبقـاتی تفصیلی‌تر منجر به اطلاعات مربوط‌تری شود، ادغام یا تجزیه طبقات فوق ضروری است.
١٠٦. عــلاوه بــر اطلاعــات خواســته شــده در بنــد ١٠٤ (ث)،واحــد گزارشــگر طبــق استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ٥، اطلاعات مرتبط با دارایی نامشـهودی را کـه کاهش ارزش داشته است، افشا می‌کند.
١٠٧. واحد گزارشگر ماهیت و میزان تغییر در برآورد حسابداری را که اثر بـا اهمیتـی بـر دوره جاری داشته یا انتظار می رود اثر با اهمیتی بر دوره های بعدی داشته باشد، طبق اسـتاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ١٠ افشا می‌کند. چنین افشایی ممکـن اسـت از تغییـر در عمر مفید، روش استهلاک یا ارزش باقیمانده، ناشی شود.
١٠٨ . واحد گزارشگر باید موارد زیر را نیز افشا کند:
الف. برای دارایی نامشهود با عمر مفید نامعین، مبلغ دفتری آن دارایی و دلایل نـامعین بـودن عمر مفید. واحد گزارشگر باید مهمترین عوامل مؤثر در تعیـین اینکـه دارایـی نامشـهود مزبور عمر مفید نامعین دارد را افشا کند.
ب . شرحی از داراییهای نامشهود عمده به‌همراه مبلغ دفتری و عمر مفید باقیمانده آن.
پ . براي داراییهای مشهود تحصیل شده از طریق عملیات غیرمبادله ای که در ابتدا به ارزش منصفانه شناسایی شده اند (بندهای ٣١ و ٣٢)
-ارزش منصفانه این داراییها در زمان شناسایی اولیه؛
-مبلغ دفتری؛ و
-روش شناسایی بعد از شناخت اولیه (بهای تمام شده یا تجدید ارزیابی).
ت. مبلغ دفتری داراییهای نامشهودی که مالکیت آنهـا محـدود شـده و نیـز مبلـغ دفتـری داراییهای نامشهودی که در وثیقه بدهیهاست.
ث . مبلغ تعهدات مربوط به تحصیل داراییهای نامشهود.
١٠٩. در صورت وجود عواملی که نقش مهمی در نامعین بودن عمر مفید یک دارایـی نامشـهود دارند، فهرست این عوامل طبق بند ٧٧ باید افشا شود.
داراییهای نامشهود اندازه گیری شده براساس روش تجدید ارزیابی
١١٠ . چنانچه داراییهای نامشهود به مبلغ تجدید ارزیابی انعکاس یابد، واحد گزارشگر باید موارد زیر را افشا کند:
الف. برای هر طبقه از داراییهای نامشهود:
-تاریخ تجدید ارزیابی؛
-مبلغ دفتری داراییهای تجدید ارزیابی شده؛ و
-مبلغ دفتری داراییها براساس روش بهای تمام شده با فرض عدم تجدید ارزیابی؛
ب.مبلغ مازاد تجدید ارزیابی داراییها در آغاز و پایان دوره به‌گونه‌ای که تغییـرات طـی دوره را نشان دهد؛
پ. روشها و مفروضات عمده بکار گرفته شده در برآورد ارزش منصفانه داراییها؛ و
ت. دوره تناوب تجدید ارزیابی.
١١١ .در برخی موارد ممکن است برای مقاصد افشا، تجمیع طبقات داراییهای تجدیـد ارزیـابی شده ضرورت یابد. با این حال تجمیع طبقات داراییهای نامشهود کـه براسـاس روشـهای متفاوت بهای تمام شده و تجدید ارزیابی اندازهگیری شده است، مجاز نمی‌باشد.
مخارج تحقیق و توسعه
١١٢ . واحد گزارشگر باید مخارج تحقیق و توسعه اي را که طی دوره به عنوان هزینـه شناسـایی شـده است، افشا کند.
سایر اطلاعات
١١٣ . واحد گزارشگر می‌تواند اطلاعات زیر را نیز افشاء کند ولی الزامی نیست:
الف.شرح داراییهای نامشهودی که کـاملا مسـتهلک شـده اسـت ولـی هنـوز اسـتفاده می‌شود؛ و
ب . شرح مختصری از داراییهای نامشهودی که تحت کنترل واحد گزارشـگر اسـت امـا به دلیل عدم احراز معیارهای شناخت داراییهای نامشهود شناسایی نشده است.
تاریخ اجرا
١١٤ . الزامــات ایــن اســتاندارد در مــورد کلیــه صــورتهای مــالی کــه دوره مــالی آنهــا از تــاریخ اول فروردین ١٣٩٥ و بعد از آن شروع می‌شود، لازمالاجراست.
اشتراک های پیشنهادی
1 ماهه
دسترسی به اطلاع رسانی بخشنامه
حقوق و دستمزد
استهلاک
اشتراک گزاری پیامک بخشنامه
دسترسی به تحلیل بخشنامه
دسترسی به علاقه مندی
مشاوره مالیاتی
درخواست بخشنامه
300,000تومان
1 ماهه
دسترسی به اطلاع رسانی بخشنامه
حقوق و دستمزد
استهلاک
اشتراک گزاری پیامک بخشنامه
دسترسی به تحلیل بخشنامه
دسترسی به علاقه مندی
مشاوره مالیاتی
درخواست بخشنامه
700,000تومان