استانداردهای حسابداری ایران
حسابداری کمکهای بلاعوض دولت (استاندارد 10)
آخرین اصلاحات: 1403/09/03
استاندارد حسابداری
شماره ١٠ حسابداری کمکهای بلاعوض دولت
ردیف | فهرست مندرجات | شماره بند |
---|---|---|
0 | دامنه کاربرد | ٢ - ١ |
1 | تعاریف | ٤ - ٣ |
2 | ماهیت کمکهای بلاعوض دولت | ٧ - ٥ |
3 | شناخت کمکهای بلاعوض دولت | ١٨ - ٨ |
4 | کمکهای بلاعوض غیرپولی | ١٩ |
5 | نحوه انعکاس کمکهای بلاعوض دولت در ترازنامه | ٢١ - ٢٠ |
6 | نحوه انعکاس کمکهای بلاعوض دولت درصورت سود و زیان | ٢٢ |
7 | سایر موارد افشا | ٢٦ - ٢٣ |
8 | تاریخ اجرا | ٢٧ |
9 | مطابقت با استانداردهای بینالمللی حسابداری | ٢٨ |
10 | پیوست: فهرست کمکهای بلاعوض دولت و نحوه حسابداری آن |
این استاندارد باید باتوجه به ”مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری“ مطالعه و بکار رفته شود.
دامنـه کاربرد
١ . این استاندارد باید براي حسابداری کمکهای بلاعوض دولت و سایر اشکال کمکهـای دولتـی بکـار گرفته شود.
٢ . الزامات این استاندارد، همچنین می تواند به عنوان بهترین الگوی عمل حسابداری کمکهای بلاعوض و سایر اشکال کمک دریافتی از منابع غیر دولتی مورد استفاده قرار گیرد.
تعاریف
٣ . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
•دولت : متشکل است از وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، نهادها و ارگانهای دولتـی ، شـرکتهایی که بیش از ٥٠% سرمایه آنها متعلق به دولت است و سایر مؤسساتی که بـه موجـب قـوانین موضوعه، دولتی شناخته میشود.
•درآمد عملیاتی: عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سرمایه ، بجـز مـوارد مـرتبط بـا آورده صاحبان سرمایه، که از فعالیتهاي اصلی و مستمر واحد تجاري ناشی شده باشد.
•کمک دولت : عبارت از عملیاتی است که توسط دولت بـه منظـور فـراهم کـردن مزیتهـای اقتصادی برای یک واحد تجاری یا گروهی مشخص از واحدهای تجاری در چارچوب قـوانین و مقررات معین انجام میشود. از لحاظ مقاصد ایـن اسـتاندارد، مزیتهـایی کـه تنهـا بـه طـور غیرمستقیم و از طریق انجام عملیات مؤثر بر شرایط عمومی تجاری فراهم مـیشـود، ماننـد تدارك امکانات زیربنایی در مناطق در حال توسعـه یا تحمیـل محدودیتهای تجـاری بر رقبـا، جزء کمکهاي دولت محسوب نمیگردد.
•کمکهای بلاعوض دولت : عبارت است از کمکهای دولت به شکل انتقال دارایی به واحد تجاری یا جلوگیری از خروج آن از واحد تجاری در قبال رعایت برخی شرایط ، درگذشـته یـا آینـده ، مربوط به فعالیتهای واحد تجاری . آن گروه از کمکهای دولت که تعیـین ارزش آنهـا بـه نحـو معقولی امکان پذیر نیست و همچنین معاملات واحـد تجـاري بـا دولـت کـه نتـوان آنهــا را از فعالیتهای عادی واحد تمیز داد، جزء کمکهای بلاعوض دولت محسوب نمیشود.
•ارزش منصفانه : مبلغی است که خریداری مطلع و مایل و فروشنده اي مطلع و مایل می توانند در معامله ای حقیقی و در شرایط عادی ، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور با یکـدیگر مبادلـه کنند.
٤. برای اهداف این استاندارد واژه دولت به صورت گسترده ای تعریف شـده اسـت . در ایـن استاندارد همچنین کمکهای بلاعوض نهادهای بین المللی از قبیـل سـازمان ملـل متحـد و مؤسسات وابسته به آن همانند کمکهای بلاعوض دولت تلقی میشود.
ماهیت کمکهای بلاعوض دولت
٥ . کمکهای بلاعوض دولت معطوف به ترغیب واحد تجاری یـا کمـک بـه آن جهـت انجـام فعالیتی است که به لحاظ مصالح اجتماعی یا اقتصادی ضـرورت دارد. کمکهـای بلاعـوض دولت طیف گسترده ای را دربر می گیرد و به علت تغییر در سیاسـتهای دولـت و یـا وضـع قوانین و مقررات جدید تغییر می یابـد. اعطـای کمکهـای بلاعـوض دولـت دارای شـرایط متعددی از جمله رعایت قوانین و مقررات مربوط، وجود بودجه مصـوب، انجـام تشـریفات لازم جهت دریافت ، نظارت بر مخارج انجام شده از محل کمکهای دریافتی و نحوه تسـویه آن است که بر این اساس، از دریافت کمک و چگونگی وصول آن اطمینان حاصل میشود.
٦ . کمکهای بلاعوض دولت از لحاظ ماهیت و اهداف دارای اشکال متفاوتی است کهعمـدتا به شرح زیر میباشد:
الف. کمکهایی که جهت حمایت مالی واحد تجـاری در شـرایط اضـطراری یـا جبـران مخارج تحمل شده قبلی آن بدون هرگونه پیش شرطی درارتبـاط بـا عملیـات آتـی واحد تجاری یا الزام آن به انجام مخارج بیشتر، اعطا می شود. برای مثال ، می توان از کمکهای بلاعوض دولت جهت جبران خسارات ناشی از حوادث طبیعی و جنگ یا جلوگیری از تعطیل واحدهای تجاری نام برد.
ب. کمکهایی که جهت تأمین مالی فعالیتهای واحد تجاری طی مدتی مشخص یا جبـران زیان ، هزینه ها یا کاهش درآمد واحد تجاری و با پـیش بینـی قبلـی اعطـا مـی شـود.
در برخی موارد، این کمکهای بلاعوض منبع عمده درآمد واحـد تجـاری را تشـکیل میدهد. برای نمونه میتوان از یارانه های پرداختی در رابطه با بهـای خریـد مـواد یـا فروش محصول و یا جبران زیان شرکتهای دولتی ارائهکننده خدمات عمومی نام برد.
ج. کمکهایی که شرط اساسی اعطای آن الزام واحـد تجـاری دریافـت کننـده کمـک ، به خرید یا ساخت داراییهای غیرجاری یا تحصیل آن بـه هـر شـکل دیگـر اسـت . در رابطه با این کمکها شرایط فرعی دیگری نیز ممکن است درنظر گرفته شـود کـه نوع یا محل استفاده از داراییهای مزبور یا دوره هایی را کـه طـی آن داراییهـا بایـد تحصیل یا نگهداری شود محدود سازد. در برخی موارد، درصورت عـدم دریافـت این کمکها، واحد تجاریاساسا قادر به شروع یا ادامه فعالیت خود نیست . از جمله این کمکها می توان به کمک از محل داراییهـای ایجـاد شـده طرحهـای عمرانـی و اهدای داراییهای ثابت مشهود اشاره کرد.
د. کمکهایی که در قالب بخشش مطالبات دولت از واحد تجاری (از قبیل بخشـودگی اصل و سود تضمین شده تسهیلات دریافتی) اعطا میگردد و نیز کمکهایی کهجمعا ﻭخرجا در بودجه دولت منظور می شود (یعنی از یک طرف به عنوان درآمد دولـت ﻭاز طرف دیگر به عنوان هزینـه دولـت در بودجـه شناسـایی مـی شـود) از قبیـل معافیتهای گمرکی اعطایی به وزارت نیرو و شرکتهای تابعه موضـوع مـاده واحـده مصوب ١٥/٤/١٣٦٥ مجلس شورای اسلامی و یا تأمین غیر مستقیم مابهالتفـاوت مابـهازای ریالی ارز تخصیصی به واحدهای تجاری طبق قانون بودجـه و موافقت نامههای مربوط.
٧. کمک دولت می تواند به اشکالی غیر از کمکهای بلاعوض در قالب اعطای مزیتهای خاص صورت گیرد که متضمن جریان ورود منابع به واحد تجاری یا کاهش جریان خروج منابع از آن نباشد، برای نمونه می توان از کمکهـای مشـاوره ای ، اعطـای شـرایط ترجیحـی در تسهیلات پرداختی ، تضمین بدهی واحد تجاری، معافیتهـای مالیـاتی و گمرکـی و اعمـال نرخهای ارزان قیمت ارز در سیستمهای ارزی چند نرخی نام برد.
شناخت کمکهای بلاعوض دولت
٨ . کمکهای بلاعوض دولت درصورت احراز شرایط زیر شناسایی میشود:
الف. جریان منافع اقتصادی آتی مرتبط با کمک بلاعوض به درون واحد تجاری یا کاهش جریان خروجی منافع اقتصادی آتی از واحد تجاری محتمل باشد،
ب. مبلغ کمک بلاعوض بهگونهای اتکا پذیر قابل اندازه گیری باشد،
ج. مخارج مرتبط با کمک بلاعوض دریافتی بهگونهای اتکا پذیر قابل اندازهگیری باشد، و
د . اطمینان معقولی در رابطه با اجرای شرایط مربوط به مصرف کمک بلاعوض وجود داشـته باشد.
٩ . هرگاه نحوه عمل حسابداری کمکهای بلاعوض دولت در قوانین آمره پیش بینی شده باشد، باید ضمن رعایت معیارهاي شناخت مندرج در بند ٨، از نحـوه عمـل حسـابداری منـدرج در مـتن قوانین مربوط تبعیت کرد.
١٠ . کمکهای بلاعوض دولتاساسا در چارچوب قوانین و مقررات مصوب اعطـا مـی گـردد. در برخی موارد کهعمدتا معطوف به کمکهـای مـرتبط بـا داراییهـای غیرجـاری اسـت ، نحوه عمل حسابداری کمکهای بلاعوض دولت ، در قـوانین آمـره پـیش بینـی مـی شـود. نمونه هایی از نحوه عمل حسابداری مرتبط با کمکهای بلاعوض دولت منـدرج در قـوانین در پیوست این استاندارد ارائه شده است.
١١ . در رابطه با کمکهای بلاعوض دولت، جریان ورودی منافع اقتصادی آتـی زمـانی محتمـل تلقی می گردد که شرایط دریافت کمک رعایت شـده و نسـبت بـه دریافـت آن اطمینـان معقولی وجود داشته باشد. احراز شرایط دریافت کمک بلاعوض،معمولا متضمن رعایـت دقیق قوانین و مقررات مربوط و وجود بودجه مصوب می باشد. به عبارت دیگر، تا زمانی که واحد تجاری به طور معقول ، اطمینان حاصل نکند که منافع اقتصادی آتی مرتبط با کمـک به درون واحد تجاری جریان خواهد یافت ، شناختی در صورتهای مالی صورت نمی گیرد. بلکه در این موارد، موضوع در قالب داراییهـای احتمـالی قـرار گرفتـه و طبـق اسـتاندارد حسابداری شماره ٤ با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهاي احتمـالی با آن رفتـار میشود. برای مثال ، هرگاه زمینی از سوی مراجع دولتی با پیش شرط شروع بـه احـداث سـاختمان ظرف مهلت مقرر، به واحد تجاری واگذار گردد، شناخت کمک مزبور در صورتهای مالی، موکول به شروع عملیات احداث خواهد بود.
١٢ . جریان ورودی منافع اقتصادی آتی مرتبط با کمکهای بلاعوض دولتلزوما منعکس کننـده جریان فیزیکی این منافع نیست بلکه دربرگیرنده مواردی که کمکهای بلاعوض به صورت جمعا و خرجا در بودجه دولت منظور می شود نیز می باشد. این کمکها در واقع کمکهـای بلاعوض به واحد تجاری است که منافع اقتصادی مرتبط با آنها بـه طـور غیرمسـتقیم بـه درون واحد تجاری جریان می یابد. برای نمونه می توان به موردی اشاره کرد که بخشـی از مابه ازای ریالی مبلغ ارزی که طبق مقررات قانونی به واحد تجـاری تخصـیص مـی یابـد، به موجب بودجه عمومی یا موافقت نامه های مربوط به طور مستقیم توسط دولـت پرداخـت گردد.
١٣ . درصورت عدم تصریح نحوه حسابداری در قوانین آمره ، انواع کمکهای بلاعوض دولت مشـروط به رعایت معیارهای شناخت مندرج در بند ٨ به شرح زیر درصـورت سـود و زیـان شناسـایی میگردد:
الف. در مواردی که کمک بلاعوض به منظور جبران زیان ، هزینه ها یـا کـاهش درآمـد واحـد تجاری با پیش بینی قبلی یا برای حمایت مالی واحد تجاری در شرایط اضـطراری و جبـران مخارج تحمل شده قبلی آن اعطا می شود، ایـن کمکهـا را بایـد در صـورت سـود و زیـان دوره ای که در آن دوره قابل وصول میگردد، شناسایی کرد.
ب. کمک بلاعوضی که جهت تأمین مـالی فعالیتهـای عمـومی واحـد تجـاری طـی یـک دوره بلندمدت مشخص یا به منظور جبران کاهش درآمد جاری و یا آتـی واحـد تجـاری اعطـا می شود، باید در صورت سود و زیان دورهاي که درارتباط با آن دوره دریافت میگـردد و در صورت مشخص نبودن دوره مربوط، در صورت سود و زیان دوره ای که در آن قابل وصول میشود، شناسایی گردد.
ج. هرگاه ، کمک بلاعوض به منظور تأمین مخارج ایجاد یا تحصیل داراییهای غیرجـاري اعطـا گردد، این کمکها را باید به موازات ایفای تعهدات مستتر در کمـک بلاعـوض کـهعمومـا متناسب با عمر مفید اقتصادی داراییهای مربوط است ، در صورت سود و زیان شناسـایی کرد. کمکهایی که به عنوان جبران خسارات وارده قبلی به داراییهاي ثابت به واحد تجـاری اعطا می گردد و نیز کمکهایی که تعهدات مربوط به آنها ایفا شده یا دیگر وجـود نداشـته باشد، در چارچوب نحوه عمل حسابداری مندرج در بند (الف) قرار میگیرد.
١٤ . قاعده کلی برای شناسایی کمک بلاعوض (اعم از اینکه در رابطه بـا مخـارج جـاری یـا سرمایه ای اعطا شده باشد) به عنوان درآمد دوره یا بدهی ، این است که تعهدات مرتبط بـا این کمکها تا پایان دوره مورد نظر ایفا شده باشد یا به تدریج طی سنوات بعدی ایفا گردد. در برخی موارد، هزینه های جاری که کمک جهت جبران آن اختصاص یافته،قـبلا تحمـل شده است که در این حالت ، کمک بلاعوض باید در صورت رعایت معیارهـای شـناخت مندرج در بند ٨ فوق ، بلافاصله در صورت سود و زیان شناسایی شود. با این حال ، هرگاه کلیه مخارج جاری که قرار است از محل کمک بلاعوض انجام شود، تحمل نشده باشـد، لازم است بخشی از کمک را تا زمان تحمل این مخارج به عنوان بدهی تلقی کرد.
١٥ . در برخی موارد ممکن است کمک بلاعوض متضمن شرایطی باشد کـه درصـورت عـدم رعایت آنها، دریافت کننده کمک ملزم به اسـترداد کمـک دریـافتی گـردد. بـدین لحـاظ، دریافت کمک بلاعوض به خودی خود دلیل قطعی براین نیست که شرایط مربوط به کمک بلاعوض رعایت خواهد شد بلکه تا زمانی کـه واحد تجاری اطمینـان حاصل نکنـد کـه شرایط مربوط را رعایت خواهد کرد، شناخت کمـک بلاعـوض بـه عنـوان بـدهی ادامـه می یابد. با این حال ، درصورت تداوم فعالیت واحد تجاری ، اعمـال خصوصـیت احتیـاط معمولا مستلزم تعویق شناخت کمک بلاعوض درصورت سود و زیـانصـرفا بـه خـاطر وجود این احتمال که در آینده ممکن است شرایط مربوط به کمک رعایت نگـردد و ایـن امر منجر به استرداد کمک شود، نمی باشد. به محض اینکه کمک بلاعوض دولت به عنوان درآمد شناسایی گردد، با هرگونه بدهی و رویداد احتمـالی مربـوط بـه آن طبـق الزامـات استانداردهای حسابداری شماره ٤ و ٥، با عنـاوین ” ذخـایر، بـدهیهاي احتمـالی و داراییهـای احتمالی“ و ” رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه“، رفتار میشود.
١٦ . نحوه شناخت کمک بلاعوض در مواردی که کمکمشخصا درارتباط بـا جبـران مخـارج خاصی اعطا شده (اعم از اینکه این مخارج ، سرمایه ای ، جاری یا ترکیبی از این دو باشد)، کار آسانی است . مشکل زمانی پیش می آید که شرایط کمـک ، مخـارج مربـوطرا دقیقـا مشخص نکند، بلکه به کاربرد عباراتی از قبیل ” کمک بـه پـروژه“، ” ترغیـب بـه ایجـاد اشتغال“ و غیره بسنده کند. در چنین حالاتی ، باید شرایطی را که منجر به پرداخت اقسـاط کمک از طرف اعطاکننده شده است مورد ملاحظه قرار داد.
١٧ . شناسایی کمک بلاعوض مربوط به داراییهای غیرجاری استهلاک ناپذیر متناسب بـا ایفـای تعهدات مربوط ، گاه به علت نامشخص بودن عمر مفید اقتصـادی دارایـی اهـدا شـده یـا مدت زمان ایفای تعهد ناممکن است که در این حالت شناسایی کمک بـه عنـوان درآمـد دوره بلامانع خواهد بود. معهذا، هرگاه بتوان مبنایی جهت تخصیص کمک (مثل عمر مفید ساختمان بنا شده بر روی زمین اهدایی ) به عنوان درآمد دوره های مختلـف تعیـین نمـود، مبنای موصوف باید مورد استفاده قرار گیرد.
١٨ . کمک های بلاعوض دولت که به علت عدم رعایت پاره ای از شرایط آن ، قابـل اسـترداد بـه اعطـا کننده می شود، باید طبق استاندارد حسابداری شماره ٦ با عنوان ” گزارش عملکرد مالی”، تغییر در براورد حسابداری محسوب شود. استرداد کمـک بلاعـوض دریـافتی بایـد بـه شـرح زیـر شناسایی شود:
الف. درخصوص کمکهای دریافتی جهت تحصیل داراییهای غیرجاری که طبق رویـه منـدرج در قوانین آمره در حقوق صاحبان سهام انعکاس یافته است ، بازپرداخت آن نیـز تـابع نحـوه عمل حسابداری مقرر در قوانین آمره خواهد بود.
ب. نحوه عمل حسابداری استرداد کمک بلاعوض دریافتی در سـایر مـوارد بـه شـرح زیـر خواهد بود:
١. ب. هرگاه عین دارایی غیرجاری مرتبط با کمک بلاعوض توسط اعطاکننده مطالبـه نگردد، بازپرداخت کمک تا میـزان بدهـی موجـود (حصــه تخصـیص نیافتــه کمـک بلاعوض ) موجب حذف بدهی می گردد. هرگونـه مـازاد قابـل پرداخت در این رابطه ، درصورت انطباق با معیارهای شناخت داراییهای ثابـت مشـهود، موجب افزایش در مبلغ ثبت شده دارایی مربـوط خواهـد شـد و در غیـر ایـن صورت فورا به عنوان هزینه شناسایی می شود. اسـتهلاك انباشـته اضـافی کـه درصورت نبود کمک تا آن تاریخ محاسبه می شد، تعیین شدهو فورا بـه عنـوان هزینه شناسایی میگردد.
٢. ب. چنانچه استرداد کمک بلاعوض متضمن برگشت عین دارایی غیرجـاري مـرتبط با کمک باشد، ضمن حذف ارزش دفتري دارایـی بلندمـدت و بـدهی مربـوط (مانده تخصیص نیافته کمک بلاعوض ) از حسابها، هرگونه تفـاوت موجـود بـین حسابهاي مزبور و نیز مبالغ اضافی احتمالی مورد مطالبه اعطاکننـده در صـورت سود و زیان شناسایی میگردد.
کمکهای بلاعوض غیرپولی
١٩ . چنانچه کمک بلاعوض دولت به شکل داراییهای غیر پولی (مانند زمین ، ساختمان و سهام شرکتها) به واحد تجاری اعطا شود، کمک بلاعوض باید به ارزش منصفانه دارایـی دریـافتی ثبـت شـود. در مواردی که مبنای ارزشیابی داراییهای غیرپولی دریافتی در متن قوانین آمره مربوط مشخص شده باشد، کاربرد این مبانی به شرط آنکه موجـب انعکـاس داراییهـای اهـدایی بـه ارزشـهای بیش از ارزش منصفانه در زمان انتقال نگردد، قابل پذیرش خواهد بود.
نحوه انعکاس کمکهاي بلاعوض دولت در ترازنامه
٢٠ . بجز مواردي که نحوه انعکاس کمکهای بلاعوض مربوط به داراییهـای ثابـت مشـهود در قـوانین آمره پیش بینی شده است ، در سایر موارد که اعمال الزامات این اسـتاندارد مسـتلزم شـناخت کمک بلاعوض به عنوان بدهی است ، مانده این بدهی باید تحت عنوان ” مانده تعهدات مـرتبط با کمک بلا عوض“ در صورتهاي مالی انعکاس یابد.
٢١ . کمکهای بلاعوض دریافتی جهت تحصیل داراییهای غیرجاری کهعموما به صورت بنیادی بر عملیات توسعه اقتصادی و فعالیت واحد تجاری مؤثر می باشد در اغلـب مـوارد طبـق رویه حسابداری مندرج در قوانین و مقررات آمـرهمسـتقیما در بخـش حقـوق صـاحبان سرمایه تحت عناوینی از قبیل ” افزایش سرمایه دولـت“ یـا ” سـرمایه اهـدایی“ مـنعکس میشود.
نحوه انعکاس کمکهای بلاعوض دولت درصورت سود و زیان
٢٢ . آن گروه از کمکهای بلاعوض دولت که به موجب مقررات این استاندارد مستلزم شناسایی به عنوان درآمد دوره است ، باتوجه به هدف کمک و ارتباط یا عدم ارتباط آن بـا فعالیـت اصلی واحد تجاری حسب مورد، به عنوان درآمد عملیاتی یا غیر عملیاتی و درصورت اهمیت بهطور جداگانه در صورت سود و زیان ارائه میشود. به علت تنوع ماهیت کمکهای مزبور، این استاندارد نحوه طبقه بندی تفصیلی کمکهای دریافتی را مشخص نمی کند، زیرا این امر مستلزم بررسی و قضاوت در مورد شرایط و نوع کمـک دریـافتی اسـت . بـا ایـن حـال در مواردی که کمک بلاعوض دریافتی در قالب یارانه جهت جبران بخشی از بهـای تمـام شده محصول و یا جبران عدم النفع ناشی از فروش محصول به قیمتهای معین پرداخت گردد، این کمکها به ترتیب به صورت کسر از بهای تمام شده کالای تولید شده و افزایش مبلغ فـروش در صورت سود و زیان یا در یادداشتهای توضیحی منعکس میشود.
سایر موارد افشا
٢٣ . موارد زیر درارتباط با کمکهای بلاعوض دولت باید در صورتهای مالی افشا شود :
الف. رویه حسابداری مربوط به کمک بلاعوض شامل نحوه ارائـه آن.
ب. اثر کمکهای بلاعوض برنتایج دوره جاری و دوره های آتی و وضعیت مالی واحد تجاری.
ج. در مواردي که کمک دولت به شکلی غیر از کمکهای بلاعوض بوده و اثرات با اهمیتـی بـر نتایج دوره داشته باشد، ماهیت و درصورت قابلیـت انـدازه گیـری، بـراوردی از اثـرات اینگونه کمکها.
د. بدهیهای احتمالی مربوط به کمکهای بلاعوض قابل استرداد.
٢٤ . در مواردی که نتایج دوره به گونه ای با اهمیت تحت تأثیر کمک بلاعوض قـرار مـیگیـرد یـا انتظار میرود نتایج دورههای آتی از بابت شناخت تدریجی کمکهای بلاعوض قبلی بهگونـهای با اهمیت تحت تأثیر قرار گیرد، برای درک صورتهای مالی ، افشـای اثـرات ایـن کمکهـا بـر عملکرد مالی و وضعیت مالی واحد تجاری و ماهیت و میزان هریک از آنها ضروری است.
٢٥ . دوره یا دوره هایی که طی آن کمک بلاعوض در صورت سود و زیـان منظـور مـی شـود (با توجه به عملی بودن موضوع از نقطه نظر تعدد و تنوع کمکهای دریـافتی ) لازم اسـت افشاـگردد. معمولا، اشـاره کلی به دوره هایی کـه در آن کمکهـای دریافت شـده قبلـی، به سود و زیان منظور خواهد شد، کفایت میکند.
٢٦ . در مورد کمکهای بلاعوض غیرپولی که مبانی ارزشیابی آن طبق قـوانین و مقـررات آمـره تعیین گردیده است ، هرگاه کاربرد مبانی مذکور منجـر بـه ارزشـیابی داراییهـای اهـدایی به ارزشی کمتر از ارزش منصفانه آن شـود، موضـوع بایـد در یادداشـتهای توضـیحی و در صورت امکان همراه با اثرات مالی آن افشا گردد.
تاریخ اجرا
٢٧ . الزامات این استاندارد در مورد کلیه صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تـاریخ ١/١/١٣٨٠ و بعـد از آن شروع میشود، لازمالاجراست.
مطابقت با استانداردهای بینالمللی حسابداری
٢٨ . به استثنـای موارد منـدرج در بندهـای ٩، ١٩ و ٢٠، با اجـرای الزامـات ایـن استانـدارد مفاد استاندارد بین المللی حسابداری شماره ٢٠ با عنوان حسابداری کمکهای بلاعوض دولت و افشای کمکهای دولت نیز رعایت میشود.
پیوست
فهرست کمکهای بلاعوض دولت و نحوه حسابداري آن
این پیوست بخشی از استاندارد حسابداری محسوب نمی شود و تنها منعکس کننده برخی رویه های حسابداری مربوط به کمکهای بلاعوض دولـت اسـت کـه در مـتن قوانین تعیین گردیده است. نمونههای ارائه شده، لیست جامعی را تشکیل نمیدهد.
ردیف نـوع کمـک قوانین حاکمبرکمک شماره ماده قانونی رویـهحسابداری مندرج درقوانین نحوه ارزش گذاری کمک
منطبقبراستانداردهای حسابداری
١ . انتقـال بلاعـوض امــوال منقــول وزارتخانـه هـا و قانـون محاسبـات عمومـی ١٠٨ حساب افزایش سـرمایه دولـت در
مؤسسات دولتی به شرکتهایی کـه ١٠٠% سـهام آنهـا بخش حقوق صاحبان سهام
متعلق به دولت است با ارزش بیش از یک میلیونریال.
٢ . انتقال بلاعوض اموال غیرمنقـول وزارتخانـه هـا و قانـون محاسبـات عمومـی ١١٧ حساب افزایش سـرمایه دولـت در
مؤسسات دولتی به شرکتهایی که ١٠٠% سهام آنها بخش حقوق صاحبان سهام
متعلق به دولت است.
٣ . کمکهای دریافتی از بابت وجوه طرحهای عمرانی قانـون محاسبـات عمومـی ١١٣ حساب افزایش سـرمایه دولـت در
در مورد طرحهای انتفاعی. قانـون برنامـه و بودجـه ٣٣ بخش حقوق صاحبان سهام
٤ . زمینهای بلاعوض انتقالی به/توسط سازمان زمین شهری قانون سازمان زمین شهری حساب سـرمایه اهـدایی در بخـش
حقوق صاحبان سهام
٥ . زمینهای اهـدایی از طریـق وزارت کشـاورزی و قانون حفاظت و بهرهبـرداری ٣٧ حساب سـرمایه اهـدایی در بخـش
شرکتهای وابسته از جنگلهـا حقوق صاحبان سهام
ارزیابی کارشناس منتخب
ارزیـابـی کارشنــاس منتخــب (یا ارزش دفتری)
ارزش کارشناسی یا هزینه انباشـته حسابهای مستقل طرحهای عمرانی ارزش منصفانه
ارزش منصفانه