2- بخشنامه شماره 03/17681 مورخ 1403/01/30; ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل اعتبار اسنادی داخلی-ریالی»

با سلام احتراما
پیرو بخشنامه شماره ۹۴/۲۹۶۲۷۳ مورخ ۱۳۹۴/۱۰/۱۵ موضوع ابلاغ اصلاحیه دستور العمل اعتبار اسنادی داخلی ریالی به استحضار میرساند؛
با سپری شدن بیش از هشت سال از اجرای دستور العمل مذکور و تجربیات حاصل از آن و نیز حسب بازخوردهای واصله از مراجع مختلف به ویژه تولید کنندگان و فعالان اقتصادی و همچنین با امعان نظر به این که در سال جاری مقرر شده حدود ۸۰۰۰ هزار میلیارد ریال از تامین مالی فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشور با استفاده از ابزار اعتبار اسنادی داخلی ریالی انجام پذیرد بازنگری دستور العمل اعتبار استادی داخلی ریالی با هدف تسهیل گری و توسعه بیشتر این ابزار در نظام اقتصادی کشور مجدداً در دستور کار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت با عنایت به اهمیت موضوع اصلاحیه پیشنهادی در جلسه مورخ 1403/01/21 شورای محترم پول و اعتبار مورد تصویب واقع شد.

1) یکی از مهمترین اصلاحات به عمل آمده در دستور العمل ، موصوف امکان استفاده از سازوکار گشایش اعتبار اسنادی در رابطه با معاملات انجام گرفته توسط فعالان اقتصادی و تولید کنندگان فعال در بورسهای کالایی می باشد. با عنایت به این که مطابق دستور العمل قبلی گشایش اعتبار اسنادی داخلی بر اساس اسناد مورد معامله در بورسهای کالایی امکان پذیر نبود با انجام اصلاحات و تمهیدات لازم به ویژه دریافت گواهی نامه انجام معامله فیزیکی بورس کالا» و «اعلامیه» تسویه وجوه بورس کالا به جای سیاهه تجاری، امکان استفاده از اعتبار اسنادی داخلی ریالی در بورس کالا فراهم شده است.
2) از دیگر موارد اصلاحی در دستورالعمل جدید طراحی فرم یکنواخت و متحدالشکل سند تعهد پرداخت با قابلیت صدور در قالب یک یا چند فقره معادل وجه اسناد و همچنین امکان تجمیع یا تقسیم آن میباشد.
۳) تمهید مهم پیش بینی شده دیگر در دستورالعمل امکان پذیر شدن واگذاری سند تعهد پرداخت توسط ذی نفع اعتبار اسنادی داخلی بین حلقه های زنجیره تامین مالی به منظور خرید نهاده و مواد اولیه در رابطه با کالاهایی که بر اساس ضوابط و مقررات مربوط ملزم به ارائه صورت حساب الکترونیکی میباشند، است. این مهم موجب تعمیق و توسعه تأمین مالی زنجیره تولید خواهد شد.
٤) از دیگر اصلاحات به عمل آمده میتوان به اتخاذ تمهید لازم به منظور امکان انتشار اوراق بهادار خرید دین به پشتوانه سند تعهد پرداخت در چارچوب ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار اشاره نمود بر این اساس این امکان فراهم شده است که ذی نفع اعتبار اسنادی داخلی که سند تعهد پرداخت به نفع وی صادر شده است.
5) علاوه بر امکان تنزیل آن نزد بانکها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی نسبت به واگذاری آن در چارچوب ضوابط و مقررات سازمان بورس اوراق بهادار اقدام نموده و تأمین مالی مورد نظر را انجام دهد. ه علاوه بر این تاکنون امکان انتخاب شرکتهای بازرسی توسط متقاضیان گشایش اعتبار اسنادی داخلی ریالی منحصر به فهرست شرکتهای بازرسی مورد تایید مندرج در بخش دوم مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی بوده است. در حالی که در دستورالعمل جدید امکان استفاده از شرکتهای بازرسی ملی صلاحیت دار نیز فراهم شده و گستره شمول شرکتهای موصوف افزایش یافته است.
٦) از دیگر اصلاحات مهم در دستورالعمل جدید تدوین احکامی در رابطه با سازوکار خاتمه اعتبار اسنادی داخلی است که در دستورالعمل قبلی وجود نداشت و با هدف تکمیل سازوکار گشایش اعتبار اسنادی داخلی ریالی صورت گرفته است.
7) اصلاح برخی احکام مرتبط با سامانه پیام رسانی الکترونیکی مالی (سیام) در سازوکار گشایش اعتبار استادی داخلی - ریالی با توجه به تثبیت جایگاه سامانه مزبور در نظام بانکی کشور و همچنین الزام بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی به ایجاد طراحی و پیاده سازی سامانه ای در پایگاه اطلاع رسانی خود قبل از اقدام به گشایش اعتبار اسنادی داخلی از دیگر موارد اصلاحی دستور العمل موصوف به شمار می آید.
8)تدوین سازوکار گزارش دهی توسط مدیران ارشد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق به کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) و همچنین هیات مدیره بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی از سایر موارد اصلاحی است که با هدف ارتقای نظام کنترل داخلی و حصول اطمینان از رعایت دقیق مفاد دستور العمل اعتبار اسنادی داخلی - ریالی در شبکه بانکی کشور با بهره گیری از سازوکارهای نظارتی داخلی در مؤسسات اعتباری پیش بینی شده است.
۹) منحصر شدن گشایش اعتبار اسنادی داخلی ریالی در قالب عقود مرابحه و استصناع اعم از نقدی و نسید و حذف قرارداد جعاله گشایش اعتبار اسنادی داخلی - ریالی با هدف رفع برخی ابهامات و ملاحظات فقهی، اصلاح مهم دیگری است که در دستورالعمل اعمال شده است. با عنایت به موارد فوق ضمن ارسال نسخه ای از اصلاحیه دستورالعمل موصوف خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ٩٦/١٤٩١۵۳ مورخ 1396/05/16 به تمامی واحدهای ذی ربط آن بانک مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.

 مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی 
الهام چیت سازان