حد نصاب معاملات کوچک: قوانین جدیدی که هر حسابدار باید بداند!

تصور کنید گزارش معاملات فصلی خود را آماده و ارسال کرده‌اید. ناگهان متوجه می‌شوید که فراموش کردید حد نصاب معاملات کوچک را در آن رعایت کنید! با توجه به اینکه مشخص نمودن حد نصاب معاملات کوچک، امری ضروری است، قطعاً شامل جریمه مالیاتی می‌شوید!

حال این سوال پیش می‌آید که حد نصاب معاملات کوچک چیست؟ آیا این حدنصاب مقداری ثابت است؟ حدنصاب معاملات کوچک، چگونه به فعالیت اقتصادی مشاغل نوپا کمک می‌کند؟ در ادامه این مطلب، با پاسخ به تمامی این سوالات، شما را با مفهوم کلی حد نصاب معاملات فصلی و کوچک آشنا خواهیم کرد. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.

 

حد نصاب معاملات کوچک چیست؟

حسابداران یک مجموعه، همیشه باید از حد نصاب معاملات کوچک آگاهی داشته باشند. زمانی که حسابدار می‌خواهد گزارشات فصلی را ارسال کند، باید حتماً حدنصاب معاملات کوچک را نیز در نظر بگیرد.  معاملات کوچک، معاملاتی در مناقصات دولتی هستند که ارزش آن‌ها بیشتر از 2 میلیارد و 100 میلیون ریال نباشد. این مبلغ، مربوط به حد نصاب معاملات فصلی سال 1403 است و مبلغی ثابت نیست. حد نصاب معاملات کوچک در اول هر سال توسط دولت ( وزارت اقتصاد و دارایی) مشخص می‌شود. اگر تراکنش‌های یک مجموعه، بیشتر از حد نصاب شود، حسابدار موظف است اطلاعات این تراکنش را در معاملات فصلی بیان کند.

در ادامه به توضیح بیشتر درباره سقف معاملات کوچک و حدنصاب معاملات خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.

 

چرا باید به معاملات کوچک توجه کرد؟

حد نصاب معاملات کوچک باعث شده است کسانی که کسب و کار کوچک دارند، دچار پیچیدگی‌های مالیاتی و قانونی نشوند و به راحتی بتوانند در کسب و کار خود فعالیت اقتصادی داشته باشند. اگر معامله کمتر از حد نصاب باشد، نیازی به ثبت مشخصات طرف دوم معامله نیست؛ ولی اگر تراکنش مالی و معاملاتی از حد نصاب بالاتر برود، حسابدار موظف است برای ارسال گزارشات فصلی، آن تراکنش را نیز در نظر گرفته و لحاظ کند.

مزایای صورت معاملات فصلی

آشنایی با نحوه تنظیم گزارش معاملات فصلی، باعث افزایش حس اعتماد کارکنان و همچنین مشتریان شما می‌شود. تسلط بر حد نصاب معاملات کوچک و حد نصاب معاملات فصلی باعث می‌شود که بتوانید محاسبات دقیقی از معاملات و گردش حساب کسب و کار خود داشته باشید. به این صورت در نهایت تحت تاثیر جرم‌های مالیاتی قرار نمی‌گیرید و می‌توانید تمامی معاملات و فعالیت‌های اقتصادی خود را به صورت واضح ارائه دهید.

 

قوانین جدیدی که نباید نادیده بگیرید!

اگر حد نصاب معاملات یک فصل کسب و کار شما، کمتر از حد نصاب معاملات کوچک باشد، نیازی به ثبت اطلاعات طرف دوم معامله نیست. طبق حد نصاب معاملات فصلی سال 1403 که وزارت اقتصاد و دارایی مشخص کرده است، معاملات تا سقف ۲.۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ريال معاملات کوچک نام دارند و نیازی به ارائه مشخصات و کد اقتصادی طرف دوم معامله را ندارند. قوانین مربوط به حد نصاب معاملات کوچک در سال 1404، در ابتدای همین سال وضع خواهد شد.

 

مقایسه حدنصاب معاملات 1402 و 1403 + جدول

مبالغ تصویب شده برای حد نصاب معاملات کوچک در سال 1403 و 1402 در جدول زیر آمده است.

 

 

تاثیر حد نصاب معاملات کوچک بر معاملات فصلی

این حد نصاب مشخص می‌کند چه معاملاتی باید با جزئیات دقیق در گزارش معاملات فصلی ثبت شوند. اگر مبلغ معاملات با یک شخص در یک فصل کمتر از ۵٪ حد نصاب معاملات کوچک باشد، می‌توان آن را به‌صورت تجمیعی و بدون عنوان کردن مشخصات طرف دوم معامله گزارش کرد. بدین صورت دیگر نیازی نیست که تمام معاملات ثبت شوند و احتمال خطا و هزینه های حسابداری نیز کم می‌شود. فقط معاملاتی که بالاتر از حد نصاب هستند، ثبت می‌شوند.

 

معاملات فصلی چیست؟

معاملات فصلی یعنی صورتی از گزارش های مالی و معاملاتی که طی یک فصل ( یک دوره 3 ماهه) برای یک شرکت یا کسب و کار اتفاق می‌افتد. به این صورت که پس از طی این مدت، کارفرمایان باید تمام اطلاعات لازم اعم از تمامی معاملات، خریدها،فروش‌ها و صورت سود و زیان را به صورت گزارش به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. هدف از انجام این کار شفاف سازی معاملات صورت گرفته و محاسبه دقیق مالیات از سوی آن سازمان است.

 

نمونه هایی از نحوه محاسبه معاملات فصلی با در نظر گرفتن حد نصاب

می‌دانیم که حد نصاب معاملات کوچک در سال 1403، 210 میلیون تومان است. حد نصاب گزارش معاملات فصلی برای جزئیات دقیق طرفین معامله، 5 درصد حد نصاب معاملات کوچک سال 1403 است. بنابراین 5 درصد از 210 میلیون برابر با 10 میلیون و نیم است. 

مثلا یک شرکت در سال 1403 طی سه ماه ( یک فصل)، معاملات زیر را داشته است:

1. معامله اول: خرید از شرکت A به مبلغ 10 میلیون تومان.

۲. معامله دوم: فروش به شرکت B به مبلغ 16 میلیون تومان.

۳. معامله سوم: خرید از شرکت C به مبلغ 8 میلیون تومان.

۴. معامله چهارم: فروش به شرکت D به مبلغ 12 میلیون تومان.

جمع تمام معاملات این شرکت برابر است با:

10+16+8+12 = 46 میلیون تومان

بنابراین چون مجموع این معاملات بیشتر از 10.5 میلیون تومان است پس شامل حد نصاب معاملات کوچک نمی‌شود و باید این معاملات با ذکر جزئیات گزارش شود.

 

اشتباهات رایج در رعایت حد نصاب معاملات فصلی

اشتباهات رایجی در رعایت حد نصاب معاملات فصلی وجود دارد که می‌تواند باعث جریمه هایی شود. این اشتباهات عبارتند از:

• اشتباه در محاسبه حد نصاب: بسیاری از کسب‌وکارها حد نصاب را اشتباه محاسبه می‌کنند. طبق قوانین، حد نصاب برای گزارش جزئیات معاملات باید ۵٪ از حد نصاب معاملات کوچک باشد. اگر این محاسبه به‌درستی انجام نشود، ممکن است اطلاعات به اشتباه ثبت شوند.
• عدم ارسال به موقع گزارش ها: باید بدانید که مهلت ارسال گزارش‌های هر فصل، ۴۵ روز بعد از پایان آن فصل است. ارسال نکردن به موقع این گزارشات از جمله اشتباهات رایج در این زمینه است.
• اشتباه در گزارش نویسی: اگر اطلاعات طرفین معامله به صورت غلط ثبت شود، باعث بروز مشکلات مالیاتی و حقوقی می‌شود.
• استفاده از فاکتورهای جعلی و اشتباه: در صورتی که اطلاعات ثبت شده از جمله فاکتورها، جعلی باشند، منجر به مشکلات حقوقی و قانونی و جریمه های سنگین می‌شود.

در حالت کلی رعایت دقیق حد نصاب معاملات فصلی، امری ضروری است.

 

به صفر تا صد معاملات فصلی مسلط شوید!

با توجه به حد نصاب معاملات فصلی که در سال 1403 توسط وزارت اقتصاد و دارایی مشخص شده است، تمام معاملاتی که  سقف آن‌ها ۲.۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ريال باشد، معاملات کوچک هستند. رعایت این حد نصاب‌ها باعث می‌شود بتوان محاسبات بسیار دقیقی از معاملات و گردش حساب کسب و کار داشت. رعایت حد نصاب معاملات کوچک باعث می‌شود تحت تاثیر جرم‌های مالیاتی قرار نگیرید و بتوانید صورت‌های مالی بسیار شفافی تهیه کنید. هرگونه اشتباهی که در محاسبه معاملات فصلی رخ دهد، جریمه‌های جبران ناپذیری می‌تواند در پی داشته باشد. بنابراین تسلط به این محاسبات و این قوانین، امری کاملا ضروری است. با توجه به اهمیت این موضوع خصوصاً برای حسابداران می‌توانید از دوره صفر تا صد معاملات فصلی استفاده کنید. این دوره به شما کمک می‌کند بیشتر با مفاهیم حد نصاب معاملات کوچک آشنا شوید و به سوالات شما در این زمینه به خوبی پاسخ می‌دهد.