تکالیف مالیاتی مشاغل و نحوه گروه بندی آنها - آموزش تخصصی مالیات به زبان ساده

نویسنده : محمدجواد عظیمی فرد

تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۳

تاریخ بروزرسانی : ۱۴۰۱/۱۰/۱۲

همیشه افرادی زیادی هستند که سوال میپرسند که من از کجا بدانم باید چقدر مالیات پرداخت کنم یا درباره مقدار و زمان آن پرسیده می شود. تصمیم گرفتم در یک مقاله به این نوع سوالات پاسخ دهم تا تمامی افراد و مشاغل بتوانند خودشان تصمیم بگیرند و تشخیص دهند که جز کدامیک از گروه بندی هستند و چه تکالیفی را باید انجام دهند. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

گروه بندی مشاغل

نحوه گروه بندی مشاغل

هر کسب و کاری که شروع به فعالیت کند باید مجوزات قانون را اخذ کند تا بتواند به فعالیت خود ادامه دهد. یکی از مجوزاتی که لازمه هر کسب و کاری است تشکیل پرونده در حوزه مالیاتی در سازمان امور مالیاتی است. هنگام تشکیل پرونده بستگی به اینکه شخص حقوقی باشید یا حقیقی درخواست مدارک از شما متفاوت است و بعد از تشکیل پرونده یک سری وظایف بر عهده شماست.

بعد از ثبت نام و دریافت کد اقتصادی نام شما “مودی” می شود و باید تکالیف مالیاتی را طبق دستورالعمل هایی که سازمان مالیاتی ابلاغ کرده انجام دهید تا بتوانید از مزایا و معافیت هایی که سازمان مالیاتی در نظر گرفته است بتوانید بخوبی استفاده کنید.

خوب تا اینجای کار همه چیز واضح است و هر کسی می داند دقیقا باید چه کاری انجام دهد و از این مرحله به بعد است که ابهامات بیشتر می شود و سوالات بیشتر ذهن مودی را درگیر می کند. اینکه از کجا من بدانم باید چه تکالیفی انجام دهم و چه زمانی باید عمل کنم؟

تکالیف مالیاتی با هم متفاوت است مثلا یک نفر که شرکت ثبت کرده و کار تولیدی انجام می دهد تا فردی که شرکتی ثبت نکرده و فقط یه کسب و کار ساده مانند مغازه راه اندازی کرده است کاملا متفاوت و مبلغ مالیات پرداختی آنها هم قطعا متفاوت خواهد بود.

مشاغل موضوع ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم

تشخیص گروه مشاغل

می خواهم مستقیم سر اصل مطلب بروم و دسته بندی هایی که سازمان مالیاتی انجام داده را با هم بررسی کنیم. سازمان امور مالیاتی کشور برای رفع ابهامات در این خصوص دسته بندی هایی را انجام داده است تا گروه بندی مشاغل شفافیت پیدا کند. در ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم آمده است که :

ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم: “صاحبان مشاغل موضوع این فصل موظفند دفاتر و یا اسناد و مدارک حسب مورد را که با رعایت اصول و ضوابط مربوط از جمله اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت در خصوص تجار تنظیم می‌گردد برای تشخیص درآمد مشمول مالیات، نگهداری و اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس آنها تنظیم کنند.”

در ادامه متن قانون گفته شده که آیین نامه اجرایی این ماده ابلاغ می شود و جزئیات آن اعلام می گردد:

“آیین‌نامه اجرائی مربوط به نوع دفاتر، اسناد و مدارک و روشهای نگهداری آنها اعم از ماشینی(مکانیزه) و دستی و نمونه اظهارنامه مالیاتی با توجه به نوع و حجم فعالیت حسب مورد برای مودیان مذکور و نیز نحوه ارائه آنها برای رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات به مراجع ذی‌ربط، حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون (۱/۱/۱۳۹۵) توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می‌شود و به‌ تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.”

نکته : بعضی از مواد قانونی آیین نامه اجرایی دارند که به شرح جزئیات آن ماده پرداخته است. قانون گذار به ۲ دلیل آیین نامه صادر می کند:

جزئیات را درگیر متن قانون اصلی نکند
هنگام تصویب آن ماده قانونی هنوز ضوابط مربوط به آن ماده را تعیین و تکلیف نکرده اند و نیاز به بررسی دقیق تر دارند.

آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم

برای دسته بندی مشاغل در آیین نامه قبل از اصلاحات قانون مالیات در سال ۹۴ گفته شده بود گروه الف ب ج اما در قانون جدید یعنی بعد از اصلاحات سال ۹۴ دسته بندی گروه مشاغل را به گروه اول، گروه دوم، گروه سوم تقسیم شده است.

گروه بندی آیین نامه ماده ۹۵

تمام افراد و مشاغل باید خود را با گروه بندی زیر مقایسه کنند و بسته به گروهی که در آن قرار می گیرند تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند. فقط دقت کنید که ملاک بررسی گروه بندی حجم فعالیت سال گذشته می باشد چون اظهارنامه ای که در سال جاری تسلیم می کنیم مربوط به سال قبل هست و حجم فروش امسال را در اظهارنامه سال آینده اظهار می کنیم.

گروه اول: مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال ۱۳۹۱ و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد، هر کدام بیشتر از مبلغ سی میلیارد ریال باشد.

گروه دوم: مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال ۱۳۹۱ و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد. هر کدام بیشتر از مبلغ ده میلیارد و تا سی میلیارد ریال باشد .

گروه سوم: مودیانی که در گروه های اول و دوم قرار نمی گیرند، جز گروه سوم محسوب می شوند .

نکته: اگر مشاغل خدماتی باشند ۵۰% مبالغ تعیین شده ملاک می باشد. پس لطفا دقت کنید در صورتیکه شغل خدماتی دارید نصف مبالغ گفته شده برای شما کفایت می کند.

ضمنا در ادامه گفته شده که اشخاص زیر جز گروه اول محسوب می شوند:

۱-دارندگان کارت بازرگانی (وارد کنندگان و صادر کنندگان)

۲- صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای مجوز تاسیس

۳-صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر

۴-صاحبان بیمارستان ها، زایشگاه ها و کلینیک های تخصصی

۵-صاحبان مشاغل صرافی

۶-فروشگاه های زنجیره ای

نکته مهم: مودی در هر گروه قرار بگیرد تا سه سال نمی تواند از نظر تکالیف قانونی به گروه پایین تر بیایید.

نکته مهم: صاحبان مشاغلی که در گروه های دوم و سوم قرار میگیرند، می توانند در هر سال مالیاتی نسبت به تکالیف گروه بالاتر اقدام کنند.

تا اینجا متوجه شدیم که گروه اول، گروه دوم و گروه سوم باید چه حجم فروشی داشته باشند. اما بریم ببینیم تکالیفی که برای آنها در نظر گرفته شده چی هست؟

برای گروه اول: باید دفاتر کل و روزنامه تحریر کنند.

برای گروه دوم: دفاتر هزینه و صورت درآمد تحریر کنند (البته دفاتر درآمد و هزینه بعد از تغییرات سال 94 منسوخ شده اند و افراد گروه دوم می توانند دفاتر روزنامه و کل پلمب کنند یا اینکه هیچ دفتری پلمب نکنند و این مورد برای گروه دوم کاملا اختیاری است.)

برای گروه سوم: در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی تسلیم کنند و همین که ترازنامه و صورت سود و زیان خود را ابراز کنند کافی است.