37- بخشنامه شماره 330462/93 مورخ 09/12/1393; ابلاغ ترجمه سند اصول 29 گانه نظارت بانکی مؤثر به شبکه بانکی کشور

شماره: 93-330462
تاریخ: ۱۳۹۳/۱۲/۰۹ 
 

جهت اطلاع کلیه بانکهای دولتی شرکت دولتی پست بانک بانکهای غیر دولتی و مؤسسات اعتباری غیر بانکی ارسال گردید
با سلام احتراما همانطور که مستحضرند نظارت مؤثر بر بانکها یکی از مهمترین عوامل حفظ ثبات در سیستم بانکی و به تبع آن در کل سیستم مالی میباشد نظارت بانکی دقیق و پیشگیرانه باعث ایجاد ثبات شده و بانکها را قادر میسازد به دور از تلاطمهای ناگهانی و ریسکهای غیر ضروری به فعالیتهای اصلی خود بپردازند. در همین راستا کمیته بانکداری بال به عنوان یکی از مراجع بین المللی معتبر در عرصه نظارت بانکی سندی را متضمن ۲۵ اصل اساسی یا به تعبیری اصول ۲۵ گانه تحت عنوان اصول اساسی برای نظارت بانکی مؤثر به مرحله تدوین درآورد که اولین نسخه آن در سال ۱۹۹۷ انتشار یافت و سپس در سال ۲۰۰۶ مورد بازنگری قرار گرفت. متعاقباً در سپتامبر سال ۲۰۱۲ بعد از بحران مالی سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، سند مذکور توسط کمیته بال مجدداً بازنگری شد و با اضافه شدن ۴ اصل جدید به آن به ۲۹ اصل اصول ۲۹ گانه ارتقاء یافت. در سند مزبور نحوه دسته بندی اصول نیز در مقایسه با سند پیشین دستخوش تغییراتی شده است. به طور کلی نسخه جدید سه موضوع اصلی را مبنای کار خود قرار داده که عبارتند از: (۱) استفاده از رویکرد آینده نگر به منظور نظارت مؤثر بر بانکها (۲ نظارت مؤثر مبتنی بر تجزیه و تحلیل ریسک و مداخله زود هنگام مقام نظارت بانکی در صورت لزوم و (۳) ارزیابی مشخصه های ریسکی بانکها با توجه به میزان ریسک موجود در عملیات آنها و تحمیل ریسک از طرف یک بانک به سیستم مالی و بانکی علاوه بر این در سند جدید به دو موضوع حاکمیت شرکتی و شفافیت و افشاء اطلاعات در بانکها تأکید بسیاری شده است. همچنین سند مذکور شامل حداقل استانداردهایی است که رعایت آنها به منظور وضع مقررات و اعمال نظارت احتیاطی بر بانکها و سیستم بانکداری توصیه شده است. در واقع استانداردهای مذکور رهنمودهایی را جهت دستیابی به سطح قابل قبولی از نظارت بانکی ارایه میکند از دیگر ویژگیهای متمایز ویرایش جدید سند موصوف آن است که بر خلاف ویرایشهای قبلی که دارای سند تکمیلی و تفصیلی تحت عنوان متدولوژی بودند با جزییات بیشتری تقریر یافته و به تعبیری سند متضمن متدولوژی نیز در آن تلفیق شده است. از آنجایی که نسخ قبلی سند اصول اساسی برای نظارت بانکی مؤثر به دلیل اهمیت و ضرورت در سالیان قبل توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ترجمه شده بود لذا ایجاب مینمود ویرایش جدید آن نیز به عنوان یکی از اسناد مهم بین المللی در زمینه نظارت بانکی با هدف درک و فهم دقیق تر و بهتر از آن و تمهید و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای پیاده سازی آن مورد ترجمه قرار گیرد بنا به همین ضرورت اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر آن شد تا به منظور بهبود و توسعه فرآیند نظارت بانکی و ارتقای ثبات و سلامت بانکها در شرایط عدم اطمینان از طریق بالا بردن سطح کیفی نظارت احتیاطی مبتنی بر تجزیه و تحلیل ریسک نسبت به ترجمه آن اقدام نماید تأملی بر نسخه جدید و مقایسه آن با نسخ سالهای ۱۹۹۷ و ۲۰۰۶ و همچنین اسناد ناظر بر متدولوژی نسخ یاد شده از سیر تکوین و تکامل حداقل الزامات و اصول یک نظام نظارت بانکی مترقی و کارآمد حکایت دارد که حسب آموزه ها و تجربه های حاصل از رویدادها و شرایط محیطی روزآمد گردیده اند. لذا انتشار ویرایش جدید ما را از مطالعه و تدقیق در نسخ قبلی بی نیاز نمی نماید و نظر داشت و تأمل بر همه نسخ مذکور میتواند به درک و شناخت جامع تر و عمیق تر از موضوع بیانجامد. با امید به آن که انتشار چنین آثاری بتواند در شناخت و درک بیشتر و جامع تر از ادبیات نظارت بانکی و تعمیق و تثبیت مفاهیم نظری موضوع نزد مدیران و کارشناسان نظام بانکی کشور صاحب نظران و اهل فن و مقامات و تصمیم گیران مربوط مؤثر افتد و منجر به شناخت وظایف و نحوه تعامل فیمابین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شبکه بانکی کشور شود نظارت بانکی را بهبود بخشد و ثبات مالی ناشی از یک نظارت مؤثر و کارآمد بانکی را فراهم سازد؛ سند پیوست جهت استحضار و هرگونه بهره برداری تقدیم می شود. گرچه مطالعه سند تقدیمی برای همه دست اندرکاران صاحب نظران و علاقمندان به مباحث بانکی و به طور اخص نظارت بانکی میتواند مفید باشد لیکن برای ناظران بانکی و برخی واحدهای داخلی بانک ها نظیر واحدهای مدیریت ریسک حسابرسی داخلی و بازرسی بیشتر توصیه میشود.  ضمن اعلام این که سند مذکور همچون نسخ پیشین آن در پایگاه اطلاع رسانی این بانک زیر بخش نظارت بانکی و در قسمت گزیده اصول کمیته بال برای نظارت موثر قرار دارد خواهشمند است دستور فرمایند این سند برای مطالعه و هرگونه بهره برداری در اختیار واحدهای ذیربط قرار گیرد. 
مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
عبدالمهدی ارجمند نژاد