B* شماره: مب ٫ ۱۹۶۸ تاریخ ۱۳۸۲٫۱۱٫۲۹ بسمه تعالی جهت اطلاع کلیه مدیران عامل محترم بانکهای دولتی و غیر دولتی و موسسه اعتباری توسعه ارسال گردید. با احترام به پیوست آئین نامه تسهیلات و تعهدات کلان که در یکهزار و چهاردهمین جلسه مورخ ۱۳۸۲٫۱۱٫۲۵ بند دو صورتجلسه شورای پول و اعتبار به تصویب رسیده است عینا جهت اجرا ارسال می گردد. مقتضی است دستور فرمایند. آئین نامه مذکور به کلیه واحدهای ذیربط جهت اجرای دقیق مفاد آن ابلاغ گردد. ضمنا در اجرای آئین نامه مذکور رعایت موارد زیر ضروری میباشد -۱ آئین نامه مذکور از تاریخ این بخشنامه لازم الاجراء می باشد. هیچیک از تقاضاهایی که بیش از حدود مقرر در ماده ۲ آیین نامه میباشد در این بانک قابل بررسی نخواهد بود لذا خواهشمند است از ارسال اینگونه تقاضاها به این بانک جدا خودداری فرمائید. تقاضای مشتریان در خصوص استفاده از تسهیلات که نیاز به اخذ مجوز ماده ۲۲ قانون عملیات بانکی بدون ربا دارد همچنان توسط اداره اعتبارات این بانک بررسی میشود و دریافت این مجوز کماکان الزامی است. از این تاریخ بخشنامه های ذیربط صادره از سوی این مدیریت بشرح زیر منسوخ اعلام می گردد الف -٤- سقف تسهیلات خرید دین موضوع بخشنامه شماره مب ٫ ۸۸۶ مورخ ۱۳۸۱٫۷٫۹ ب ٤ سقف تسهیلات اعطایی به مجتمع های مسکونی توسط اشخاص حقیقی موضوع بخشنامه شماره مب ١٤٦٧ مورخ ۱۳۸۱٫۱۰٫۱۰ ج ٤ ملحوظ کردن مبلغ اعتبارات اسنادی مدت دار در سقف فردی تسهیلات اعطایی موضوع بخشنامه شماره مب ۱۳۱۴ مورخ ۱۳۸۱٫۹٫۱۸ د بخشنامه شماره مب٫ ۸۳۰ مورخ ۱۳۸۲٫۵٫۱۴ با موضوع مندرج در بند ج ٤ فوق B* هـ ٤ بخشنامه شماره مب ٫ ۲۵۶ مورخ ۱۳۸۰٫۳٫۲۸ در مورد سقفهای فردی و گروهی تسهیلات اعطایی و تسهیلات کلان و بندهای ٤ و ٥ آئین نامه صدور ضمانت نامه و ظهرنویسی از طرف بانکها موضوع بخشنامه شماره ۳۵٫۱۱۹۲ مورخ ۱۳۸۲٫۱۰٫۳ ز بخشنامه شماره مب ٫ ١٧٤٤ مورخ ۱۳۸۱٫۱۱٫۱۴ فقط در خصوص بانک کشاورزی) ح بخشنامه شماره مب ١٣٤٤ مورخ ۱۳۸۰٫۱۲٫۲۷ فقط در مورد بانکهای غیر دولتی) ه اعطای تسهیلات به شرکت سرمایه گذاری آن بانک همچنان ممنوع است. اعطای تسهیلات قرض الحسنه تابع ضوابط و شرایط قبلی است. انواع سقفهای فردی برای خرید مسکن تابع ضوابط و شرایط قبلی است. مدیریت کل نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری اداره مطالعات و مقررات بانکی بهرام فیض زرین قلم حمید تهرانفر ۱۶۱۵-۱۶ B* بسمه تعالي آئین نامه تسهیلات و تعهدات کلان ماده ۱ - تعاریف ۱-۱- تسهیلات و تعهدات از نظر این آیین نامه عبارت تسهیلات و تعهدات شامل افلام ذیل است: الف - تسهیلات شامل اقلام دارایی های بانک یا موسسه اعتباری در بالای خط ترازنامه بوده و موارد ذیل را در بر می گیرد تسهیلات اعطانی اعم از جاری و غیر جاری و ریالی و ارزی به اشخاص به استنای مشارکت حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم) تسهیلات اعطانی بین بانکی بدهی مشتریان در حساب بدهکاران موقت بدهکاران بابت اعتبارات اسنادی پرداخت شده بدهکاران بابت ضمانتنامه های پرداخت شده تسهیلات از محل حساب ذخیره ارزی )Usance, Refinance Finance.... تامین مالی بلند مدت با استفاده از منابع خارجی پیش پرداخت بابت اموال خریداری شده عقود اموال خریداری شده بابت عقود کار در جریان جماله خرید دین B* ب تعهدات شامل اقلام زیر خط ترازنامه در مورد تعهدات ریالی و ارزی مشتریان بابت موارد ذیل است: ضمانند مد ها و انواع اعتبارات اسنادی دیداری و مدت دار ظهرنویسی اسناد تعهد اور تضمین اوراق مشارکت صادره و تعهدات بابت مانده سهام پذیره نویسی شده تعهدات مشتریان بابت قراردادهای منعقده معاملات بروات استادی ارزی مدت دار پذیره نویسی شده. تبصره 1: تسهیلات و تعهدات شامل تسهیلات اعطانی و تعهدات ایجاد شده از طریق شعب خارجی بانکها و موسسات اعتباری کشور نیز میگردد ولی تسهیلات از محل وجود اداره شده را در بر نمی گیرد. تبصره ۲ در محاسبه مبلغ تسهیلات سود سالهای آینده وجود دریافتی مضاربه و حساب مشترک مشارکت مدنی منظور نمی شود برای محاسبه تعهدات نیز لازم است و لائق مذکور در بند الف ماده ۲ انین نامه صدور ضمانتنامه و ظهرنویسی از طرف بانکها و همچنین پیش دریافت نقدی اخذ شده بابت اعتبارات اسنادی از میزان تعهدات کسر گردد. تبصره ۳ برای تعیین مجموع تسهیلات و تعهدات مربوط به هر ذینفع واحد مبلغ تسهیلات با ضریب ۱ و مبلغ تعهدات با اعمال ضرایب مندرج در بند ۲-۵ انین نامه کفایت سرمایه در جمع ملحوظ می شود. ۱-۲- تسهیلات و تعهدات کلان منظور از تسهیلات و تعهدات کلان مجموع مانده تسهیلات و تعهدات مربوط به هر ذينفع واحد میباشد که از ۱۰ درصد سرمایه پایه در بانکهای غیر دولتی و موسسات اعتباری و ۵ درصد سرمایه پایه در بانکهای دولتی تجاوز می کند. B* ۱-۳- ذينفع واحد منظور از ذینفع واحد اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که از نظر مالی و مدیریتی به نحوی با هم در ارتباط میباشد بطوریکه مشکلات مالی هر یک میتواند موجبات بروز مشکلات احتمالی در بازپرداخت سایر اعضا را فراهم آورد. موارد ذیل از جمله مصادیقی است که نشان دهنده وجود ارتباط بین دو یا چند شخص حقیقی و حقوقی است. الف اشخاص حقیقی و همسر و افراد تحت تکش آنها. شرکت هایی که حداقل ۵۰ درصد سهام آنان متعلق به یک شخص حقیقی (شامل همسر و افراد تحت تکس وی یا شخص حقوقی است. شرکتهای متعلق به شرکتهای سرمایه گذاری مشمول ضوابط این بند نمی شوند. ج گروه شرکت هایی که بیش از ۵۰ درصد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در یکدیگر سهام دارند و یا اکثر اعضای هیات مدیره تبصره بانک یا موسسه اعتباری میتواند علاوه بر موارد فوق الذكر مصادیق دیگری را جهت شناسانی ذینفع واحد در نظر بگیرد. ماده ۲ - تعیین حدود ۲-۱- مبنای گزارش دهی ۲۱-۱ بانکها و موسسات اعتباری غیر دولتی موظفند تسهیلات و تعهدات مربوط به هر ذينفع واحد را که مبلغ آن از ۱۰ درصد سرمایه پایه فراتر می باشد. به عنوان تسهیلات کلان تنفی نموده و به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گزارش نمایند. ۲-۱-۲ بانکهای دولتی موظفند تسهیلات و تعهدات مربوط به هر ذینفع واحد را که مبلغ آن از ۵ درصد سرمایه پایه فراتر میباشد به عنوان تسهیلات کلان تنفی نموده و به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گزارش نمایند. B* -۲-۲- سقف فردی تسهیلات و تعهدات حداکثر مجموع تسهیلات و تعهدات به هر ذینفع واحد نباید از ۲۰ درصد سرمایه پایه هر بانک یا موسسه اعتباری دولتی یا غیر دولتی) تجاوز نماید. تبصره ۱ بانکها و موسسات اعتباری نباید به آن دسته از اشخاص حقیقی یا حقوقی که قبل از اجرای این مقررات بیش از حدود مقرر در این بند تسهیلات و تعهدات دریافت نموده اند، مادامی که سقفهای مذکور رعایت نگردیده است تسهیلات و تعهدات جدید اعطاء نمایند. تبصره ۲ در مواردی که تقاضای یک ذینفع واحد پیش از سقف تعیین شده در این ماده می باشد. بانکها و موسسات اعتباری میتوانند جهت تامین نیاز مشتری با رعایت سقف فوق از روش اعطای تسهیلات به صورت مشترک سندیکایی کنسرسیومی و روشهای مشابه -۲- سقف کلی تسهیلات و تعهدات کلان هر بانک یا موسسه اعتباری ذاکر مجموع تسهیلات و تعهدات کلان هر بانک یا موسسه اعتباري ۸ برابر سرمايه پایه می باشد، مشروط بر اینکه از ۵۰ درست کی تسهیلات و تعهدات دولي و غير دولتي تجاوز لمان ماده ۳ مشارکت حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم در مورد شرکتهایی که بانک یا موسسه اعتباری مالک بخشی از سهام آنها می باشد. قیمت تمام شده سهام نیز در سقف فردی تسهیلات و تعهدات موضوع بند ۲-۲ فوتی منظور می شود. B* ماده ۴ نظارت داخلی بانکها و موسسات اعتباری باید با تهیه یک دستور العمل جامع داختی حدود مقرر در ماده ۲ را تحت نظارت مستمر قرار دهد. لازم است دستور العمل مذکور حاوی حدود اختیارات در سطوح مختلف تصمیم گیری برای تصویب تسهیلات و تعهدات بوده و به نحوی عمل شود که حدود مقرر در ماده ۲ برای مجموع تسهیلات و تعهدات کلان همواره رعایت گردد. ماده ۵ ثبت و نگهداری اطلاعات بانکها و موسسات اعتباری باید اطلاعات مربوط به تسهیلات و تعهدات کلان را به صورت متمرکز و روز مد ثبت و نگهداری نمایند. ماده ۶ نحوه گزارش دهی بانک مرکزی ج.ا.ا برای دریافت اطلاعات مربوط به تسهیلات و تعهدات کلان فرمهایی را تنظیم و به بانکها ابلاغ می نماید تا بر آن اساس اطلاعات لازم از بانکها و موسسات اعتباری اخذ گردد. ماده ۷ مقررات منسوخ شده از تاریخ اجرای این آئین نامه بند ۱ صورتجلسه نهصد و ششمین جلسه مورخ ۱۳۷۹٫۸٫۸ شورای پول و اعتبار در مورد سقف فردی تسهیلات اعطایی بندهای ۴ و ۵ انین نامه صدور ضمانت نامه و ظهرنویسی از طرف بانکها موضوع بند یک صورتجلسه هشتصد و بیست و ششمین جلسه مورخ ۱۳۷۳٫۴٫۱۸ شورای پول و اعتبار سقف فردی تسهیلات خرید دین مصوب نهصد و هشتاد و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار منسوخ می شوند. این آئین نامه در ۷ ماده و ۶ تبصره در تاریخ ۱۳۸۲٫۱۱٫۲۵ به تصویب شورای پول و اعتبار رسید و از تاریخی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ابلاغ میشود لازم الاجراء است. لم لا