بخشنامه شماره 01/15666 مورخ 1401/01/24; ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی»

جزییات بخشنامه

تاریخ بخشنامه

1401/01/24

دسته بندی

بخشنامه های نظارت

شماره بخشنامه

01-15666

وضعیت سند

نامشخص است

تاریخ آخرین بروزرسانی

1403/11/18

شماره: 01/15666
تاریخ: 1401/01/24

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانک‌های دولتی، غیر دولتی، شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ارسال می‌شود.
با سلام؛
احتراماً، پیرو بخشنامه شماره ۹۳٫۲۰۹۰۵۳ مورخ ۱۳۹۳٫۸٫۴ موضوع ابلاغ «دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی»، بدینوسیله اصلاحیه دستور العمل مذکور متضمن اصلاحاتی به شرح ذیل که در جلسه مورخ ١٤٠٠٫۱۲٫۱۵ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مورد تایید واقع شده، برای استحضار ایفاد می‌شود:

1- ماده (۲۶) دستورالعمل به شرح زیر اصلاح گردید:

ماده ۲۶ - تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی از محل تامین مالی خارجی (فاینانس)، از شمول ضوابط سپرده گذاری اعضای سندیکا نزد مؤسسه اعتباری عامل وفق مفاد این دستور العمل مستثنی بوده و مؤسسه اعتباری عامل می تواند در صورت عدم ایفای تعهدات اعضای سندیکا در سررسید مقرر حسب ترتیبات مندرج در متن مشارکت نامه جهت برداشت از حساب اعضای بدهکار سندیکا اقدام نماید.
2- تبصره (۲) ذیل ماده (۲۶) دستور العمل حذف شد:
تبصره ۲ بانک مرکزی موظف است حداکثر دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این دستورالعمل، شیوه نامه اجرایی موضوع این ماده را تهیه و به شبکه بانکی کشور ابلاغ نماید.
3- عبارت "تبصره" جایگزین عبارت تبصره ۱ ذیل ماده (۲۶) دستور العمل، گردید.
با عنایت به مراتب مذکور ضمن ایفاد اصلاحیه دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی» خواهشمند است. دستور فرمایند، مراتب با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ٩٦٫١٤۹۱۵۳ مورخ ۱۳۹٦٫٥٫١٦ به تمامی واحدهای ذی ربط آن بانک/ مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.

مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی، الهام چیت‌سازان

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مطالعات و مقررات بانکی
موضوع: دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی

فهرست مطالب

فصل اول: تعاریف و کلیات ................................................................................................................................................................2

فصل دوم: ضوابط ناظر بر اقدامات اولیه تشکیل سندیکا..........................................................................................................................5

فصل سوم ضوابط ناظر بر کمیته سندیکایی ..........................................................................................................................................5
فصل چهارم حداقل الزامات ناظر بر مشارکت نامه ..................................................................................................................................7
فصل پنجم تکالیف مؤسسه اعتباری عامل.............................................................................................................................................8
فصل ششم سازوکار ورود عضو جدید و خروج اعضای سندیکا و انحلال سندیکا............................................................................................۱۱
فصل هفتم کارمزدها ........................................................................................................................................................................۱۱
فصل هشتم الزامات احتیاطی و سایر موارد...........................................................................................................................................١٢

«بسمه تعالی»
«دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی»
به استناد «قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره)» و ماده (۸) «آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره)» مصوب ۱۳۶۲٫۱۰٫۱۲ هیات محترم وزیران و با هدف تسهیل تأمین مالی منابع مورد نیاز بنگاههای اقتصادی و نیز توزیع ریسک اعتباری مؤسسات اعتباری و شعب بانک‌های خارجی، «دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی» که از این پس به اختصار دستورالعمل نامیده می‌شود، تصویب می‌گردد.

فصل اول: تعاریف و کلیات
ماده ۱- در این دستور العمل عبارات ذیل در معانی مشروح به کار می‌روند:

۱-۱- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
۲-۱- مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تاسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی میباشد. شعبه بانک خارجی نیز در این دستورالعمل در گستره شمول این تعریف قرار می‌گیرد؛
۳-۱- شعبه بانک خارجی: واحد عملیاتی از یک بانک خارجی که در چارچوب آیین نامه اجرایی «نحوه تأسیس و عملیات شعب بانکهای خارجی در ایران» مصوب جلسه مورخ ۱۳۸۷٫۱۲٫۲۸ هیأت وزیران در جمهوری اسلامی ایران فعالیت دارد؛
۴-۱- تسهیلات سندیکایی: تسهیلات ریالی و ارزی که در چارچوب عقود مندرج در «قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره)» و اصلاحیه های پس از آن با مشارکت چند مؤسسه اعتباری و مطابق با مفاد این دستورالعمل به مشتری پرداخت می‌شود؛
۵-۱- تعهدات سندیکایی: تعهدات ریالی و ارزی نظیر ضمانت نامه و اعتبار اسنادی که در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط با مشارکت چند مؤسسه اعتباری و مطابق با مفاد این دستورالعمل ایجاد می شود؛
۶-۱- مشتری: شخص حقیقی یا حقوقی که متقاضی تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی می‌باشد و یا از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی استفاده نموده است؛
۷-۱- ذی نفع: شخص حقیقی یا حقوقی که تعهدات سندیکایی به نفع وی ایجاد می‌شود؛
۸-۱- مؤسسه اعتباری پیشگام: موسسه اعتباری که درخواست کتبی مشتری مبنی بر اخذ تسهیلات و یا ایجاد تعهدات را دریافت نموده و هماهنگی های لازم را با مؤسسات اعتباری مایل به مشارکت در اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی انجام می‌دهد؛
۹-۱- سندیکا: مجموعه ای از چند مؤسسه اعتباری که بر اساس مفاد مشارکت نامه جهت اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی شکل می گیرد
۱۰-۱- اعضای سندیکا: مؤسسه اعتباری پیشگام و سایر مؤسسات اعتباری که با پذیرش دعوت مؤسسه اعتباری پیشگام و در چارچوب مشارکت نامه در اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی مشارکت می نمایند؛ ۱۱-۱- کمیته سندیکایی کمیته ای که متشکل از نمایندگان تام الاختیار اعضای سندیکا می‌باشد؛
۱۱-۱- کمیته سندیکایی: کمیته‌ای که متشکل از نمایندگان تام الاختیار اعضای سندیکا می‌باشد؛
۱۲-۱- مشارکت نامه: قراردادی که بین اعضای سندیکا منعقد شده و متضمن حقوق وظایف و مسئولیت های اعضای سندیکا و نیز دیگر موارد حائز اهمیت می‌باشد؛
۱۳-۱- مؤسسه اعتباری عامل: مؤسسه اعتباری که از بین اعضای سندیکا انتخاب میشود و انجام امور اجرایی مشارکت نامه انعقاد قرارداد سندیکایی و انجام امور اجرایی قرارداد سندیکایی را بر عهده دارد.
۱۴-۱ قرارداد سندیکایی: قراردادی است که بین مشتری و مؤسسه اعتباری عامل جهت اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی منعقد می‌گردد و متضمن حقوق وظایف و مسئولیت‌های هر یک از طرف‌های قرارداد می‌باشد.

ماده ۲- مؤسسات اعتباری می‌توانند در چارچوب مفاد این دستورالعمل و پس از اخذ موافقت بالاترین رکن اعتباری خود در اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی مشارکت نمایند.

تبصره- مشارکت هر یک از مؤسسات اعتباری در سندیکا منوط به داشتن اجازه فعالیت موضوع تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی مربوط می‌باشد.

ماده ۳- کلیه توافقات و مکاتبات فی‌مابین اعضای سندیکا در تمامی مراحل سندیکا نظیر تشکیل سندیکا، اعطا ایجاد وصول و تسویه تسهیلات تعهدات سندیکایی باید با امضای مدیر عامل یا نماینده تام الاختیار مؤسسه اعتباری صورت پذیرد.

تبصره- نماینده تام الاختیار مؤسسه اعتباری مایل به مشارکت در سندیکا باید با امضای مدیر عامل مؤسسه اعتباری مزبور به کمیته سندیکایی معرفی گردد.

ماده ۴- شناسایی مشتری باید مطابق با قوانین آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط از جمله دستورالعمل‌های مبارزه با پولشویی انجام شود.
ماده ۵- قبل از اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی لازم است وضعیت تسهیلات غیر جاری و چک برگشتی مشتری از «سامانه یکپارچه اطلاعاتی مشتریان» نزد بانک مرکزی استعلام شود اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی به مشتری که دارای سابقه چک برگشتی رفع سوء اثر نشده و یا تسهیلات غیر جاری نزد شبکه بانکی کشور است. مجاز نمی‌باشد.

تبصره- در خصوص اشخاص حقوقی مفاد این ماده علاوه بر شخص حقوقی شامل صاحبان امضای مجاز و اعضای هیات مدیره آن اشخاص اعم از اشخاص حقیقی حقوقی و نمایندگان اشخاص حقوقی نیز می گردد.

ماده ۶- اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی باید بر اساس اعتبار سنجی دقیق مشتری و متناسب با توان و ظرفیت اعتباری وی صورت گیرد اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی بیش از ظرفیت اعتباری مشتری مجاز نیست.
ماده ۷- قبل از اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی لازم است با توجه به اهلیت و توان اعتباری مشتری وثایق لازم و کافی از وی اخذ گردد وثائق ماخوذه باید معتبر سهل البيع، قابل نقل و انتقال قانونی از درجه نقد شوندگی بالا برخوردار و بلامعارض باشد تا در صورت عدم ایفای تعهدات از سوی مشتری حقوق اعضای سندیکا در حداقل زمان استیفاء شود.
ماده ۸- اعضای سندیکا موظف میباشند تمامی اطلاعات لازم در خصوص وضعیت مالی فعالیت صنعت و تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی مربوط به مشتری را با یکدیگر و کمیته سندیکایی تبادل نمایند.

تبصره- تبادل اطلاعات موضوع این ماده باید با اخذ رضایت کتبی مشتری از طریق درج آن در درخواست وی به مؤسسه اعتباری پیشگام مبنی بر اخذ تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی و نیز قرارداد سندیکایی باشد.

ماده ۹- میزان نفع و ضرر هر یک از اعضای سندیکا از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی متناسب با سهم الشرکه آنها می باشد مگر آن که در مشارکت نامه به نحو دیگری توافق گردد.
ماده ۱۰- هر یک از مؤسسات اعتباری عضو سندیکا موظف می‌باشند متناسب با سهم‌الشرکه خود از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی عملیات حسابداری مربوط را در دفاتر خود ثبت و ترتیبات لازم را برای منظور نمودن ذخایر و محاسبه داراییهای موزون به ریسک اتخاذ نمایند.
تبصره- بانک مرکزی موظف است حداکثر پس از مدت ۳ ماه از ابلاغ این دستور العمل عملیات حسابداری مربوط را تهیه و ابلاغ نماید.

فصل دوم: ضوابط ناظر بر اقدامات اولیه تشکیل سندیکا
ماده ۱۱- مؤسسه اعتباری پیشگام پس از دریافت تقاضای کتبی مشتری مبنی بر اخذ تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی مبادرت به شناسایی و اعتبار سنجی مقدماتی وی نموده و پیشنهاد تشکیل سندیکا را به سایر مؤسسات اعتباری مورد نظر ارایه می‌نماید.
تبصره- شناسایی و اعتبار سنجی مقدماتی مذکور در این ماده شامل تشکیل پرونده اعتبار سنجی و تهیه گزارش اطلاعات اعتباری به صورت مقدماتی می‌باشد.
ماده ۱۲- مؤسسه اعتباری پیشگام موظف است؛ درخواست واصله را به انضمام گزارشی که حداقل حاوی مشخصات م شتری نوع و مبلغ تسهیلات تعهدات وثایق و تضامین پیشنهادی مانده و و ضعیت تسهیلات و تعهدات مشتری نزد شبکه بانکی کشور و سایر موارد با اهمیت است به سایر اعضای احتمالی عضو سندیکا ارسال و طی آن درخواست نماید که نماینده تام الاختیار خود را ظرف مهلت زمانی مشخص برای تشکیل کمیته سندیکایی معرفی نماید.
ماده ۱۳- مؤسسه اعتباری پیشگام مکلف است؛ پس از وصول پاسخهای ارسالی از مؤسسات اعتباری که آمادگی خود را برای مشارکت در سندیکا اعلام نموده اند بلافاصله اقدامات لازم را جهت تشکیل اولین جلسه کمیته سندیکایی انجام دهد.

فصل سوم: ضوابط ناظر بر کمیته سندیکایی
ماده ۱۴- کمیته سندیکایی دارای حداقل تکالیف زیر می‌باشد:

۱۴-۱- تعیین و تصویب سازوکار تشکیل و اداره جلسات کمیته سندیکایی با رعایت ضوابط مقرر در این دستور العمل؛
۱۴-۲- تایید گزارشهای ارزیابی و امکان سنجی درخواست مشتری؛
۱۴-۳- تایید گزارش شناسایی کامل مشتری؛
۱۴-۴- تایید گزارش اعتبار سنجی دقیق مشتری؛
۱۴-۵- تعیین و تصویب انواع و میزان وثایق مورد نیاز جهت اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی؛
۱۴-۶- تعیین سهم هر یک از اعضای سندیکا در خصوص تامین منابع لازم جهت اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی؛
۱۴-۷- انتخاب مؤسسه اعتباری عامل و تغییر آن ۱۴-۷- انتخاب مؤسسه اعتباری عامل و تغییر آن؛
۱۴-۸- رسیدگی به تخلفات اعضای سندیکا؛
۱۴-۹- تدوین، تصویب و اجرای مفاد مشارکت نامه و هر گونه تغییر در آن؛
۱۴-۱۰- تصمیم گیری در خصوص نحوه برخورد با عدم واریز وجه سهم الشرکه توسط هر یک از اعضای سندیکا؛
۱۴-۱۱ تصویب متن پیش نویس قرارداد سندیکایی؛
تبصره- قرارداد سندیکایی باید در چارچوب قوانین و مقررات جاری از جمله قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره)، آیین نامه های ذیل قانون یاد شده دستورالعملهای مربوط و سایر ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی تدوین گردد.
۱۴-۱۲- نظارت بر فرایند اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی؛
۱۴-۱۳ نظارت بر نحوه اجرای قرارداد سندیکایی از جمله محل مصرف وجوه مربوط به قرارداد سندیکایی؛
۱۴-۱۴- بررسی ادواری وضعیت مالی مشتری بر اساس گزارش‌های واصله و اتخاذ تصمیمات اصلاحی در مواقعی که مشتری در شرایط مخاطره آمیز قرار می‌گیرد و اجرای آن از طریق مؤسسه اعتباری عامل؛
۱۴-۱۵- نظارت بر پیگیری به موقع و وصول مطالبات توسط مؤسسه اعتباری عامل؛
۱۴-۱۶- اتخاذ تصمیم در رابطه با ورود عضو جدید یا خروج اعضای فعلی سندیکا؛
۱۴-۱۷- اتخاذ تصمیم در خصوص انحلال سندیکا؛
۱۴-۱۸- حصول اطمینان از رعایت تمامی قوانین و مقررات جاری در فرآیند اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی؛
۱۴-۱۹- اتخاذ تصمیم در خصوص تمدید استمهال فسخ و هرگونه تغییر در شرایط قرارداد سندیکایی؛
۱۴-۲۰- حصول اطمینان از صحت اعتبار و کامل بودن کلیه اطلاعات مأخوذه؛
۱۴-۲۱- اتخاذ تصمیم در رابطه با سایر مواردی که صراحتاً در حیطه وظایف مؤسسه اعتباری پیشگام و مؤسسه اعتباری عامل نمی‌باشد.
تبصره- کمیته سندیکایی میتواند هر یک از وظایف موضوع این ماده را مشروط به تصویب و تأیید نهایی آن توسط کمیته مزبور به هر یک از اعضای سندیکا تفویض نماید.

ماده ۱۵- وظیفه هماهنگی و برگزاری جلسات کمیته سندیکایی قبل و پس از انعقاد مشارکت نامه به ترتیب بر عهده مؤسسه اعتباری پیشگام و مؤسسه اعتباری عامل می‌باشد.
ماده ۱۶- جلسات کمیته سندیکایی با حضور حداقل دو نماینده تام الاختیار اعضای سندیکا، مشروط بر این که حداقل سه چهارم مبلغ تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی را تأمین و یا تعهد نموده باشند، رسمیت می یابد.
تبصره- در جلسات کمیته سندیکایی جهت رسیدگی به تخلفات اعضای سندیکا سهم الشرکه عضو متخلف در محاسبه حد نصاب جلسات منظور نمی‌گردد. همچنین عضو متخلف حق شرکت در رأی گیری را ندارد.
ماده ۱۷- تصمیمات متخذه در جلسات کمیته سندیکایی به استثنای موارد مذکور در مواد (۱۹) و (٤٠) این دستور العمل با رأی موافق حداقل چهار پنجم مجموع آرای متخذه حاضرین جلسه، متناسب با مبلغ سهم الشرکه هر یک از اعضای حاضر در جلسه معتبر و برای تمامی اعضای سندیکا لازم الاتباع است.

فصل چهارم: حداقل الزامات ناظر بر مشارکت نامه
ماده ۱۸- اعضای سندیکا موظفند قبل از اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی در چارچوب مفاد این دستور العمل اقدام به انعقاد مشارکت نامه نمایند.
ماده ۱۹- تصویب و تغییر در مفاد مشارکت نامه منوط به توافق تمامی اعضای سندیکا می‌باشد.
ماده ۲۰- مشارکت نامه باید دارای حداقل الزامات زیر باشد:

۲۰-۱- مشخصات و تابعیت اعضای سندیکا؛
۲۰-۲- میزان سهم الشرکه هر یک از اعضای سندیکا؛
۲۰-۳- مدت اعتبار مشارکت نامه؛
۲۰-۴- مشخصات و مسئولیتهای مؤسسه اعتباری عامل؛
۲۰-۵- شرایط و نرخ سود علی الحساب حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار اعضای سندیکا نزد مؤسسه اعتباری عامل؛
۲۰-۶- اجازه برداشت مؤسسه اعتباری عامل از حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار اعضای سندیکا نزد خود تحت شرایط مذکور در این دستورالعمل
۲۰-۷- شرایط و نحوه اعطای تسهیلات و ایجاد تعهدات سندیکایی از محل منابع صندوق توسعه ملی و تأمین مالی خارجی (فاینانس)؛
۲۰-۸- کارمزد عاملیت و سهم هر یک از اعضای سندیکا برای تامین آن و نحوه و زمان پرداخت آن؛
۲۰-۹- سازوکار ورود اعضای جدید به سندیکا خروج اعضای فعلی از سندیکا و نحوه انحلال سندیکا؛
۲۰-۱۰- سازوکار تغییر مؤسسه اعتباری عامل؛
۲۰-۱۱- رویه های برگزاری جلسات کمیته سندیکایی؛
۲۰-۱۲- تمامی مسئولیتهای کمیته سندیکایی و هر یک از اعضای سندیکا؛
۲۰-۱۳- نحوه توزیع عواید حاصل از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی (سود، وجه التزام تأخیر تأدیه دین و کارمزدها)؛
۲۰-۱۴- شرایط و نحوه برخورد با تخلفات مؤسسه اعتباری عامل از جمله نرخ وجه التزام تأخیر تأدیه دین در خصوص عدم واریز به موقع وجوه وصولی از مشتری به حساب اعضای سندیکا؛
۲۰-۱۵- شرایط و نحوه برخورد با تخلفات اعضای سندیکا از جمله نرخ وجه التزام تأخیر تأدیه دین در خصوص عدم واریز به موقع وجوه موضوع این دستورالعمل به حساب مؤسسه اعتباری عامل؛
۲۰-۱۶- رویه برخورد در شرایط صدور اجرائیه و تملیک وثایق مشتری؛
۲۰-۱۷- تعیین قانون حاکم در مواردی که یک و یا تعدادی از اعضای سندیکا شعبه بانک خارجی باشد؛
۲۰-۱۸- نحوه و چگونگی حل و فصل اختلافات؛
۲۰-۱۹- سایر موضوعات لازم الرعایه به موجب قوانین و مقررات و یا ملاحظات خاص اعضای سندیکا

ماده ۲۱- اعضای سندیکا میتوانند نسبت به ثبت مشارکت نامه در دفاتر اسناد رسمی اقدام نمایند.
ماده ۲۲- سندیکا با امضای مشارکت نامه توسط تمامی اعضای سندیکا تشکیل می گردد.

فصل پنجم: تکالیف مؤسسه اعتباری عامل
ماده ۲۳- مؤسسه اعتباری عامل موظف است پس از تصویب پیش نویس قرارداد سندیکایی و قبل از انعقاد آن برای هر یک از اعضای سندیکا نزد خود یک حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار (به تفکیک ریالی و ارزی) به منظور دریافت وجه سهم الشرکه تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی و یک حساب سپرده قرض الحسنه جاری (به تفکیک ریالی و ارزی) جهت واریز وجوه دریافتی از مشتری بابت منظور نمودن سهم هر یک از اعضای سندیکا از اصل سود وجه التزام تأخیر تأدیه دین و سایر عواید وصول شده افتتاح نماید.

تبصره ۱- شرایط و نرخ سود علی الحساب حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار موضوع این ماده مطابق با توافق مندرج در مشارکت نامه و در چارچوب ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی بانک مرکزی در خصوص بازار بین بانکی می‌باشد.
تبصره ۲- برداشت از حسابهای سپرده سرمایه گذاری مدت دار موضوع این ماده توسط هر یک اعضای سندیکا قبل از اعطای تسهیلات انقضای مدت ضمانت نامه یا سررسید اعتبار اسنادی یا ابطال قبل از سررسید هر یک از موارد مذکور امکان پذیر نمی باشد.

ماده ۲۴- اعضای سندیکا مکلفند پس از تصویب پیش نویس قرارداد سندیکایی در کمیته سندیکایی با اعلام مؤسسه اعتباری عامل به منظور فراهم شدن زمینه امضا و اجرای قرارداد سندیکایی در اسرع وقت وجه سهم الشرکه خود را بابت تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی به حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار تعیین شده واریز نمایند.

تبصره- در خصوص تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی ارزی اعضای سندیکا مکلفند حسب توافقات مندرج در مشارکت نامه معادل ریالی یا ارزی سهم الشرکه خود بابت تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی را به حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار تعیین شده واریز نمایند.

ماده ۲۵- تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی از محل منابع صندوق توسعه ملی از شمول ضوابط سپرده گذاری اعضای سندیکا نزد مؤسسه اعتباری عامل وفق مفاد این دستورالعمل مستثنی بوده و تابع ضوابط و مقررات خاص خود می باشد.
ماده ۲۶- تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی از محل تأمین مالی خارجی (فاینانس)، از شمول ضوابط سپرده گذاری اعضای سندیکا نزد مؤسسه اعتباری عامل وفق مفاد این دستور العمل مستثنی بوده و مؤسسه اعتباری عامل می تواند در صورت عدم ایفای تعهدات اعضای سندیکا در سرر سید مقرر حسب ترتیبات مندرج در متن مشارکت نامه جهت برداشت از حساب اعضای بدهکار سندیکا اقدام نماید.

تبصره- اعضای سندیکا موظف میباشند موضوع این ماده را به نحو مقتضی در متن مشارکت نامه درج نمایند.

ماده ۲۷- مؤسسه اعتباری عامل موظف است تمامی وجوه دریافتی از مشتری بابت سپرده نقدی ضمانت نامه پیش دریافت و میان دریافت را متناسب با سهم الشرکه هر یک از اعضای سندیکا به حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار موضوع ماده (۲۳) واریز نماید.
ماده ۲۸- در صورت عدم واریز وجه سهم الشرکه به حساب تعیین شده در مهلت مقرر توسط هر یک از اعضای سندیکا، مؤسسه اعتباری عامل مجاز به انعقاد قرارداد سندیکایی نمیباشد در این صورت، مؤسسه اعتباری عامل موظف است مراتب را جهت اتخاذ تصمیم در رابطه با تأمین منابع توسط سایر اعضای سندیکا ورود عضو جديد عند اللزوم انحلال سندیکا و یا اتخاذ سایر تصمیمات مقتضی به اطلاع کمیته سندیکایی برساند.
ماده ۲۹- مؤسسه اعتباری عامل موظف است برای هر یک از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی یک حساب واسط تحت عنوان «حساب مشترک سندیکایی» افتتاح نماید.
ماده ۳۰- مؤسسه اعتباری عامل مکلف است هنگام پرداخت تمام بخشی از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی متناسب با سهم الشرکه هر یک از اعضای سندیکا از حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار آنها نزد خود برداشت و به بستانکار «حساب مشترک سندیکایی» منظور و در همان روز از حساب اخیرالذکر، حسب مورد به مشتری یا ذی نفع پرداخت نماید.
ماده ۳۱- مؤسسه اعتباری عامل موظف است تمامی وجوه دریافتی از مشتری بابت اصل سود، وجه التزام تأخیر تادیه دین و کارمزد را ابتدا در بستانکار حساب مشترک سندیکایی ثبت و در همان روز متناسب با سهم الشرکه هر یک از اعضای سندیکا به حساب سپرده قرض الحسنه جاری آنها نزد خود واریز نماید.
ماده۳۲- مؤسسه اعتباری عامل موظف است حسب تقاضای هر یک از اعضای سندیکا گردش «حساب مشترک سندیکایی» را در مقطع مورد درخواست به عضو مربوط ارائه نماید.
ماده ۳۳- مؤسسه اعتباری عامل موظف است پس از انقضای مدت ضمانت نامه سررسید اعتبار اسنادی یا ابطال قبل از سررسید آنها در صورت عدم استفاده از تعهدات مزبور و نیز عدم تمدید مدت آنها و یا در صورت عدم پرداخت تمام بخشی از تسهیلات تمامی وجوه باقیمانده در حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار اعضای سندیکا را در اسرع وقت به حساب قرض الحسنه جاری آنها نزد خود منتقل نماید.
ماده ۳۴- مؤسسه اعتباری عامل موظف است در صورت واریز هر گونه وجه به حساب قرض الحسنه جاری اعضای سندیکا در اسرع وقت صورت حساب هر یک از اعضای یاد شده که حداقل شامل کل مبلغ و صول شده از مشتری سهم اصل سود وجه التزام تاخیر تادیه دین و کارمزد از مبلغ و صولی و نیز سهم هر یک از اعضای سندیکا از اقلام مزبور میباشد را جهت اطلاع اعضای سندیکا ارسال نماید.
ماده ۳۵- مؤسسه اعتباری عامل موظف به طراحی ایجاد و پیاده سازی ساختار کنترل داخلی مالی و عملیاتی مؤثر و کارا جهت کسب اطمینان از رعایت مفاد قوانین مقررات و دستورالعملها تفکیک صحیح وظایف نا سازگار تصویب درست ،معاملات ثبت صحیح و به موقع رویدادها و نیز جابجایی کارکنان در مقاطع زمانی مناسب مطابق با «رهنمودهایی برای نظام مؤثر کنترل داخلی در مؤسسسات اعتباری» در مراحل مختلف اعطای تسهیلات و یا ایجاد تعهدات سندیکایی میباشد.
ماده ۳۶- سایر تکالیف مؤسسه اعتباری عامل به شرح زیر می‌باشد:

۳۶-۱- انجام تشریفات رسمی و قانونی مربوط به اخذ وثایق و تضمینهای تعیین شده از مشتری؛
۳۶-۲- امضای قرارداد سندیکایی؛
۳۶-۳- نگهداری تمامی استاد مدارک و مستندات مرتبط با تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی؛
۳۶-۴- ارایه هرگونه اطلاعات اسناد و مدارک مرتبط با تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی به سایر اعضای سندیکا، حسب درخواست آنها؛
۳۶-۵- مدیریت و نظارت بر اجرای قرارداد سندیکایی و ارایه گزارشهای ادواری به کمیته سندیکایی در این خصوص؛
۳۶-۶- بررسی مستمر و ضعیت مالی مشتری به ویژه هنگام وقوع بحرانهای اقتصادی و هم چنین رویدادهای مهمی مثل ادغام تملیک و بطور کلی هر رخدادی که تا زمان تسویه نهایی تسهیلات و یا تعهدات ممکن است بر ایفای تعهدات توسط مشتری اثر گذار باشد و تهیه گزارش مربوط در اسرع وقت جهت ارسال به کمیته سندیکایی؛
۳۶-۷- اطلاع رسانی سریع و به موقع به کمیته سندیکایی در صورت وقوع و اطلاع از هرگونه نقض مفاد قرارداد سندیکایی توسط مشتری؛ (
۳۶-۸- پی‌گیری و وصول مطالبات انجام اقدامات مناسب و به موقع جهت تسویه

ماده ۳۷- در صورت تخطی مؤسسه اعتباری عامل مبنی بر واریز به موقع وجود موضوع این دستورالعمل به حساب اعضای سندیکا، مؤسسه اعتباری عامل موظف است بر مبنای نرخ توافق شده در مشارکت نامه متناسب با مبلغ و مدت تأخير، وجه التزام تأخیر تأدیه دین به سایر اعضای سندیکا پرداخت نماید.
ماده ۳۸- تغییر مؤسسه اعتباری عامل صرفاً در دوره زمانی بین امضای مشارکت نامه و قبل از انعقاد قرارداد سندیکایی منوط به موافقت کمیته سندیکایی مجاز می‌باشد.
ماده ۳۹- در صورت تغییر مؤسسه اعتباری عامل تمامی تکالیف آن به مؤسسه اعتباری عامل جدید منتقل می شود. چنان چه اعضای سندیکا در راستای مفاد این دستورالعمل مبالغی را نزد مؤسسه اعتباری عامل پیشین سپرده گذاری نموده باشند وی موظف است در اسرع وقت نسبت به انتقال مانده حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار بعلاوه سود متعلقه به حساب قرض الحسنه جاری اعضای سندیکا اقدام نماید.

فصل ششم: سازوکار ورود عضو جدید و خروج اعضای سندیکا و انحلال سندیکا
ماده ۴۰- ورود عضو جدید و خروج اعضای سندیکا و انحلال سندیکا صرفاً در دوره زمانی بین امضای مشارکت نامه و قبل از انعقاد قرارداد سندیکایی منوط به موافقت تمامی اعضای سندیکا، مجاز می‌باشد.
تبصره- کمیته سندیکایی میتواند ورود عضو جدید و خروج اختیاری اعضای سندیکا در دوره مقرر را با درج در مشارکت نامه ممنوع نماید.
ماده ۴۱- در صورت خروج هر یک از اعضای سندیکا چنان چه عضو مزبور در راستای مفاد این دستورالعمل مبالغی را نزد مؤسسه اعتباری عامل سپرده گذاری نموده باشد مؤسسه اعتباری عامل موظف است در اسرع وقت نسبت به انتقال مانده حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار بعلاوه سود متعلقه را به حساب قرض الحسنه جاری عضو خارج شده از سندیکا اقدام نماید.
ماده ۴۲- سایر موارد مربوط به ورود عضو جدید و خروج اعضای سندیکا و انحلال سندیکا در چارچوب مفاد این دستورالعمل و سایر قوانین و مقررات جاری تابع توافقاتی میباشد که در مشارکت نامه قید گردیده است.

فصل هفتم: کارمزدها
ماده ۴۳- مؤسسه اعتباری پیشگام میتواند بابت ارایه خدمات مربوط به شناسایی و اعتبار سنجی مقدماتی مشتری وفق شرایط و مبالغ مندرج در ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی بانک مرکزی صرف نظر از تشکیل نهایی سندیکا، مبالغی را تحت عنوان کارمزد از مشتری دریافت و به حساب درآمدهای خود منظور نماید.

تبصره- به استثنای مبالغ مذکور در این ماده مطالبه هر گونه وجه دیگری توسط مؤسسه اعتباری پیشگام از مشتری و یا سایر اعضای سندیکا بابت اقدامات اولیه جهت تشکیل سندیکا، مجاز نمی‌باشد.

ماده ۴۴- تمامی هزینه های مترتب بر موضوع فعالیت سندیکا نظیر شناسایی کامل و اعتبار سنجی نهایی مشتری کارشناسی طرح ارزیابی وثایق اعطا ایجاد و وصول و تسویه تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی که بر عهده م شتری یا ذی نفع می با شد وفق شرایط و مبالغ مندرج در ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی بانک مرکزی توسط مؤسسه اعتباری عامل اخذ و به ترتیبات مقرر در این دستورالعمل متناسب با سهم الشرکه هر یک از اعضا و یا عضو سندیکایی که خدمت مزبور را حسب توافقات فی مابین انجام داده است پرداخت می‌گردد.
ماده ۴۵- اعضای سندیکا موظفند بابت خدماتی که موسسه اعتباری عامل ارایه می‌دهد کارمزدی را تحت عنوان کارمزد عاملیت وفق شرایط توافقات و ترتیباتی که در مشارکت نامه قید می‌گردد به مؤسسه اعتباری عامل پرداخت نمایند.
ماده ۴۶- مطالبه هرگونه وجه دیگری از مشتری یا ذی نفع در فرایند ایجاد تعهدات و یا اعطای تسهیلات سندیکایی به استثنای مبالغ مذکور در این دستور العمل تحت هر عنوان مجاز نمی باشد.

فصل هشتم: الزامات احتیاطی و سایر موارد
ماده ۴۷- هر یک از اعضای سندیکا موظفند قبل از امضای مشارکت نامه حدود احتیاطی مندرج در ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی بانک مرکزی نظیر «آیین نامه تسهیلات و تعهدات کلان»، «آیین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط» و «دستورالعمل سرمایه گذاری مؤسسات اعتباری» را بررسی و از رعایت آنها در تعیین میزان سهم الشرکه خود اطمینان کامل حاصل نمایند.
ماده ۴۸- حداقل و حداکثر میزان مشارکت هر یک از اعضای سندیکا، ۱۰ و ۴۵ درصد مبلغ کل تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی تعیین می گردد.
ماده ۴۹- هر یک از اعضای سندیکا موظف می‌باشند در صورت اطلاع از وقوع هرگونه رخداد مؤثر بر اجرای صحیح مفاد قرارداد سندیکایی مراتب را در اسرع وقت به مؤسسه اعتباری عامل و سایر اعضای سندیکا منعکس نمایند. مؤسسه اعتباری عامل موظف است پس از دریافت اطلاعات فوق عند اللزوم و یا بنا به درخواست اعضای سندیکایی که حداقل یک سوم مبلغ تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی را تقبل نموده اند، در اسرع وقت از اعضای سندیکا جهت تشکیل جلسه کمیته سندیکایی دعوت به عمل آورد.
ماده ۵۰- تمامی پرداخت‌هایی که مؤسسه اعتباری عامل جهت وصول مطالبات در فرآیند قضایی متحمل می‌گردد باید متناسب با سهم الشرکه هر یک از اعضای سندیکا بین آنها تقسیم گردد.

تبصره- اعضای سندیکا موظف می‌باشند وجوه موضوع این ماده را به محض اعلام مؤسسه اعتباری عامل به وی پرداخت نمایند.

ماده ۵۱- هر یک از اعضای سندیکا ،موظفند سهم خود از تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی را در قالب فرم های x/۲۸ به بانک مرکزی ارسال نمایند.

ماده ۵۲- به استثنای مواردی که صریحاً در این دستور العمل ذکر شده است سایر موارد ناظر بر فرآیند تسهیلات و یا تعهدات سندیکایی تابع قوانین موضوعه آیین نامه ها و ضوابط و مقررات ابلاغی از سوی بانک مرکزی می‌باشد.
ماده ۵۳- سندیکا می‌تواند بین دو مؤسسه اعتباری نیز تشکیل شود در این صورت منوط به رعایت ضوابط کلی حاکم بر تسهیلات و تعهدات سایر موارد مربوط به سندیکا تابع توافقات فیمابین بوده و از شمول مفاد این دستور العمل خارج می‌باشد.
«دستورالعمل اجرایی تسهیلات و تعهدات سندیکایی» که در (۵۳) ماده و (۱۷) تبصره در شانزدهمین جلسه مورخ ١٣٩٣٫٦٫١٦ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسیده در چهل و چهارمین جلسه مورخ ۱۴۰۰٫۱۲٫۱۵ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی با اصلاحاتی به شرح مندرج در متن اصلاح گردید.

بخشنامه های مرتبط

96-149153	1396/05/16	بخشنامه شماره ۹۶/۱۴۹۱۵۳ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۱۶; ایجاد وحدت رویه در خصوص نح...
93-209053	1393/08/04	22- بخشنامه شماره 209053/93 مورخ 04/08/1393; ابلاغ دستورالعمل اجرای...