فصل چهارم: گسترش اشراف اطلاعاتی و توسعه وظایف و اختیارات نظارتی
ماده ۲۰ قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی
آخرین اصلاحات: 1404/05/25
ماده ۲۰ قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ماده۲۰ـ
الف ـ کلیه مؤسسات اعتباری موظفند سامانه های عملیاتی خود را مطابق الگوی ابلاغی بانک مرکزی به گونهای تنظیم کنند که هرگونه تغییر در موارد زیر بلافاصله و بهصورت برخط برای بانک مرکزی و کلیه اعضای هیأتمدیره، هیأتعامل و مدیران ذیربط مؤسسه اعتباری قابل مشاهده باشد:
۱ـ مانده سپرده ها، به تفکیک انواع سپرده
۲ـ مانده تسهیلات اعطائی، به تفکیک انواع تسهیلات
۳ـ مانده کل تعهدات پذیرفتهشده به نفع اشخاص به تفکیک نوع تعهدات
۴ـ مانده تسهیلات و تعهدات کلان، به تفکیک جاری، سررسیدگذشته، معوق، مشکوکالوصول و امهال شده
۵ ـ مانده تسهیلات اعطائی و تعهدات پذیرفتهشده به نفع «اشخاص مرتبط» به تفکیک جاری، سررسیدگذشته، معوق، مشکوکالوصول و امهال شده
۶ ـ صورت تفصیلی تسهیلات و تعهدات مربوط به مصادیق اشخاص مذکور در اجزای (۴) و (۵) این بند به همراه نرخ سود و وثایق دریافتی در هر مورد، به تفکیک جاری، سررسیدگذشته، معوق، مشکوک الوصول و امهال شده
۷ـ مانده تسهیلات اعطائی به دولت، شرکتهای دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری به تفکیک جاری، سررسیدگذشته، معوق، مشکوکالوصول و امهال شده
۸ ـ جمع مطالبات غیرجاری به تفکیک سررسیدگذشته، معوق، مشکوک الوصول و نسبت مطالبات غیرجاری به کل مطالبات مؤسسه اعتباری
۹ـ میزان تسهیلات غیرجاری امهال شده
۱۰ـ مانده بدهی به بانک مرکزی به تفکیک سرفصلهای مربوط
۱۱ـ مانده مطالبات از بانک مرکزی به تفکیک سرفصلهای مربوط
۱۲ـ مانده بدهی به سایر مؤسسات اعتباری، به صورت سرجمع و تفکیک شده
۱۳ـ مانده مطالبات از سایر مؤسسات اعتباری، به صورت سرجمع و تفکیک شده
۱۴ـ میانگین و بالاترین نرخ سود پرداخت شده به سپرده گذاران در یک سال گذشته
۱۵ ـ میانگین و بالاترین نرخ سود تسهیلات اعطاشده در یک سال گذشته
۱۶ـ نسبت کفایت سرمایه مؤسسه اعتباری
۱۷ـ نسبتهای نقدینگی مؤسسه اعتباری به تفکیک انواع
۱۸ـ میزان سهام مؤسسه اعتباری در بنگاههای اقتصادی به تفکیک
۱۹ـ ذخائر عمومی و اختصاصی مطالبات مشکوک الوصول بهتفکیک انواع و تغییرات آنها
۲۰ـ دارایی، بدهی و تعهدات ارزی مؤسسه اعتباری و تغییرات آن
۲۱ـ فهرست داراییهای مؤسسه اعتباری (غیر از تسهیلات)
۲۲ـ مانده اوراق مالی اسلامی به تفکیک دولتی و غیردولتی
تبصره ـ دستورالعمل سایر شاخصهای احتیاطی و نظارتی توسط بانک مرکزی تهیه و بهتصویب هیأتعالی میرسد.
ب ـ نحوه محاسبه و حدود مجاز هریک از موارد فوق توسط هیأتعالی تعیین میشود. بانک مرکزی موظف است ظرف ششماه، دستورالعمل نحوه محاسبه و حدود مجاز شورای موضوع این ماده را که بهتصویب هیأتعالی رسیده است، به مؤسسات اعتباری ابلاغ کند.
پ ـ مؤسسات اعتباری موظفند با اعمال قواعد و فرایندهای موردنظر بانک مرکزی در سامانههای داخلی خود و با استفاده از سامانههای حاکمیتیِ بانک مرکزی، از عدم انجام موارد زیر اطمینان حاصل کنند:
۱ـ پرداخت تسهیلات کلان یا پذیرش تعهدات کلان بدون رعایت حدود و دستورالعملهای مربوط
۲ـ پرداخت تسهیلات یا پذیرش تعهدات به نفع «اشخاص مرتبط» با مؤسسه اعتباری، بدون رعایت حدود و دستورالعملهای مربوط
۳ـ پرداخت تسهیلات یا پذیرش تعهدات به اتکای منابع غیرواقعی و ناپایدار به تشخیص بانک مرکزی که موجب کمبود نقدینگی و نیاز مؤسسه اعتباری به استفاده از منابع بانک مرکزی، خارج از حدود مجاز مذکور در ماده (۴۵) این قانون شود.
۴ـ تملک انواع دارایی حقیقی شامل املاک و مستغلات و دارایی مالی شامل سهام و سایر اوراق بهادار فراتر از حدود مصوب هیأتعالی
ت ـ اعضای هیأتمدیره، هیأتعامل، مدیران، کارکنان و سهامداران مؤثر مؤسسه اعتباری و سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی که در کتمان، بیش اظهاری یا کم اظهاری اقلام اطلاعاتی موضوع این ماده دخیل بوده اند، به تمام یا برخی از مجازات های درجه چهار موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱ محکوم می شوند.
ث ـ در صورت مطالبه بانک مرکزی، مؤسسات اعتباری موظفند ریز دادههای لازم برای محاسبه نسبتهای موضوع این ماده را در چهارچوبی که بانک مرکزی تعیین میکند، در اختیار آن بانک قرار دهند.
ج ـ شرکتهای ارائهدهنده خدمات فناوری اطلاعات و مدیران سامانههای عملیاتیِ مؤسسات اعتباری موظفند قواعد محاسبه شاخصهای احتیاطی موضوع این ماده و سایر موارد اعلامیِ بانک مرکزی را در سامانههای عملیاتی مؤسسات اعتباری اعمال کنند. مدیران شرکتهای ارائهدهنده خدمات فناوری اطلاعات به مؤسسات اعتباری و مدیران سامانههای عملیاتیِ آنها که از اجرای حکم موضوع این بند و سایر الزامات نظارتی بانک مرکزی تخلف کنند، به مجازاتهای درجه چهار موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی محکوم میشوند.
چ ـ بانک مرکزی موظف است با استفاده از اطلاعاتی که بهموجب این ماده دریافت میکند و سایر اطلاعات دریافتی از مؤسسات اعتباری، مانده تسهیلات و تعهدات کلان هر «ذینفع واحد» و مانده تسهیلات و تعهدات «اشخاص مرتبط» با هریک از مؤسسات اعتباری را به تفکیک اشخاص، به همراه نرخ سود، مدت بازپرداخت، دوره تنفس، وضعیت بازپرداخت (جاری، سررسید گذشته، معوق یا مشکوکالوصول) و نوع و میزان وثیقه دریافتشده، از طریق پایگاه اطلاعرسانی خود در دسترس عموم قرار داده و به روزرسانی نماید . تعریف و شرایط ذینفع واحد همان است که در تبصره (۱) ماده (۵) قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی برای مالک واحد عنوان شدهاست