استانداردهای حسابداری بخش عمومی (دولتی)
رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری (استاندارد 14)
آخرین اصلاحات: 1403/09/03
استاندارد حسابداری بخش عمومی شماره ١٤
رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری
ردیف | فهرست مندرجات | شماره بند |
---|---|---|
0 | هدف | ١ |
1 | دامنه کاربرد | ٢ |
2 | تعاریف | ٣ |
3 | تأیید صورتهای مالی | ٥ـ٤ |
4 | شناخت و اندازهگیری | ١٠-٦ |
4-1 | رویدادهای تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری | ٨ـ٧ |
4-2 | رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری | ١٠ـ٩ |
5 | تداوم فعالیت | ١٨ـ١١ |
5-1 | تجدید ساختار | ١٩ |
6 | افشا | ٢٥ـ٢٠ |
6-1 | افشای تاریخ تأیید صورتهای مالی | ٢١ـ٢٠ |
6-2 | به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ گزارشگری | ٢٣ـ٢٢ |
6-3 | افشای رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری | ٢٥ـ٢٤ |
7 | تاریخ اجرا | ٢٦ |
هدف
١ . هدف این استاندارد تعیین الزامات زیر است:
الف . مواردی که واحد گزارشگر باید صورتهای مالی خود را بابت رویدادهای پـس از تـاریخ گزارشگری تعدیل کند؛ و
ﺏ.اطلاعاتی که واحد گزارشگر باید درباره تاریخ تأیید صورتهای مالی و رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری افشا نماید.
طبق این استاندارد، چنانچه رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری بیانگر نامناسب بودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد گزارشگر نباید صورتهای مالی خود را برمبنای تداوم فعالیت تهیه کند.
دامنه کاربرد
٢. این استاندارد باید برای حسابداری و افشای رویدادهاي پس از تاریخ گزارشگری به کار گرفته شود.
تعاریف
٣ . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
•رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری: رویـدادهاي مطلـوب و نـامطلوبی اسـت کـه بـین تـاریخ گزارشگری و تاریخ تأیید صورتهای مالی رخ می دهد. ایـن رویـدادها را مـی تـوان بـه دو گـروه طبقهبندی کرد:
الف. رویدادهای تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری : رویدادهایی که شواهدی در مـورد شـرایط موجـود در تاریخ گزارشگری فراهم میکند؛ و
ب . رویدادهاي غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری: رویدادهایی که بیـانگر شـرایط ایجـاد شـده پـس از تاریخ گزارشگری است.
•تاریخ گزارشگری: آخرین روز دوره گزارشگری است کـه صـورتهای مـالی بـه آن دوره مربـوط میشود.
•تاریخ تأیید صورتهای مالی: تاریخی است که صورتهای مالی در آن تاریخ، توسط مقام یـا مقامـاتی که مسئول نهایی کردن آن صورتهای مالی برای انتشار است، تأیید میشود.
تأیید صورتهای مالی
٤. به منظور تعیین اینکه کدام رویدادها تعریف رویـدادهای پـس از تـاریخ گزارشـگری را احـراز می کند، باید تاریخ گزارشگری و تاریخ تأیید صورتهای مالی تعریف شـود. تـاریخ گزارشـگری آخرین روز دوره گزارشگری است که صورتهای مالی به آن دوره مربوط می شود. تـاریخ تأییـد تاریخی است که صورتهای مالی در آن تاریخ، توسط مقام یا مقاماتی که مسئول نهایی کردن آن صورتهای مالی برای انتشار است، تأیید می شود. اظهار نظر حسابرس نسبت بـه ایـن صـورتهای مالی نهایی شده، ارایه می شود. رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری تمام رویدادهای مطلـوب و نامطلوبی است که بین تاریخ گزارشگری و تاریخ تأیید صورتهای مالی برای انتشار رخ میدهد.
٥. فرایند تهیه و تأیید صورتهای مالی ممکن است برای واحدهای گزارشگر مختلف، متفاوت باشد. این مطلب به ماهیت واحد گزارشگر، ساختار راهبری واحد گزارشگر، الزامات قانونی مرتبط بـا واحد گزارشگر و رویه های مربوط به تهیه و نهایی کردن صورتهای مالی بستگی دارد. مسـئولیت تأیید صورتهای مالی با بالاترین مقام دستگاه اجرایی مربوط و یا مقام مجاز از طـرف او و مقـام مالی قانونی مربوط است. مسئولیت تهیه صورتهای مالی تلفیقی دولت به عنوان یک مجموعه بـر عهده وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأیید آن با رئیس قوه مجریه میباشد.
شناخت و اندازه گیری
٦ . در دوره بین تاریخ گزارشگری و تاریخ تأیید صـورتهای مـالی، مقامـات دولتـی ممکـن اسـت مصوباتی را در ارتباط با موارد خاصی اعلام کنند. تلقی اینگونه مصوبات اعلام شده دولت بـه عنوان رویدادهای تعدیلی به موضوعات زیر بستگی دارد:
الف . آیا این موارد، اطلاعات بیشتری را درباره شرایط موجـود در تـاریخ گزارشـگری فـراهم میکند یا خیر؛ و
ﺏ.آیا در خصوص تحقق این موارد شواهد کافی وجود دارد یا خیر.
در بیشتر موارد اعلام مقاصد دولت منجر به شناسایی رویدادهای تعدیلی نمی شود، بلکه اغلب به عنوان رویدادهای غیرتعدیلی، افشا میشود.
رویدادهای تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری
٧ . واحد گزارشگر باید به منظور انعکاس رویدادهاي تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.
٨ . موارد زیر نمونههایی از رویدادهای تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری است که واحد گزارشگر را ملزم می کند تا مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی را تعدیل یا اقلامی را شناسایی کنـد کـه قبلا شناسایی نشده است:
الف . حل و فصل یک دعوای حقوقی پس از تاریخ گزارشگری که وجـود تعهـد فعلـی واحـد گزارشگر در تاریخ گزارشگری را تأیید می کند. واحد گزارشگر هر نوع ذخیـره شناسـایی شده قبلی مربوط را طبق استاندارد حسابداری بخش عمومی شـماره ٨ بـا عنـوان ذخـایر، بدهیهاي احتمالی و داراییهاي احتمالی تعدیل کرده و یا ذخیره جدیدی را شناسایی مـیکنـد. واحد گزارشگر نباید تنها به افشای بدهی احتمالی ناشی از حل و فصل دعـوای حقـوقی فوق اکتفا کند، زیرا حل و فصل دعوای یاد شده شواهد اضافی مبنی بر لزوم تعدیل ذخیره را در تاریخ گزارشگری تأیید میکند؛
ﺏ.اطلاعات دریافتی پس از تاریخ گزارشگری بیانگر آن باشد که ارزش یک دارایی در تاریخ گزارشگری کاهش یافته یا مبلغ زیان کاهش ارزش شناسایی شده قبلـی بـرای آن دارایـی نیازمند تعدیل است، برای مثال:
١. ورشکستگی یک بدهکار که پس از تاریخ گزارشگری رخ مـی دهـد، معمـولا مویـد وجود زیان در مورد یـک حسـاب دریـافتنی در تـاریخ گزارشـگری اسـت و واحـد گزارشگر لازم است مبلغ دفتری حسابهای دریافتنی را تعدیل کند؛ و
٢. فروش موجودیها پس از تاریخ گزارشگری ممکن است شواهدی دربـاره خـالص ارزش فروش آنها در تاریخ گزارشگری فراهم کند؛
ﭖ.مشخص شدن بهای تمام شده داراییهای خریداری شده یا عواید حاصل از فروش داراییها پس از تاریخ گزارشگری، چنانچه معاملات قبل از تاریخ گزارشگری انجام شده باشد؛
ﺕ.مبلغ درآمد وصولی طی دوره گزارشگری، که باید با واحد دیگری تسـهیم شـود، پـس از دوره گزارشگری مشخص شود؛
ﺙ.تعیین مبلغ پرداختهای مربوط به پاداش عملکرد به کارکنان پس از تاریخ گزارشـگری، در صورتی که واحد گزارشگر در تاریخ گزارشگری تعهد فعلی قانونی یا عرفی بـرای چنـین پرداختهایی، درنتیجه رویدادهای قبل از تاریخ مذکور داشته باشد؛ و
ﺝ.کشف موارد تقلب یا اشتباهی که حاکی از نادرست بودن صورتهای مالی است.
رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری
٩ . واحد گزارشگر نباید به منظور انعکاس رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری، مبالغ شناسـایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.
١٠ . موارد زیر نمونه هایی از رویدادهای غیر تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری است:
الف. کاهش ارزش منصفانه دارایی بین تاریخ گزارشـگری و تـاریخ تأییـد صـورتهای مـالی، درصورتی که واحد گزارشگر روش تجدید ارزیابی را در مورد داراییهـای ثابـت مشـهود پذیرفته باشد. کاهش ارزش منصفانه معمولا بـه وضـعیت دارایـی در تـاریخ گزارشـگری مربوط نمی شود، بلکه منعکس کننده شرایطی است که پس از آن تاریخ ایجـاد شـده اسـت. بنابراین واحد گزارشگر با وجود استفاده از روش تجدید ارزیابی، مبالغ شناسایی شده بابـت آن دارایی را در صورتهای مالی خود تعدیل نمی کند. همچنین، واحد گزارشگر مبالغ افشا شده در مورد آن دارایی را در تاریخ گزارشگری بهروز نمـی کنـد، اگرچـه ممکـن اسـت براساس الزامات مندرج در بند ٢٣ اطلاعات بیشتری را افشا کند؛ و
ﺏ.چنانچه واحد گزارشگری که متصدی برنامههای ارائه خدمات عمومی خاص است، پس از تاریخ گزارشگری اما پیش از تاریخ تأیید صورتهای مالی، تصمیم به توزیع مستقیم یا غیر مستقیم مزایای اضافی برای مشمولین این برنامهها بگیرد. این واحد گزارشگر هزینه های شناسایی شده در صورتهای مالی دوره جاری خود را تعدیل نمیکند، بلکه بر اساس بند ٢٣ این مزایای اضافی ممکن است به عنوان رویدادهای غیر تعدیلی، افشا شود.
تداوم فعالیت
١١ . تعیین مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت مستلزم ارزیابی توسط هر واحد گزارشگر اسـت. هر چند که این ارزیابی برای کل دولت مربوط تلقی نمیشود. به عنوان مثال، یک واحـد دولتـی ممکن است به علت اینکه دولت تصمیم به انتقال فعالیتهای آن به واحد دولتی دیگری می گیـرد، دیگر تداوم فعالیت نداشته باشد. با این حال این تجدید ساختار اثری بر ارزیابی تـداوم فعالیـت خود دولت ندارد.
١٢ . چنانچه پس از تاریخ گزارشگری، انحلال واحد گزارشگر یا توقف فعالیتهای آن توسط ارکـان صـلاحیتدار اعلامشود، یا اینکه واحد گزارشگر عملا ناگزیر به انجام این امر گردد، صـورتهای مـالی نبایـد برمبنـای تداوم فعالیت تهیه شود.
١٣ . در ارزیابی مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت برای واحـد گزارشگر، اشخاص مسئول تهیه صورتهای مالی و یا ارکان اداره کننده باید عوامل زیادی را در نظر بگیرند. ایـن عوامـل شـامل قوانین و مقررات جدید، عملکرد جاری و مورد انتظار آن واحد، هرگونه تجدید سـاختار اعـلام شده و بالقوه واحدهای سازمانی، احتمال استمرار تأمین مالی توسط دولت و در صـورت لـزوم، منابع تامین مالی جایگزین است.
١٤ . به طور کلی در موردواحدهایی که عملیات آنها اساساً از طریق بودجه تـأمین مـالی مـیشـود، موضوع تداوم فعالیت تنها زمانی مورد تردید قرار میگیرد که دولت قصد خود را بـرای توقـف تامین مالی آن واحد اعلام کند.
١٥ . برخی واحدهای گزارشگر، ناگزیر از تأمین مالی تمام یا بخش قابل توجهی از وجوه خود بوده و باید بهای تمام شده کالا و خدمات را از طریق استفاده کننـدگان بازیافـت کننـد. بـرای چنـین واحدهایی روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی پس از تاریخ گزارشگری، ممکن اسـت بیانگر لزوم ارزیابی مناسب بودن فرض تداوم فعالیت باشد.
١٦ . چنانچه کاربرد فرض تداوم فعالیت دیگر مناسب نباشد، واحد گزارشگر باید این موضـوع را در صورتهای مالی خود منعکس کند. اثر چنین تغییری به شرایط خـاص واحـد گزارشـگر بسـتگی دارد. اینکه آیا عملیات آن به واحد دیگری منتقل شده، فروخته شده یا آن واحد منحل شده است یا خیر، نمونههایی از این شرایط خاص است. در این شرایط، تعیین لزوم تغییر در ماهیت، نوع و مبلغ دفتری داراییها و بدهیها مستلزم اعمال قضاوت است.
١٧ . زمانی که کاربرد فرض تداوم فعالیت دیگر مناسب نباشد، باید بررسی گردد که آیا تغییر شـرایط منجر به ایجاد بدهیهای اضافی یا اعمال شروطی در قراردادهای بدهی میشود که سبب تغییر در طبقه بندی بدهی خاص به عنوان بدهیهای جاری شود یا خیر.
١٨. در شرایط زیر، افشا الزامی است:
الف) صورتهای مالی بر مبنای تداوم فعالیت تهیه نشده باشد. در این صورت این مطلب به همراه مبنای تهیه صورتهای مالی و دلیل این که چرا واحد گزارشگر، به عنوان یک واحـد دارای تداوم فعالیت در نظر گرفته نشده است، باید افشا شود.
ب) اشخاص مسئول تهیه صورتهای مالی از رویدادها یا شرایطی آگاه باشـند کـه نسـبت بـه توانایی واحد گزارشگر برای تداوم فعالیت تردید اساسی ایجاد می کند. این رویدادها یـا شرایط ممکن است پس از تاریخ گزارشگری ایجاد شود. چنین تردیدهایی باید افشا گردد.
تجدید ساختار
١٩ . چنانچه تجدید ساختار اعلام شده پس از تاریخ گزارشگری، تعریف رویداد غیرتعدیلی را احراز کند، براساس این استاندارد باید افشای مناسبی در ارتباط با آن انجام شود. در غیـر اینصـورت، رهنمود در خصوص شناخت ذخایر مرتبط با تجدید ساختار، در اسـتاندارد حسـابداری بخـش عمومی شماره ٨ درج شده است. در صورتی که تجدید سـاختار مسـتلزم واگـذاری قسـمتی از واحد گزارشگر باشد، این موضوع به تنهایی تردیدی درباره توانایی واحد گزارشگر بـرای ادامـه فعالیت به وجود نمیآورد. با این حال، هنگامیکه تجدید سـاختار اعـلام شـده پـس از تـاریخ گزارشگری به این معنا باشد که واحد گزارشگر دیگر تـداوم فعالیـت نـدارد، در ایـن صـورت ماهیت، نوع و میزان داراییها و بدهیهای شناسایی شده ممکن است تغییر کند.
افشا
افشای تاریخ تأیید صورتهای مالی
٢٠. واحد گزارشگر باید تاریخ تأیید صورتهای مالی و اشخاص تأیید کننده را افشا کند.
٢١ . از آن جایی که رویدادهای پس از تاریخ تأیید در صورتهای مالی گزارش نمیشود، آگاهی از این تاریخ برای استفاده کنندگان حائز اهمیت است.
به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ گزارشگری
٢٢. چنانچه واحد گزارشگر پس از تاریخ گزارشگري ولی پیش از تاریخ تأیید صورتهاي مالی، درباره شرایط موجود در تاریخ گزارشگری اطلاعاتی کسب کند، باید موارد افشای مربوط به این شرایط را باتوجه به اطلاعات جدید به روز کند.
٢٣. در برخی موارد ضرورت دارد که واحد گزارشگر براساس اطلاعات دریافتی پس از تاریخ گزارشگری اما پیش از تاریخ تأیید صورتهای مالی، موارد افشا در صورتهای مالی خود را به روز کند، حتی اگر اطلاعات مزبور بر مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی واحد گزارشگر تاثیر نداشته باشد. به عنوان مثال، چنانچه پس از تاریخ گزارشگری شواهدی درخصوص بدهی احتمالی موجود در تاریخ گزارشگری فراهم شود، واحد گزارشگر باید علاوه بر بررسی لزوم شناسایی یا تعدیل ذخیره، موارد افشا درباره بدهی احتمالی را باتوجه به شواهد مذکور، به روز کند.
افشای رویدادهای غیر تعدیلی پس از تاریخ گزارشگری
٢٤ . چنانچه رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری با اهمیت باشد، عـدم افشـاي آنهـا مـیتوانـد برتصمیمات استفاده کنندگان که برمبناي صورتهای مالی اتخاذ می شود، تاثیر بگذارد. واحـد گزارشـگر باید اطلاعات زیر را برای هر گروه با اهمیت از رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشـگری افشـا کند:
الف . ماهیت رویداد، و
ب . برآوردی از اثر مالی آن، یا بیان اینکه انجام چنین برآوردی امکانپذیر نیست.
٢٥ . موارد زیر نمونههایی از رویدادهای غیرتعدیلی پس از تاریخ گزارشگری است کهعموما منجر به افشا میشود:
الف) کاهش غیرعادی عمده در ارزش داراییهایی که به ارزش منصـفانه نشـان داده مـیشـود، زمانی که این کاهش به شرایط داراییها در تاریخ گزارشگری مربوط نبوده، بلکه به شرایط ایجاد شده پس از آن تاریخ مرتبط باشد؛
ب) واحد گزارشگر پس از تاریخ گزارشگری در مورد ارایه یا توزیع مستقیم یا غیر مستقیم مزایای اضافی قابل توجه به مشمولین برنامههای خدمات عمومی خاص تصمیم گیری کند و این مزایای اضافی بر واحد گزارشگر اثر عمده داشته باشد؛
پ) تحصیل یا واگذاری واحد تحت کنترل عمده یا برون سپاری تمام یـا بخـش قابـل توجـه فعالیتهایی که در حال حاضر توسط واحـد گزارشـگر انجـام مـی شـود، پـس از تـاریخ گزارشگری؛
ت) اعلام طرح توقف عملیات یا برنامه اصلی، واگذاری داراییها یا تسویه بدهیهای مربوط به آن عملیات یا برنامه، یا انعقاد قرارداد برای فروش داراییها و یا تسویه بدهیهای مربوط؛
ث) خرید یا واگذاری عمده داراییها؛
ج) وارد شدن خسارت عمده به یکی از ساختمانهای واحد گزارشگر بر اثر آتش سوزی پس از تاریخ گزارشگری؛
چ) اعلام یا شروع اجرای تجدید ساختار عمده (به استاندارد حسابداری بخش عمومی شـماره٨ مراجعه شود)؛
ح) وضع قانونی جدید در ارتباط با بخشودگی تسهیلات واحدهای گزارشگر یا افراد به عنوان بخشی از یک برنامه؛
خ) تغییرات عمده غیرمتعارف در قیمت داراییها یا نرخ مبادله ارز پس از تاریخ گزارشگری؛
د) ایجاد تعهدات یا بدهیهای احتمالی عمده، برای مثال از طریق صدور ضمانت نامـه پـس از تاریخ گزارشگری؛ و
ز) دعوای حقوقی عمده کهصرفاً ناشی از رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری باشد.
تاریخ اجرا
٢٦. الزامات این استاندارد در مورد کلیه صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ اول فـروردین ١٣٩٧ و پس از آن شروع می شود، لازم الاجراست.