بخشنامه شماره 01/117533 مورخ 1401/05/11; ابلاغ "نحوه مواجهه بانک‌ها با چک‌های ثبت نشده در سامانه صیاد"

شماره: 01/117533
تاریخ: 1401/05/11

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانک‌های دولتی، غیر دولتی، شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ارسال می‌شود.
 

با سلام؛
احتراماً، همان گونه که استحضار دارند؛ وفق تبصره نخست ماده (۲۱) مکرر اصلاحیه قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۹۷ در مورد برگه چک‌هایی که از دسته چک‌های ارائه شده پس از پایان اسفندماه سال ۱۳۹۹ صادر می‌شوند، تسویه چک صرفاً در سامانه تسویه چک (چکاوک) طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهایی چک بر اساس استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد و در صورت عدم ثبت مالکیت چک در سامانه صیاد احکام قانون صدور چک شامل چک مزبور نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند. بر این اساس عبارت "مشمول این قانون نبوده"، در مفاد تبصره قانونی اخیرالذکر، دلالت بر این دارد که هیچ یک از احکام و امتیازات قانون مزبور از جمله صدور گواهی عدم پرداخت، در ارتباط با چکهای ثبت نشده موضوعیت ندارد. با توجه به مراتب مذکور، بدیهی است در صورتی که صادر کننده به هر دلیلی از ثبت مراتب صدور چک در سامانه صیاد استنکاف نماید، برگه چک به عنوان سند حاکی از طلب محسوب شده و ذی نفع میتواند از طریق اقامه دعوا در مراجع قضایی صالح به طرفیت صادر کننده یا ایادی ماقبل، حقوق خود را استیفاء نماید.
اکنون با عنایت به مشکلات ایجاد شده برای برخی اشخاص دارنده یا ذینفع چک که اقدام به اخذ چک از صادر کننده یا انتقال دهنده چک بدون ثبت مراتب در سامانه صیاد نموده و از طرفی امکان دسترسی به صادر کننده با انتقال دهنده چک نیز بنا به دلایل مختلف میسر نمی‌باشد، مقتضی است ترتیبی اتخاذ گردد تا امکان ارایه گواهی یا اعلامیه با عنوانی همچون "اعلامیه عدم ثبت برگه چک در سامانه صیاد" از سوی بانک به دارنده چک حسب درخواست وی و یا در پاسخ به استعلام های صورت گرفته از سوی مراجع قضایی شبه قضایی یا ثبتی بدون درج «کد رهگیری» و در قالب و شکلی متمایز از گواهی نامه های مرسوم عدم پرداخت چک که صرفاً مؤید و متضمن عدم امکان اقدام بر روی چک به دلیل الزام قانونی پیش گفته باشد حاوی متن زیر در اعلامیه فراهم گردد:
«به موجب ماده (۲۱) مکرر قانون صدور چک صدور چکهای صیادی مستلزم ثبت هویت دارنده مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک توسط صادر کننده (یا انتقال دهنده) بوده و به موجب تبصره (۱) این ماده در صورتی که مالکیت آنها (مشخصات مزبور) در سامانه صیاد ثبت نشده باشد مشمول این قانون نبوده و لذا نه تنها بانک‌ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند بلکه هیچ یک از احکام و امتیازات قانون مزبور از جمله صدور گواهی عدم پرداخت، در ارتباط با چک‌های ثبت نشده موضوعیت ندارد.
این اعلامیه به درخواست ذی نفع چک (حسب مفاد برگه چک) از بانک محال علیه جهت ارائه به مراجع قضایی شبه قضایی و ثبتی (و یا در پاسخ به استعلام مراجع مزبور) صادر شده و صرفاً بر عدم ثبت برگه چک از سوی صادر کننده (یا انتقال دهنده) در سامانه صیاد دلالت دارد و به هیچ عنوان از اعتبار قانونی «گواهی عدم پرداخت چک» و احکام و مزایای مترتب بر آن برخوردار نمی باشد».
خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ٩٦٫١٤٩١٥۳ مورخ ۱۳۹٦٫٥٫١٦ به تمامی واحدهای ذیربط در آن بانک/ مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی، الهام چیت سازان