بخشنامه شماره مب/ 2288 مورخ ۱۳۸۴/۱۱/۲۷; راهنمای کلی افتتاح حساب و تعيين هويت مشتری ( ترجمه سندی از کميته نظارت بانکی بال)

شماره: 2288
تاریخ: ۱۳۸۴/۱۱/۲۷

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل کلیه بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه و مدیر عامل محترم سازمان حسابرسی ارسال گردید.
با احترام؛
همان گونه که استحضار دارند از جمله مهمترین تدابیری که میتواند بانکها را از گزند انواع ریسک به خصوص ریسک شهرت دور نگه دارد تعبیه سازوکاری توانمند و یکپارچه برای شناسایی هویت مشتریان است. این موضوع خاصه از آن روی که مبارزه با پولشویی مستلزم کسب شناخت مکفی از آنان است. اهمیتی دو چندان می یابد.
از سوی دیگر توسعه روز افزون خدمات و فن آوریهای نوین در صنعت بانکداری - که به طور عمده با افزایش میزان پیچیدگی آنها قرین بوده است - در روی دیگر خود عملکرد پیچیده تر افراد متخلف و جنایتکار را در پی داشته است. عملکردی که در طی آن سعی میکنند تا با پنهان ساختن ماهیت و منشاء غیر قانونی مال حاصل از ارتکاب جرم ظاهری قانونی به آن دهند و به عبارت دیگر آن را تطهیر نمایند. هم چنین ممکن است بانکها و موسسات مالی - خواسته یا ناخواسته - به عنوان بستر اصلی برای تامین مالی تروریسم مورد سوء استفاده واقع شوند استفاده از انواع خدمات و حسابهای بانکی بهره گیری از عناوین شرکتهای مختلف اقدام به افتتاح حساب و مدیریت آن از طریق واسطه های حرفه ای و کارگزاران بانکی و ..... از جمله اقداماتی هستند که افراد مزبور برای پنهان نگه داشتن هویت و عملکرد خویش به آنها متوسل می شوند.
از آن جا که آلوده شدن بانکها به این قبیل فعالیتها ممکن است خسارات جبران ناپذیری را برای آنها در پی داشته باشد شناسایی هویت مشتریان و تدوین سیاستهایی توانمند و مکفی در این زمینه لازم می آید.
کمیته نظارت بانکی بال با تکیه بر تجارت و تخصص خود در توصیه راهکارهای مناسب برای تقویت سیستمهای نظارتی اقدام به انتشار سندی تحت عنوان شناسایی کافی مشتری از سوی بانک ها در اکتبر سال ۲۰۰۱ میلادی نمود.
این سند که ترجمه آن به پیوست ارسال میگردد مشتمل بر پیشنهاداتی است که الگوی مناسبی را برای بانکها - چه در عرصه سیاستگذاری و چه در گستره عمل - ترسیم مینماید از این رو مطالعه آن می تواند به تدوین دستورالعملها و بخشنامه هایی که در ارتباط با شرایط افتتاح حساب و نحوه تعامل با مشتریان باز می گردد یاری رساند ضمن آن که این سند حاوی توصیه هایی برای کارکنان بخش تطبیق و حسابرسان داخلی و خارجی بانکها نیز میباشد که عمل به آنها میتواند به افزایش اطمینان از صحت عملکرد سازوکارهای کنترلی بانکها بیانجامد (شایان ذکر است که کمیته مزبور تاکنون اقدام به انتشار استادی چند در زمینه شناسایی مشتری نموده است که ترجمه برخی از این اسناد در سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به آدرس WWW.CBI.IR بخش نظارت بر امور بانکها قرار دارد).
با امید به آن که انتشار و توزیع آثاری از این قبیل به بسط و تعمیق دانش بانکداری در نظام بانکی کشور بیانجامد خواهشمند است دستور فرمایند این نوشتار جهت مطالعه و بهره برداریهای لازم در اختیار واحدهای ذیربط قرار گیرد.
 

اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمید تهرانفر   صدیقه رهبر شمس کار