بر اساس رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، مدیرعامل بدون تفویض صریح اختیار از هیأت مدیره، حق اقامه دعوی و تقدیم دادخواست را ندارد

شماره: ۹۹۰۳۰۹۷ 
تاریخ: 1400/05/17

جناب آقای اکبرپور 
رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران 
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۲۵۴ و ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۲۵۵ مورخ ۱۴۰۰٫۴٫۲۲ با موضوع « اعلام تعارض صرف داشتن اختیار امضای اسناد تعهدآور برای اقامه دعوا کافی نیست و می بایست اختیار طرح دعوا و حق دفاع که در اختیار هیأت مدیره است یا توسط هیأت مدیره ایفا شود یا تفویض گردد. جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد. 
مدير كل هيأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری - یدالله اسمعیلی فرد 
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰٫۴٫۲۲ 
شماره دادنامه: ۱۳۵۵ - ۱۳۵۴ 
شماره پرونده: ۰۹۹۰۳۰۹۷- ۹۹۰۱۴۳۸ 
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری 
اعلام کنندگان تعارض: 1- معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری - شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر 
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
 گردش کار: در خصوص قابلیت استماع و پذیرش دعاوی مطرح شده از سوی مدیران شرکتهای تجاری در فرضی که اختیار اقامه دعوی از سوی هیأت مدیره به آنان تفویض نشده است، شعب دیوان آراء متعارض صادر کرده اند. برخی  شعب اقامه دعوی از سوی مدیر عامل را مستلزم تفویض اختیار از سوی هیات مدیره دانسته و صرف داشتن اختیار امضاء اسناد تعهدآور را کافی برای پذیرش دادخواست ندانسته و به لحاظ ذی سمت نبودن دادخواست دهنده قرار رد شکایت صادر کرده اند، اما در مقابل برخی شعب دیگر داشتن اختیار امضاء اسناد تعهد آور را کافی برای تقدیم دادخواست از سوی صاحبان امضاء مجاز دانسته و حکم به ورود شکایت و پذیرش دادخواست صادر کرده اند. 

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: 
الف: شعبه اول تجدید نظر دیوان عدالت اداری درخصوص تجدید نظر خواهی شرکت بازرگانی ورد با نمایندگی آقای منوچهر مظاهری تقی زاده به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور در اعتراض به دادنامه شماره ۰۹۳۰۹۹۷۰۹۰۱۴۰۰۳۶۴ ۱۳۹۳٫۳٫۲۵ صادر شده از شعبه ۱۴ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۵۶۰۰۵۹۱ ۱۳۹۶٫۴٫۴ به دلیل محرز نبودن سمت دادخواست دهنده به شرح زیر قرار رد دعوی صادر کرده است: 

نظر به اینکه طبق بندب ۱۳ ماده ۴۰ اساسنامه شرکت بازرگانی ورد تعیین وکیل اقامه دعوی و تجدید نظرخواهی از اختیارات هیأت مدیره شرکت است که طبق ماده ۳۱ آن ۴ نفر عضو اصلی هستند و دلیلی بر تفویض اختيار طرح شکایت به آقای منوچهر مظاهری تقی زاده که دادخواست بدوی را تقدیم نموده ارائه نشده است و اقامه دعوی و طرح شکایت غیر از اوراق و اسناد بهادار و تعهدآور است که در آگهی تصمیمات شرکت قید شده است. بنابراین سمت دادخواست دهنده محرز نیست با استناد به ماده ۶۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای تجدید نظر خواسته نقض و قرار رد دعوی (شکایت) صادر و اعلام می گردد. 

ب: شعبه اول تجدید نظر دیوان عدالت اداری در خصوص تجدید نظرخواهی آقای عبدالحسین قاسم زاده به نمایندگی از شرکت تولیدی زرخیزان به طرفیت اداره کل تعزیرات حکومتی استان زنجان در اعتراض به دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۱۳۰۲۷۳۷ -۱۳۹۳٫۱۱٫۲۷ صادر شده از شعبه ۱۳ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۵۶۰۱۴۸۸ - ۱۳۹۶٫۷٫۸۰ به دلیل عدم ارائه سند مثبت سمت تجدید نظرخواه به شرح زیر قرار رد تجدید نظرخواهی صادر کرده است.
 
درخصوص تجدید نظرخواهی آقای عبدالحسین قاسم زاده از دادنامه شماره ۲۷۳۷ -۱۳۹۳٫۱۱٫۲۷ شعبه ۱۳ بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب آن نسبت به شکایت شرکت تولیدی زرخیزان که تجدید نظرخواه از طرف آن شرکت در مرحله بدوی وکالت داشته است جهت رسیدگی مجدد با نقض دادنامه صادره از هیأت صنفی تجدید نظر تعزیرات حکومتی استان زنجان به شماره ۱۹ ۱۳۹۲٫۱۱٫۲۹ حکم به ورود شکایت صادر شده است.
صرف نظر از صحت و سقم ماهوی موضوع تجدید نظرخواهی در این مرحله از سوی شرکت مذکور نظر به اینکه تجدید نظرخواه به وکالت از سوی شرکت یاد شده اقدام به تقدیم دادخواست تجدید نظرخواهی نموده و علیرغم اخطار رفع نقص و ابلاغ قانونی در تاریخ ۱۳۹۴٫۵٫۷ اخطاریه و انقضای مهلت مقرر نسبت به ارائه سندمثبت سمت خود برای تجدید نظرخواهی از طرف شرکت در مرحله تجدید نظرخواهی اقدام ننموده است به استناد ماده ۷۱ و بند (الف) ماده ۵۳ و ماده ۱۷ قانون تشکیلات و  آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به علت عدم احراز سمت قرار رد تجدید نظرخواهی صادر و اعلام می شود. 

ج: شعبه ۵ تجدید نظر دیوان عدالت اداری درخصوص تجدید نظرخواهی سازمان امور مالیاتی کشور و اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان شرقی به طرفیت شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر در اعتراض به دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۷۸۰۱۳۸۳ -۱۳۹۷٫۹٫۳ صادر شده از شعبه ۱۵ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۴۰۱۷۸۹ ۱۳۹۷٫۱۱٫۱۶ به دلیل محرز نبودن سمت دادخواست دهندگان به نمایندگی از شرکت شیرین شکر به  شرح زیر قرار رد دعوی صادر کرده است. 

نظر به اینکه طبق بند ۱۳ ماده ۴۰ اساسنامه شرکت بستنی پاستوریزه شیرين شكر تعيين وكيل اقامه دعوی و تجدید نظرخواهی از اختیارات هیأت مدیره شرکت است که طبق ماده ۳۱ آن ۵ نفر عضو اصلی هستند و نظر به اینکه دو نفر از اعضای هیأت مدیره آقایان بهروز شمسعلی زاده مدیر عامل و ابراهیم شمسعلی زاده هر دو نفر از اعضای هیأت مدیره دادخواست تقدیمی بدوی دیوان عدالت اداری را ارائه نموده اند و دلیلی بر تفویض اختیار طرح شکایت به آنان ارائه نشده است و اقامه دعوی و طرح شکایت غیر از اوراق و استاد بهادار و تعهدآور است که در آگهی تصمیمات شرکت قید شده است بنابراین سمت دادخواست دهندگان مذکور محرز نیست و با استناد به ماده ۶۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی تجدید نظرخواسته نقض و قرار رد دعوی (شکایت) صادر و اعلام می گردد. 

د: شعبه ۵ تجدید نظر دیوان عدالت اداری درخصوص تجدید نظر خواهی سازمان امور مالیاتی کشور به طرفیت شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر در اعتراض به دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۷۸۰۰۲۵۶ - ۱۳۹۸٫۲٫۲۱ صادر شده از شعبه ۱۵ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۶۴۰۲۱۹۰ - ۱۳۹۸٫۱۲٫۱۷ به شرح زیر قرار رد دعوى صادر کرده است:
 
نظر به اینکه تجدید نظر خوانده سابقاً به موجب دادخواست دیگری به آرای مذکور صادر شده از هیات یاد شده اعتراض نموده و نهایتا به موجب دادنامه شماره ۱۷۸۹ ۱۳۹۷٫۱۱٫۱۶ صادر شده از شعبه ۵ تجدید نظر دیوان عدالت اداری با نقض دادنامه تجدید نظرخواسته شماره ۱۳۸۳ ۱۳۹۷٫۹٫۳ شعبه ۱۵ بدوی دیوان قرار رد شکایت به خواسته اعتراض به آرای مذکور صادر گردیده است
بنابراین قطعاً تا تاریخ تقدیم دادخواست قبلی آرای معترض عنه به شرکت ابلاغ گردیده و نظر به اینکه تاریخ تقدیم دادخواست منتهی به دادنامه تجدید نظرخواسته ۱۳۹۷٫۱۲٫۵ می باشد بنابراین دادخواست جدید خارج از مهلت قانونی سه ماهه مقرر در تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تقدیم شده با استناد به ماده ۶۵ و ۷۱ و بند (ت) ماده ۵۳ آن با نقض دادنامه تجدید نظرخواسته قرار رد شکایت تجدید نظر خوانده به خواسته اعتراض به آرای شماره ۷۷۳۷۶ الی ۷۷۳۷۹ ۱۳۹۶٫۸٫۲۲ هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر صادر و اعلام می گردد. 

هـ: شعبه ۱۸ تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه های شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۲۹۰۶ - ۱۳۹۶٫۱۲٫۵ و  ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۲۱۲۶ - ۱۳۹۶٫۱۱٫۲ ضمن نقض دادنامه های شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۱۷۰۲۰۷۵ - ۱۳۹۵٫۱۱٫۱۰ صادر شده از شعبه ۱۷  بدوی دیوان عدالت اداری و ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۱۶۰۱۹۷۶ - ۱۳۹۵٫۱۰٫۱ صادر شده از شعبه ۱۶ بدوی دیوان عدالت اداری و شعبه ۴  تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۱۰۲۹۲۲ ۱۳۹۷٫۱۱٫۲۳ ضمن تأیید دادنامه شماره  ۱۲۰۵ - ۱۳۹۷٫۷٫۲۸ صادر شده از شعبه ۱۵ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به ترتیب به نمایندگی از شرکتهای طراحی مهندسی و تأمین قطعات ایران خودرو پاک دام کویر و شیرین شکر، ضمن رسیدگی و ورود به ماهیت دعوا حسب مورد نفياً يا اثباتاً رأی صادر کرده اند. 

هيأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰٫۴٫۲۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است. 

رأی هیأت عمومی 
الف - تعارض در آراء محرز است. 

ب - اولاً مطابق ماده ۱۳۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب سال ۱۳۴۷ « مدیر عامل شرکت در حدود اختیاراتی که توسط هیأت مدیره به او تفویض شده است نماینده شرکت محسوب و از طرف شرکت حق امضاء دارد.»
ثانیا: در بند ۱۳ ماده ۴۰ اساسنامه شرکتهای موضوع آراء متعارض اقامه دعوی و دفاع از هرگونه دعوی در شمار اختیارات هیأت مدیره شرکت مذکور قرار گرفته است و به موجب ماده ۴۴ اساسنامه یاد شده، هیأت مدیره میتواند تمام یا قسمتی از اختیارات مشروحه در ماده ۴۰ اساسنامه، را با حق توکیل به مدیرعامل تفویض کند و برمبنای ماده ۴۵ اساسنامه هیأت مدیره شرکت نحوه امضای اسناد و اوراق تعهد آور شرکت و چکها و بروات و سفته ها و سایر اوراق تجارتی و غیره و نیز اشخاصی را که حق امضاء دارند تعیین خواهد کرد.
بنا به مراتب فوق و با عنایت به  اینکه واگذاری حق امضاء اسناد تعهدآور از اختیار طرح دعوی متمایز است و از همین رو نحوه اعمال آنها در مواد متفاوتی از اساسنامه شرکتهای پیش گفت مقرر شده و با توجه به اینکه اختیار اقامه دعوی از سوی هیأت مدیره، شرکت مذکور به مدیر عامل تفویض نشده و با فرض عدم تفویض اختیار از سوی هیأت مدیره طرح دعوی و تقدیم دادخواست خارج از حدود اختیاراتی است که مدیر عامل دارد بنابراین آرای شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۵۶۰۰۵۹۱ -۱۳۹۶٫۴٫۴ (صادرشده از شعبه اول تجدید نظر دیوان عدالت اداری) و شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۴۰۱۷۸۹ -۱۳۹۷٫۱۱٫۱۶ صادر شده از شعبه پنجم  تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که با این استدلال که صرف داشتن اختیار امضای اسناد تعهد آور بدون تفويض اختيار برای پذیرش دادخواست مدیر عامل کافی نیست و سمت وی را به عنوان دادخواست دهنده احراز نمی کند؛ در قالب قرار رد دعوی شکایت) و رد تجدید نظر خواهی اصدار یافته اند صحیح و منطبق با موازین قانونی هستند.
این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است. 
 

رئيس هيأت عمومی دیوان عدالت اداری
محمد مصدق