35- بخشنامه شماره 241742/94 مورخ 25/08/1394; ابلاغ " آيين‌نامه تسهيلات و تعهدات اشخاص مرتبط"

شماره: ۹۴٫۲۴۱۷۴۲
تاریخ: ۱۳۹۴٫۰۸٫۲۵
جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیر بانکی بانک مشترک ایران ونزوئلا و بانک بین المللی کیش ارسال میشود.
با سلام احتراماً، همان گونه که مستحضرند به استناد بند (۵) از ماده (٣٤) قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیرماه سال ۱۳۵۱، بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز نمی باشند بیش از آن چه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به موجب دستورها یا آیین نامه های خاص تعیین مینماید به ارکان خود که در ادبیات بین المللی نظارت بانکی اشخاص مرتبط نامیده میشوند تسهیلات یا اعتبار اعطا نمایند. در همین راستا و به منظور حفظ سلامت و ثبات شبکه بانکی و پیشگیری از تبدیل بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی به منبع تأمین مالی ترجیحی برای اشخاص مرتبط با آن در سال ۱۳۸۲ مقرراتی تحت عنوان «آیین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط تدوین و پس از تصویب توسط شورای محترم پول و اعتبار به شبکه بانکی کشور ابلاغ شد. پس از آن در سال ۱۳۸۹ با عنایت به گذشت چندین سال از ابلاغ آیین نامه مورد بحث و ضرورت به روز رسانی مفاد آن آیین نامه یاد شده مورد بازنگری قرار گرفت لیکن گذشت نزدیک به پنج سال از اجرای نسخه اصلاحی و تجربیات حاصل از آن و نیز اقتضانات و شرایط زمانی و برخی ابهامات مترتب بر آن بازنگری مجدد ایین نامه را با هدف ارتقای استانداردها و انطباق بیشتر آن با رویه ها و الگوهای نظارتی بین المللی ایجاب نمود بر این اساس ویرایش جدید آن در یک هزار و دویست و نهمین جلسه مورخ ٨٫٥٫۱۳۹۴ شورای پول و اعتبار به تصویب رسید که نسخه ای از آن جهت استحضار به پیوست ایفاد می گردد. اهم اصلاحات لحاظ شده در آیین نامه یاد شده نسبت به آیین نامه قبلی به شرح ذیل میباشد مستثنی نمودن مشارکت حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم از مصادیق تسهیلات به منظور انسجام و انطباق هر چه بیشتر این آیین نامه با دستورالعمل سرمایه گذاری مؤسسات اعتباری افزایش حد احراز اشخاص حقیقی و حقوقی به واسطه رابطه سهامداری با مؤسسه اعتباری در مصادیق اشخاص مرتبط از ۱ به ۵ تعریف صریح تر و واضح تر حسابرس مستقل به عنوان شخص مرتبط به منظور مرتفع نمودن ابهامات موجود در این ارتباط تغییر مبنای محاسبه حدود فردی و جمعی تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط از مجموع سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها به سرمایه پایه و افزایش حد فردی و جمعی تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط به ترتیب از ۱٫۴۳ و ۲۵ مجموع سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها به ۳ و ٤٠٪ سرمایه پایه حذف قیمت تمام شده سهام از محاسبات مربوط به حدود فردی و جمعی تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط در راستای افزایش ظرفیت اعتباری به اشخاص مرتبطی که بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی در سهام آنها سرمایه گذاری نموده است؛ ملزم نمودن بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی به درج تمامی اطلاعات تسهیلات اعطایی و تعهدات ایجاد شده از سوی ارکان اعتباری در بانک اطلاعاتی اشخاص مرتبط پیش بینی نحوه برخورد با تخطی از حدود مقرر تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط در اثر بروز عوامل خارج از اختیار و اراده بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی با عنایت به مراتب مذکور و همچنین با توجه به این که در آیین نامه جدید بسیاری از نگرانی ها و مشکلات بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در اجرای نسخه قبلی آیین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط مرتفع شده است؛ انتظار میرود شبکه بانکی کشور بیش از پیش التزام و اهتمام خود را به رعایت «آیین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط که از نقش و جایگاه ویژه ای در ارتقای شفافیت و هدایت سیستم بانکی کشور به ایفای نقش و کارکرد واسطه گری وجوه برخوردار است، نشان دهد. از این رو خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع به تمامی واحدهای ذی ربط ابلاغ و بر حسن اجرای آن تأکید و نظارت دقیق معمول و نسخه ای از بخشنامه ابلاغی به واحدهای تابعه به مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال گردد. 

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی 
عبدالمهدی ارجمند نژاد / حمیدرضا غنی آبادی